Соња Сотомајор го дава мислењето на Судот во Јегијазарјан п. Смагин Снимено на 22 јуни 2023 година
Соња Марија Сотомајор[1] (Англиски: Sonia Maria Sotomayor) родена на 25 јуни 1954 година[2] е американски адвокатка и правник која служи како вонреден судија на Врховниот суд на САД. Таа била номинирана од претседателот Барак Обама на 26 мај 2009 година, и почнала со извршување на функцијата од 8 август 2009 година. Таа е третата жена, првата жена со Латино-Американско потекло која служела во Врховниот суд.[3]
Младост
Сотомајор е родена во округот Бронкс во Њујорк[4] од родители Хуан Сотомајор[5] од областа Сантурче, Сан Хуан, Порторико,[6][7][8] и Селина Баез[9] од Санта Роса во Лајас, рурална област на југозападниот брег на Порторико.[8]
Сотомајор била израсната како католик[3] и пораснала во порториканските заедници во Јужен Бронкс и Источен Бронкс. Семејството живеело во стан во Јужен Бронкс[10] пред да се пресели во 1957 година во добро одржуваниот, расно и етнички мешан станбен проект на работничката класа Бронксдејл Хаусес[10][11][12] во Саундвју (кој со текот на времето се сметал како дел и од Источен Бронкс и од Јужен Бронкс).[13][14][15] Во 2010 година, Бронксдејл Хаусес биле преименувани во нејзина чест. Нејзината релативна близина до стадионот Јенки довела до тоа таа да стане доживотен фан на Њујорк Јенкис.[16] Поширокото семејство често се собирало[10] и редовно го посетувале Порторико во текот на летото.[17]
Колеџ и правен факултет
Сотомајор го посетувала Универзитетот Принстон. Таа изјавила дека била примена делумно поради нејзините достигнувања во средно училиште и делумно затоа што афирмативните дејствија ги надополниле нејзините стандардизирани резултати од тестовите, кои таа ги опишала како „не споредливи со нејзините колеги од Принстон и Јејл“.[18][19] Подоцна изјавила дека има културни предрасуди вградени во таквото тестирање[18] и ја пофалила афирмативната акција за исполнување на „неговата цел: да се создадат услови со кои учениците од обесправени средини би можеле да бидат доведени до почетната линија на трката што многумина не знаеја дека воопшто се вози“.[20]
Сотомајор за времето во Принстон изјавила дека и го сменило животот.[21] Првично, таа се чувствувала како „посетител што слетува во вонземска земја“[22] а доаѓа од Бронкс и Порторико.[23] Принстон имал малку студентки и уште помалку Латиноамериканци (околу дваесет).[24][25] Таа била премногу исплашена да поставува прашања за време на нејзината прва година.[22] Нејзините вештини за пишување и вокабулар биле слаби и немала знаење за класиците.[26] Таа поминувала долги часови во библиотеката и во лето работела со професор надвор од часовите па се здобила со вештини, знаење и самодоверба.[24][25][26] Сотомајор станала умерен студентски активист[27][28] и копретседател на организацијата Acción Puertorriqueña, која служела како социјален и политички центар и барала повеќе можности за студентите од Порторико.[24][29][30] Работела во приемната канцеларија, патувала во средните училишта и лобирала.[31]
Фотографија на годишник од Принстон на Сотомајор од 1976 година
Во 1979 година, Сотомајор се здобила со докторат од Правниот факултет на Јеил.[7] Била примена во Адвокатската Комора на Њујорк следната година.[32][33]
Рана правна кариера
