Комисија за хартии од вредност

Комисијата за хартии од вредност претставува главен регулаторен и супервизорски орган на пазарот на капитал во Македонија. Седиштето на Комисијата за хартии од вредност се наоѓа во Скопје.

Комисијата за хартии од вредност (КХВ) е основана на 19 јуни 1992 година со Одлука на Владата на Република Македонија. Таа е утврдена како самостојно и независно регулаторно тело кое врши јавни овластувања, согласно Законот за хартии од вредност, Законот за инвестициони фондови, Законот за преземање акционерски друштва и другите подзаконски акти кои произлегуваат од нив.^[1] КХВ го регулира и контролира работењето со хартии од вредност на територијата на Република Македонија, се грижи за ефикасно и за законско функционирање на пазарот на хартии од вредност и за правата на инвеститорите, за јакнење на довербата на јавноста во институциите на пазарот на капитал итн.

Еднаш годишно, КХВ доставува извештај за својата работа до владата и до Собранието на Република Македонија, заедно со финансиските извештаи, изготвени според меѓународните стандарди за финансиско известување и ревидирани од овластена ревизорска куќа, и со финансискиот план за идната година.^[2]

КХВ обезбедува средства за своето работење од надоместоците кои ги наплатува за покривање на трошоците за извршените услуги.^[3] Од вишокот приходи над расходите на КХВ се формира резервен фонд чии средства се користат за премостување на неусогласеноста на приходите и расходите на КХВ и за развој на нејзиното работење.^[4]

КХВ ги извршува следниве основни функции:

• врши контрола на целокупната документација на издавачите на хартии од вредност, презема мерки за заштита на интересите на сопствениците и инвеститорите во хартии од вредност и спречува незаконски и нечесни дејствија во работењето со хартии од вредност,
• издава одобренија, дозволи и согласности врз основа на Законот за хартии од вредност,
• го регулира начинот на тргување со хартии од вредност на берзите,
• го следи и го контролира работењето на учесниците на пазарот на хартии од вредност,
• одредува стандарди на конкуренција меѓу учесниците на пазарот на хартии од вредност, како и за овластените друштва за управување со инвестициони фондови,
• дава согласност за именување на директорите на брокерските куќи,
• ги одобрува барањата за издавање хартии од вредност,
• се грижи за законски, чесен и транспарентен пазар на хартии од вредност,
• го одобрува донесувањето и измените на актите на депозитарот на хартии од вредност и на берзата,
• соработува со други институции во Македонија и во странство.