Барбарас (превој)

Барбарас
Барбарас
	Станко Крувче
	Поглед на превојот
Надм. вис.	864 м
Пат	R1303
Место	помеѓу Пелагонија и Порече
Венец	помеѓу Бушева Планина и Даутица
Координати	41°30′N 21°16′E / 41.500°N 21.267°E
	БарбарасМестоположба на превојот Барбарас во Македонија

Барбарас или Станко Крувче — планински превој во западниот дел на Македонија, кој ги поврзува Бушева Планина на запад и планината Даутица на исток, а ги раздвојува областа Порече на северозапад и котлината Пелагонија на југоисток.^[1] Во непосредна близина на превојот се наоѓаат остатоци од истоименото историско село. Најблиски градови до превојот се Македонски Брод и Прилеп. Преминот е отворен за сообраќај преку целата година и се смета за прометен, посебно за камиони.

Историја

Овој пат се кроистел уште во антиката како најсеверен приод кон античката македонска област Пелагонија која што била најмногу на удар на северните балкански племиња. Самиот премин бил набљудуван од повеќе стратешки високи градови како Колобаиса и Пелагон. Во средниот век неговата важност уште повеќе се зголемила за што сведочи поминувањето на странските војски кон Палестина за време на крстоносните походи. Според една легенда, низ преминот поминал и светиот римски цар Фридрих I Барбароса по кого што и превојот и поранешното село Барбарос го носат името. Кажувањата на месното население одат дури дотаму што тврдат дека телото на Фридрих I се чувало во пештерата Пешна, кога крстоносците го враќале од Палестина кон Германија.

Во времето на Отоманска Македонија, преминот имал важност на дервен каде што се контролирало движењето на населението и се проверувала стоката што се превезувала.

Пристап

До превојот се стигнува од две страни:

Од прилепска страна искачувањето започнува веднаш после селото Дебреште,и кривулесто води сè до превојот каде се наоѓа и клучката каде што почнува патот за село Крапа. Вкупната должина на искачувањето е 3,8 километри и притоа се искачува висинска разлика од 210 метри. Просечниот агол на искачување изнесува 5,5%. Првата чешма по угорнината се наоќа на 2,1 километар од бензиската пумпа Сашо Петрол, на десната страна од коловозот, наречена Хасанова Чешма.
Од поречка страна искачувањето започнува на раскрсницата што го дели патот за езерото Козјак, Македонски Брод и Прилеп, во близина на селото Суводол. Вкупната должина на искачувањето е 5,2 километри и притоа се искачува висинска разлика од 340 метри. Просечниот агол на искачување изнесува 6,5%. Од оваа страна превојот е подолг и пострмен, но сепак нуди повеќе сенка и места за застанување. Мора да се посвети посебно внимание бидејќи од оваа страна патот на места влегува во теснеци и засеци што го прави за нијанса поопасен од пелагониска страна.