По препорака на Хозе Кабранес, Сотомајор била ангажиран надвор од Правниот факултет како помошник окружен обвинител под окружниот обвинител на Њујорк Роберт Моргентау, почнувајќи од 1979 година.[7][34] Работејќи во одделот за судење,[35] таа се справувала со тешки предмети додека гонела сè, од кражби во продавници и проституција до грабежи, напади и убиства.[7][24][36] Таа, исто така, работела на случаи кои вклучуваат полициска бруталност.[37][36] Во 1983 година,Сотомајор помогнала да се осуди Ричард Мадикс (познат како „Тарзан убиец“).[38][39] Таа сметала дека полесните кривични дела се главно производи на социо-економската средина и сиромаштијата, но имала поинаков став за тешките кривични дела: „Без разлика колку сум либерална, сепак сум огорчена од злосторствата со насилство. Без разлика дали можам да сочувствувам со причините што ги наведуваат овие лица да ги направат овие злосторства, ефектите се шокантни“.[40] Најтажните злосторства за мене беа оние што мојот народ ги извршува еден против друг“.[6] Општо земено, таа покажала страст за воведување закон и ред на улиците на Њујорк, покажувајќи посебна ревност во следењето случаи на детска порнографија, невообичаени за тоа време.[27] Сотомајор работела по 15 часа и се здобила со репутација дека е мотивирана а истотака и за нејзината подготвеност и правичност.[16][38][41]
Во 1984 година, Сотомајор влегла во приватна пракса, приклучувајќи се на група за комерцијални парници на Павија и Харкорт во Менхетен како соработник.[6][42] Како една од 30-те адвокати во адвокатската канцеларија,[42] таа специјализирала за судски спорови за интелектуална сопственост, меѓународно право и арбитража.[6][37][43][44] Нејзини клиенти биле претежно меѓународни корпорации кои работат во Соединетите Држави;[27] голем дел од нејзиното време трошела на следење и тужење на фалсификаторите на стоки Фенди.[24][42]
Исто така се занимавала со суви правни прашања како што се споровите за договорите за извоз на жито.[42] Во едно појавување во 1986 година на Добро утро Америка, во кое биле профилирани жени десет години по дипломирањето, Сотомајор рекла дека најголемиот дел од правните работи е макотрпна работа и дека иако е задоволна со својот живот, очекувала поголеми работи од себе кога дипломирала. Во 1988 година станала партнер во фирмата;[26] била добро платена, но не и екстравагантно. [45]Сотомајор заминала во 1992 година кога станала судија.[7]
Сојузен окружен судија
Номинација и избирање
Сотомајор сакала да стане судија уште од основно училиште, а во 1991 година била препорачана за место од демократскиот сенатор од Њујорк , Даниел Патрик Мојнихан.[6] Мојнихан се идентификувал со нејзиното социо-економско и академско потекло и станал убеден дека ќе стане првата Латино судијка во Врховниот суд.[24][46]
Така Сотомајор била номинирана на[4] ноември 1991 година, од страна на претседателот Џорџ В. Буш. Сотомајор била потврдена едногласно[35][47] од целосниот Сенат на САД на 11 август 1992 година.[4]
Сотомајор станала најмладиот судија во јужниот округ[48] и првата Латино федерален судија во државата Њујорк.[49] Таа станала првата Порториканка која служела како судија во американски федерален суд.[50]
Судија на Апелациониот суд
Номинација и потврда
Судијката Соња Сотомајор со нејзиниот кумашин на церемонијата на потпишување на Апелациониот суд на САД во 1998 година
На 25 јуни 1997 година, Сотомајор била номиниран од претседателот Бил Клинтон за место во Апелациониот суд на САД за вториот круг.[4]
Во текот на 1998 година, неколку шпански организации организирале петиција во државата Њујорк, собирајќи стотици потписи од њујорчани за да се обидат да го убедат њујоршкиот републикански сенатор Ал Д'Амато да го поттикне раководството на Сенатот да ја донесе номинацијата на Сотомајор на гласање.[51] Д'Амато, поддржувач на Сотомајор од почетокот и дополнително загрижен за реизборот таа година,[51] помогнал да се придвижи републиканското раководство.[24] Со целосна демократска поддршка и поддршка од 25 републикански сенатори, вклучително и претседателката на судството Орин Хеч,[52] Сотомајор била потврден на 2 октомври 1998 година, со 67-29 гласови.[53]
Судија во врховниот суд
Номинација и потврда
Претседателот Барак Обама на состанок со судијката Соња Сотомајор и потпретседателот Џо Бајден пред објавувањето во Источната соба, 26 мај 2009 година.
