Конгресна Полска
Полското Царство, познато и како Конгресна Полска или Кралство Полска, е држава создадена по одлуките на Виенскиот конгрес во 1815 година, по Наполеоновите војни. Оваа држава била под силно влијание на Руската Империја и често се нарекувала „Царска Полска“ поради нејзината зависност од рускиот цар. Историја По поразот на Наполеон, големите сили (Русија, Прусија, Австрија и Велика Британија) на Виенскиот конгрес ја поделиле територијата на поранешното Варшавско Војводство (создадено од Наполеон). На Русија ѝ била доделена централна Полска, која станала Полско Царство. Полското Царство добило устав во 1815 година, кој гарантирал одреден степен на автономија, вклучувајќи сопствен парламент (Сејм), администрација, армија и правен систем. Рускиот цар, сепак, бил и крал на Полска, а неговата власт била доминантна. Полското Царство опфаќало околу 128.000 км² и имало население од околу 3,3 милиони во 1815 година, главно Полјаци, но и Евреи, Германци и други малцинства. Во почетокот, Полското Царство уживало релативна автономија под власта на цар Александар I, кој бил попустлив кон полските аспирации. Сепак, локалните власти биле под надзор на руски функционери, што предизвикувало тензии. Незадоволството од руската доминација и ограничувањето на уставните слободи довело до востание против руската власт. Востанието било задушено од руската армија, а последиците биле тешки: Уставот од 1815 бил укинат, Полското Царство ја изгубило својата автономија и станало речиси целосно интегрирано во Руската Империја. Полската армија била распуштена, а многу полски интелектуалци и војници емигрирале („Големата емиграција“). По Ноемвриското востание, руските власти започнале политика на русификација, со цел да се потисне полската култура и идентитет: Полскиот јазик бил ограничен во администрацијата и образованието, Католичката црква, централна за полскиот идентитет, била под притисок, а полските институции биле заменети со руски административни структури. И покрај овие мерки, полското национално движење продолжило да се развива, особено меѓу интелигенцијата и младите. Нов бран на незадоволство поради руската репресија и присилната регрутација во руската армија довел до второ големо востание во 1863 година. Востанието било лошо организирано, со герилски акции против руската војска. И покрај почетните успеси, руските сили повторно го задушиле. Полското Царство ја изгубило и последната формална автономија. Терминот „Полско Царство“ бил заменет со „Висла-земја“ (Привисленски крај), означувајќи целосна интеграција во Руската Империја, Полската аристократија изгубила голем дел од своите имоти, а земјата била прераспределена на руски лојалисти. Русификацијата се интензивирала, вклучувајќи забрана на полскиот јазик во училиштата и јавниот живот. И покрај политичката репресија, Полското Царство доживеало индустриски раст, особено во текстилната индустрија (Лоѓ, Варшава). Железниците и урбанизацијата исто така се развивале, но економските придобивки главно оделе во корист на руската држава. Полјаците продолжиле да го зачувуваат својот идентитет преку тајно образование („летечки училишта“), литература и католичката црква. Во овој период се појавиле различни политички струи:
Со почетокот на Првата светска војна, територијата на Полското Царство станала бојно поле меѓу Централните сили (Германија, Австро-Унгарија) и Русија. Во 1915 година, германските и австроунгарските сили ја окупирале територијата, ставајќи крај на руската контрола. По 1915 година, Полското Царство престанало да постои како административна единица под руска контрола. Германската и австроунгарската окупација создале услови за подоцнежното обновување на полската државност. Во 1918 година, по поразот на Централните сили и Руската револуција, Полска ја повратила независноста како Втора Полска Република, благодарение на меѓународните договори (Версајскиот договор) и напорите на полските лидери како Јозеф Пилсудски.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
.svg)
Portal di Ensiklopedia Dunia
