Венда (самон. чивенда или лувенда) е банту-јазик со статус на службен јазик во ЈАР. Највеќето говорници на јазикот живеат во северниот дел на покраината Лимпопо во ЈАР, а 10% живеат во Зимбабве. Венда е сроден со јазикот каланга (западен шона) што се говори во Боцвана и Зимбабве. За време на апартхејдот е создаден бантустанот Венда како дом на говорниците на овој јазик во ЈАР.
Азбука
Јазикот венда ја користи латиницата со пет посебни акцентирани букви. Четирите забни согласки се означени со подредни ченгелчиња (ḓ, ḽ, ṋ, ṱ), а заднонепченото ṅ е означено со надредна точка. Постојат пет самогласни букви, а со нив се претставуваат седум самогласки. Буквите C, J и Q се користат само во странски зборови.
Вендската азбука
| A a |
B b |
(C c) |
D d |
Ḓ ḓ |
E e |
F f |
G g |
|
| H h |
I i |
(J j) |
K k |
L l |
Ḽ ḽ |
M m |
N n |
|
| Ṋ ṋ |
Ṅ ṅ |
O o |
P p |
(Q q) |
R r |
S s |
T t |
|
| Ṱ ṱ |
U u |
V v |
W w |
X x |
Y y |
Z z |
|
Јазикот венда ги разликува забните ṱ, ṱh, ḓ, ṋ, ḽ од венечните t, th, d, n, l, како и усненозабните f, v од двоуснените fh, vh (овие малку заоблени), што е одлика и на еве. Не постојат чкрапави согласки; x го претставува гласот „х“. Како и кај другите јужноафрикански јазици како зулу, ph, ṱh, th, kh се приздивни, а p, ṱ, t, k се исфрлени.
| pʰ |
|
t̪ʰ |
tʰ |
|
|
kʰ |
kʷʰ |
|
| pʼ |
|
t̪ʼ |
tʼ |
|
|
kʼ |
pʷʼ |
|
| b |
|
d̪ |
d |
dʲ |
|
ɡ |
bʷ |
|
|
pfʰ |
|
tsʰ |
tsʷʰ |
tʃʰ |
|
|
|
|
bv |
|
dz |
dzʷ |
dʒ |
|
|
|
| ɸ |
f |
|
s |
sʷ |
ʃ |
x |
|
h
|
| β |
v |
|
z |
zʷ |
ʒ |
|
|
|
| m |
|
n̪ |
n |
|
ɲ |
ŋ |
ŋʷ |
|
|
|
l̪ |
l |
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
j |
|
w |
|
Наводи
Надворешни врски