По победата на Барак Обамана претседателските избори во 2008 година, се појавиле шпекулации дека Сотомајор би можела да биде водечки кандидат за место во Врховниот суд.[44][54][55][56] Њујоршките сенатори Чарлс Шумер и Кирстен Гилибранд напишале заедничко писмо до Обама во кое го повикуваат да ја назначи Сотомајор, или алтернативно секретарот за внатрешни работи, Кен Салазар, во Врховниот суд, доколку се појави празно место за време на неговиот мандат.[57]
На 28 јули 2009 година, Судскиот комитет на Сенатот гласал со 13-6 во корист на номинацијата на Сотомајор, испраќајќи ја до целосниот Сенат за конечно гласање за потврда. Секој демократ гласал во нејзина корист, како и една републиканка, Линдзи Греам.[58][59] На 6 август 2009 година, Сотомајор била потврдена од целосниот Сенат со гласови од 68-31. За неа гласале сите присутни демократи, заедно со двајцата независни во Сенатот плус девет републиканци.[60][61]
Награди и почести
Сотомајор на меморијалното предавање на Џон П. Френк во 2017 година на Државниот универзитет во Аризона како почесен гостин
Сотомајор добила почесни правни дипломи од колеџот Леман (1999),[62] Универзитетот Принстон (2001),[62] Правниот факултет во Бруклин (2001),[62]Правниот факултет на Универзитетот Пејс (2003),[63] Универзитетот Хофстра ( 2006),[64] Правниот факултет на универзитет Нортистерн (2007),[65] Универзитетот Хауард (2010),[66] Универзитетот Сент Лоренс (2010),[67] Универзитетот Париз Нантер(2010),[68] Њујорк Универзитетот (2012),[69] Универзитетот Јеил (2013)[70] Универзитетот Порторико во Рио Пиедрас (2014),[71] и почесен докторат од колеџот Менхетен (2019).[72]
Сотомајор била избрана за член на Американското филозофско друштво во 2002 година [73]. Во 2006 година ѝ била доделена наградата за извонредна латино професионалка од страна на Здружението на студенти по право.[74] Во 2008 година, списанието Esquire ја вклучило Сотомајор на својата листа на „75 највлијателни луѓе на 21-от век“.[75] Во 2013 година, Сотомајор ја освоила наградата Вудро Вилсон на нејзиниот матичен Универзитет Принстон.[76]
Во јуни 2010 година, населбата Бронксдејл Хаусес, каде што Сотомајор пораснала, била преименувана по неа.[77] Во 2011 година, Академиите за учење Соња М. Сотомајор, јавен средношколски комплекс во Лос Анџелес, бил именуван по неа.[78]
Во 2013 година, слика со неа, Сандра Деј О'Конор, Рут Бејдер Гинзбург и Елена Каган била откриена во Националната галерија на портрети на Смитсонијан во Вашингтон.[79]
Во мај 2015 година, таа го добила медалот Кетрин Хепберн од колеџот Брин Мор.[80]
Во 2019 година, таа била примена во Националната куќа на славните жени.[81]
Во 2024 година, Сотомајор го добила Медалот Редклиф од Институтот Харвард Редклиф, кој се доделува секоја година на „поединец кој имал трансформативно влијание врз општеството“.[82]
Публикации
Книги
Сотомајор, Соња (2022) Само помогнете!Како да изградите подобар свет. Њујорк: Пингвин Рендом Хаус . ISBN 9780593206263 .
Сотомајор, Соња (2019). Само прашај!Биди поинаков, биди храбар, биди ти Њујорк: Пингвин Рендом Хаус ISBN 9780525514121
Сотомајор, Соња (2019). Омилениот свет на Соња Сотомајор. Њујорк: Пингвин Рендом Хаус . ISBN 9781524771171 .
↑ 10,010,110,2Shulman, Robin (June 16, 2009). „Supreme Change“. The Washington Post. Архивирано од изворникот на October 27, 2010. Посетено на June 17, 2009.
↑Nicholas, Peter; Oliphant, James (May 30, 2009). „Two sides to Sonia Sotomayor“. Los Angeles Times. Архивирано од изворникот на June 11, 2009. Посетено на May 31, 2009.
