Рафаелови соби

Рафаелови соби
Станца дела сегнатура
Творец Рафаел
Место Апостолска палата, дел од Ватиканските музеи, Рим

41°54′13″N 12°27′23″E / 41.903611°N 12.456389°E / 41.903611; 12.456389

Четирите Рафаелови соби (италијански: Stanze di Raffaello) образуваат низа приемни соби во Апостолскиот дворец, сега дел од Ватиканските музеи, во градот Ватикан. Познати се по нивните фрески, што ги насликале Рафаел и неговата работилница. Заедно со Микеланџеловите тавански фрески на Сикстинската капела, тие се низата големи фрески што ја обележуваат високата ренесанса во Рим.

Првично овие соби, кои што обично се нарекуваат станци, биле наменети како апартмани за папата Јулиј II. Тој го најмил Рафаел, тогаш релативно млад уметник од Урбино, и неговата работилница во 1508 или 1509 година, целосно да ја преуредат постојната внатрешност на просториите. Веројатно, Јулиј имал намера да ги надмине апартманите на неговиот претходник (и соперник) папата Александар VI, бидејќи станците се непосредно над апартманот на Александар Борџија. Тие се на третиот кат, со поглед на јужната страна на дворот Белведере.

Одејќи од исток кон запад, како што посетителот би влегол во станот, но не следејќи ја низата по која станците биле фрескоживописани, собите се Сала на Константин („Sala di Costantino“), Соба на Хелиодор („Stanza di Eliodoro“), Соба на сигнатура („Stanza della Segnatura“) и Соба на пожарот во Борго („Stanza dell'Incendio del Borgo“).

По смртта на Јулиј во 1513 година, неговиот наследник, папата Лав X, ја продолжил замислата со две фрески во две простории. По смртта на Рафаел во 1520 година, неговите помошници Џанфранческо Пени, Џулио Романо и Рафаелино дел Коле го завршиле проектот со фреските во Sala di Costantino.

Распоред

Распоредот на делата е следен:

Соба на сигнатура Хелиодорова соба Соба на Пожарот во Борго Константинова сала
Општ приказ (I)
Општ приказ (II)
Источен ѕид
Атинската школа Изгонување на Хелиодор од храмот Битка кај Остија Привидение на крстот
Јужен ѕид
Основни и теолошки доблести Миса во Болсена Пожарот во Борго Битката кај Милвискиот мост
Западен ѕид
Расправа за светата тајна Средбата на Лав Велики со Атила Крунисувањето на Карло Велики Крштевањето на Константин
Северен ѕид
Парнас Ослободување на Свети Петар Заклетвата на Лав III Дарувањето од Константин
Ceiling

Константинова сала

Најголемата од дванаесетте соби е Сала на Костантин („Sala di Costantino“). Нејзиниот фрескоживопис почнал откога умрел папата Јулиј, како и самиот Рафаел. Собата е посветена на победата на христијанството над паганството. Нејзините фрески се дело на Џулио Романо, Џанфранческо Пени и Рафаелино дел Коле, и ја претставуваат оваа борба од животот на римскиот цар Константин. Бидејќи не се дело на самиот мајстор, фреските се помалку познати од делата во соседните простории. Продолжувајќи ја долгата традиција на ласкање, помошниците на Рафаел, на сликите, особеностите на папата Силвестер му ги дале на тековниот понтиф, Климент VII.

Привидение на крстот

Привидение на крстот, 1520–1524

На фреската Привидение на крстот е прикажана легендарната приказна за големиот крст што му се појавил на Константин при неговиот марш за да се соочи со неговиот противник Максенциј. Визијата на небото е насликана со зборовите на грчки „Εν τούτω νίκα“ („Со ова, освојувај“, попознат како латински In hoc signo vinces) напишани до неа.

Битката кај Милвискиот мост

Битката кај Милвискиот мост, 1520-1524

На Битката кај Милвискиот мост е прикажана истоимената битка што се случила на 28 октомври 312 година, следејќи ја визијата на Константин.

Крштевањето на Константин

Крштевањето на Константин, 1517–1524

Третата слика во низата, Крштевањето на Константин, најверојатно е насликана од Џанфранческо Пени, и на неа е прикажано како папата Силвестер I го крстил царот во Латеранската крстилница во Рим. Ова го следи извештајот за крштевањето на Константин даден во Дела на Силвестер и Liber Pontificalis, наместо верзија на смртнатата раскажана на смртната постела од Евзебиј во Животот на Константин. Во Крштевањето на Константин, папата Силвестер I ги има физичките особености на папата Климент VII (1523-1534), кој наредил да се завршат Рафаеловите соби.[1]

Константиново дарување

Константиновото дарување, 1520–1524

Последната слика во низата, Константиновото дарување, бележи настан што наводно се случил набргу по Константиновото крштевање, и бил вдахновен од познатите фалсификувани документи, вградени во Декретот на Грацијани, со што на папството му се дава власт над територијалните доминиони на Рим.

