Економија на Бугарија

Бугарија е поранешна земја во транзиција и сегашна членка на Европската Унија.

Економска историја

Со пропаѓањето на комунистичкиот режим, пропаднал целиот економски систем на земјата.^[1] Во почетокот на 1990-те години, услужните дејности имале удел од 25 %, исто колку и земјоделството, а индустријата учествувала во вкупното стопанство со 60%. Триесет години подоцна, услужните дејности зафаќале околу 60% од вкупната економија, 10% отпаѓало на земјоделство, а околу 30% на индустријата.^[2] Индустрискиот раст е 7% (2005).^[3] При приватизацијата и преструктуирањето на претпријатијата имало големи отпуштања на работниците, а како резултат на тоа се зголемила невработеноста, која во одредени периоди достигнала и до 19%.

Основни економски показатели

Економскиот пораст за 2007 година изнесувал 6,2%.^[4] Бруто-домашниот производ во 2007 изнесувал 28,9 билиони евра,^[5] односно БДП по глава на жител изнесувал 3 753,5 евро.^[5] Странските инвестиции во 2007 достигнале 5,5 милијарди евра.^[6] Според Евростат, минималната плата во Бугарија изнесува 135 евра, што е најмалку во ЕУ.^[7]

Општи информации

Национална валута - Бугарски лев (BGN)
БДП (Паритет на куповна способност) - 93,78 милијарди $ (2008)
БДП (Девизен курс) - 49,43 милијарди $ (2008)
БДП (ИЧР/По глава на жител) - 12 900 $ (2008)
БДП пораст - 6% (2008)
БДП по сектори (2008)

-Земјоделство 4,6%

-Индустрија 28,7%

-Услуги 66,7%

Раст на индустриско производство - 3,9% (2008)
Невработеност - 6,3% (2008)
Сиромаштија - 5% (2008)
Инфлација - 2,3% (2007)
Инвестиции (% од БДП) - 38,3% (2008)
Буџет (2008) фискална година = календарска година

Приходи - 20,43 милијарди $

Расходи - 18,93 милијарди $

Биланс на меѓународните плаќања

Салдо на тековната сметка (% од БДП), 1994-2007.^[8]
	1994	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007
Извоз на стоки	40,5%	40,8%	49,4%	47,7%	32,9%	30,9%	38,3%	37,6%	34,4%	35,5%	40,9%	44,1%	47,6%	46,8%
Увоз на стоки	-40,7%	-39,9%	-47,5%	-44%	-35,9%	-39,3%	-47,6%	-49,2%	-45%	-48,4%	-56%	-64,2%	-69,6%	-72%
Трговско салдо	-0,2%	0,9%	1,9%	3,7%	-3%	-8,4%	-9,3%	-11,6%	-10,7%	-12,9%	-15,2%	-20,1%	-22%	-25,3%
Услуги, нето	0,1%	1,2%	1,2%	1,6%	2,9%	2,4%	4%	1,9%	2,9%	2,6%	3,4%	3,1%	3,7%	3,9%
Доход, нето	-2%	-3,3%	-4%	-3,4%	-2,2%	-1,4%	-2,6%	0,2%	2,2%	1,7%	1,2%	1,2%	-2,1%	-1,6%
Тековни трансфери, нето	1,7%	1%	1,1%	2,3%	1,8%	2,3%	2,3%	3,7%	3,5%	3,5%	4,6%	4,6%	2,7%	1,2%
Тековна сметка, нето	-0,3%	-0,2%	0,2%	4,1%	-0,5%	-5%	-5,6%	-5,9%	-2%	-5,1%	-6%	-11,3%	-17,8%	-21,8%
Грешки и пропусти	0,7%	1,1%	-1,1%	2,5%	-2,3%	0,2%	0,3%	3,8%	-4,6%	-4,5%	-1,9%	1,1%	-3,4%	-5,2%

Надворешна трговија

До 1989 година, Бугарија најмногу тргувала со поранешниот Советски Сојуз (80%) и со другите членки на Источниот блок, а многу малку со Европската унија (2%). Денес, 50% од трговијата се одвива со Европската унија, 2,5% со САД, а останатиот дел со другите земји.

Сообраќај

Поради својата географска положба, Бугарија е крстопат од речни (по Дунав), морски (Црно Море) и копнени патишта, со што има големи можности во развојот на меѓународниот товарен и патнички сообраќај, како и во другите услужни дејности.

Инфраструктура

Железница: 4 294 км од кои 2 710 км се електрифицирани (1 435 m стандард); 245 км 0,760 m стандард
Патишта: 40 231 км (вкупно) (2005)
Аеродроми: 204 (2008)
Гасовод: 2 926 км (2008)
Нафтовод: 339 км (2008)

Туризам

Најголемите позитивни движења Бугарија ги бележи во развојот на туристичкото стопанство, кое станува една од најзначајните стопански гранки и двигател на целокупниот стопански развој на земјата. Бугарија има можности за развој на сите видови туризам, но најразвиени се морскиот (летен) и зимскиот туризам.