Станца ди Елиодоро

Следната соба, која оди од исток кон запад, е Собата на Хелиодор („Stanza di Eliodoro“). Насликана помеѓу 1511 и 1514 година. Името го носи според една од сликите. Темата на оваа приватна соба - веројатно приемна просторија - била небесната заштита што Христос ѝ ја дал на Црквата.[2] Четирите слики се: Изгонувањето на Хелиодор од храмот, Мисата во Болсена, Средбата на папата Лав I и Атила и Избавувањето на Свети Петар од затвор. На првите две од овие фрески, Рафаел ласкаво го вклучува својот покровител, папата Јулиј II, како учесник или набљудувач. Третата, насликана по смртта на Јулиј, вклучува портрет на неговиот наследник, Лав X.

Овде стилот на Рафаел се сменил во однос на Станца дела Сегнатура. Наместо статичните слики на библиотеката на папата, тој има драматични наративи за прикажување, а неговиот пристап е да ги максимизира изразните ефекти на фреските. Тој прикажувал помалку, поголеми ликови, така што нивните постапки и чувства имаат понепосредно влијание врз гледачите, а користел театарски светлосни ефекти за да прикаже одредени ликови и да ја зголеми напнатоста.

Изгонувањето на Хелиодор од храмот

Рафаел, Изгонувањето на Хелиодор од храмот, 1511–1513

Во Изгонувањето на Хелиодор од храмот Рафаел ја прикажал библиската епизода од Втората книга Макавејска (3:21–28) за Хелиодор, кој бил испратен да го земе богатството што се чувало во Ерусалимскиот храм, но бил прекинат кога на молитвата на свештеникот на храмот му одговориле ангели кои го камшикувале натрапникот и ангелски јавач кој го избркал од храмот. Склопот на сликата е значително подраматичен од претходните фрески на Рафаел во Станца дела Сегнатура. Иако сосредоточувањето е на мирната фигура на свештеникот на молитва, Хелиодор и ангелите брзаат напред во вселената, заканувајќи се дека ќе излезат од сликата. Лево, Јулиј II, носен од Швајцарската гарда на стол, сведок е на настанот. Неговото вклучување овде се однесува на неговите битки за да ги спречи световните водачи да ги присвојуваат папските територии.[3]

Мисата во Болсена

Рафаел, Мисата во Болсена, 1512 година

Мисата во Болсена ја прикажува приказната за еден бохемиски свештеник кој во 1263 година престанал да се сомнева во доктрината за пресуштествување (претворање) кога видел дека лебот почнува да крвави за време на неговото осветување на мисата. Ткаенината што била извалкана со крвта се чувала како реликвија во блискиот град Орвјето. Во 1506 година, Јулиј II го посетил Орвјето и се помолил над реликвијата. Папата е прикажан како учесник во мисата и сведок на чудото. Тој клекнува десно од олтарот, а членовите на куријата (исто така портрети) стојат зад него. Рафаел ги разликува „вистинските“ сведоци од тринаесеттиот век од оние кои се современици на папата според нивниот степен на вклученост во настанот. Вторите мирно се сосредоточуваат на тоа како Јулиј клечи пред неговите молитви, наместо да реагираат на чудото.

Средбата на Лав Велики и Атила

Средбата на Лав Велики и Атила, 1514 година

„Средбата на Лав Велики и Атила“ го прикажува легендарниот разговор помеѓу папата и хунскиот освојувач и ги вклучува легендарните слики на Свети Петар и Свети Павле на небото како носат мечеви. Целосно развиениот цртеж од Рафаел кажува дека тој планирал да го постави папата – прикажан со особеностите на Јулиј – во заднина. Кога Лав X станал папа – и случајно го избрал името Лав – тој сигурно влијаел уметникот да го постави папата во преден план и да го користи неговиот портрет.

Избавувањето на Свети Петар

Рафаил, Избавувањето на Свети Петар, 1514

Избавувањето на Свети Петар покажува, во три епизоди, како Свети Петар бил ослободен од затвор од ангел, како што е опишано во Делата на светите апостоли. Тоа ја симболизира моќта на Христовиот намесник да избега од човечките ограничувања. Титуларната црква на Јулиј II како кардинал, пред да биде унапреден во папа, била „Сан Пјетро ин Винколи“ („Свети Петар во синџири“), па затоа сликата е истовремено општ навод за папството и специфичен навод за Јулиј. Фреската е проучување на светлината: природна Месечева светлина, светлина на факел создадена од човек и ангелска светлина дадена од Бога. Втората, секако, е она што ги засенува другите.

Станца дела Сегнатура

Станца дела сегнатура“ („Собата на сигнатурата“) била првата просторија што била украсена со фреските на Рафаел. Во неа се наоѓала библиотеката на Јулиј II, во која првично се наоѓал трибуналот Апостолска сигнатура. Замислата на уметникот ги доведува во хармонија духовите на антиката и христијанството и ја одразува содржината на папската библиотека со теми од теологијата, филозофијата, јуриспруденцијата и поетските уметности, претставени во тонди над лунетите на ѕидовите. Темата на сликите во оваа просторија е светската и духовната мудрост и хармонија што ја согледале ренесансните хуманисти помеѓу христијанското учење и грчката филозофија. Темата на мудроста е соодветно избрана бидејќи оваа просторија била соборска сала за Апостолската сигнатура, каде што биле потпишувани и запечатувани повеќето важни папски документи.

Расправа за светата тајна

Рафаил, Расправа за светата тајна, 1509-1510

Првата композиција што Рафаел ја извел помеѓу 1509 и 1510 година била „Расправа за светата тајна“, традиционалното име за она што всушност е Обожување на Тајната. На сликата, Рафаел создал слика на црквата, која е претставена како да се протега и на небото и на земјата.

Парнас

Рафаел, Парнас, 1509-1511

Втората композиција Рафаел ја завршил помеѓу 1509 и 1511 година. На неа е претставен Парнас, живеалиштето на богот Аполон и музите и домот на поезијата, според класичниот мит. На фреската, Аполон и музите се опкружени со поети од антиката и од времето на Рафаел.

Атинската школа

Рафаел, Атинската школа, 1509-1511

Помеѓу 1509 и 1511 година, Рафаел завршил и друго дело на ѕидот спроти Disputa. Оваа трета слика, насловена како Атинската школа, ги претставува степените на знаење или вистината стекната преку разумот. Положбата на фреската, како и одењето на филозофите во правец на Светото причестување на спротивниот ѕид, укажуваа на толкување на целата просторија како движење од класичната филозофија кон вистинската вера и од претхристијанскиот свет кон христијанството. Сликата требало да се наоѓа над филозофскиот дел од библиотеката на папата Јулиј II. Оваа, можеби е најпознатата фреска на Рафаел.

Кардиналните доблести

Рафаел, Кардиналните доблести, 1511

Двете сцени на четвртиот ѕид, изработени од работилницата, како и лунетата над неа, која ги содржи Кардиналните доблести, се насликани во 1511 година. На „Кардиналните доблести“ алегорично се прикажани доблестите цврстина, разумност и умереност, заедно со милосрдието, верата и надежта.

Станца дел'инсендио дел Борго

„Станца дел'инсендио дел Борго“ која го прикажува папата Лав IV како се прекрстува за да го изгасне пожар што беснее во римскиот кварт Борго, во близина на Ватикан, е именувана по фреската „Пожарот во Борго“. Оваа соба била подготвена како музичка соба за наследникот на Јулиј, Лав X. Фреските прикажуваат настани од животот на папите Лав III и Лав IV. Другите слики во собата се Заклетвата на Лав III, Крунисувањето на Карло Велики од Лав III и Битката кај Остија . Иако „Пожарот во Борго“ се засновал на зрелите замисли на Рафаел, тој бил извршен од неговите помошници, кои ги насликале другите три слики без негово водство.

Заклетвата на Лав III

Заклетвата на Лав III, 1516–1517

Внуците на папата Адријан I, претходникот на Лав III, поднеле обвиненија против него. На 23 декември 800 година од нашата ера, папата Лав III положил заклетва за прочистување во врска со овие обвиненија. Овој настан е прикажан во Заклетвата на Лав III.

Крунисувањето на Карло Велики

Крунисувањето на Карло Велики, 1516–1517

На Божиќ, 800 година, Карло Велики бил крунисан за Imperator Romanorum. Овој чин е прикажан на Крунисувањето на Карло Велики.

Пожарот во Борго

Пожарот во Борго, 1514–1517

Пожар што избувнал во Борго во Рим во 847 година е прикажана на Пожарот во Борго. Настанот е забележан во Liber Pontificalis. Според Католичката црква, папата Лав IV го скротил пожарот со својот благослов.

Битка кај Остија

Битката кај Остија, 1514–1515

Поморската победа на Лав IV над Сарацените кај Остија во 849 година била вдахновение за фреската Битката кај Остија.

Наводи

  1. „Raphael | Stanze in the Palazzi Pontifici, Vatican | Podere Santa Pia, Holiday house in the south of Tuscany“.
  2. Roger Jones and Nicholas Penny, Raphael, New Haven, 1983, 113; Ingrid D. Rowland, "The Vatican Stanze," in The Cambridge Companion to Raphael, ed. Marcia B. Hall, Cambridge, 2005, 111.
  3. Jones and Penny, 117; Rowland, 112.

Литература

  • Rijser, David. “Tradition and Originality in Raphael: The Stanza Della Segnatura, the Middle Ages and Local Traditions.” The Quest for an Appropriate Past in Literature, Art and Architecture, edited by Karl A.E. Enenkel and Konrad A. Ottenheym, vol. 60, Brill, LEIDEN; BOSTON, 2019, pp. 106–126. JSTOR, www.jstor.org/stable/10.1163/j.ctvbqs5nk.11. Accessed 24 Mar. 2021.

Надворешни врски

Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya