Средоземна бурница (Puffinus yelkouan[1]) или во Македонија попознат како мал завој — средноголема морска птица од редот на цевконосните. Според списокот на „Авибазата“ на Denis Lepage, оваа птица ја има во Македонија, но нејзиното присуство не е посведочено.
Опис и идентификација
Овие птици се 30-38 см долги, со 76-89 см распон на крилјата. Летаат сечејќи го воздухот, брцнувајќи во водата од место на место со здрвени крилја, мавтајќи и речиси допирајќи ја водата со врвот од крилата. Личат на летачки крст. Со своите крилја формираат прав агол во однос на телото и ја менуваат бојата од темнокафена во бела бидејќи темните горни делови на телото и посветлите делови на долниот дел се наизменично откриени додека таа лета ниско над морето. Тивки се во морето, но во текот на ноќта колониите каде се размножуваат живнуваат со бучно зарипнато крекање, со поголем интензитет, но поразвлечено во споредба со птиците од островот Ман (обичните бурници).
Таксономија
Порано се сметаше дека оваа птица е подвид на обичната бурница[2]. Денеска тие се сметаат за монотипичен вид, кој припаѓа на средоземната и соседната атлантска група буравесници.[3][4]
Живеалиште и статус
Средоземните буравесници се размножуваат на острови и крајбрежни гребени во Источен и Централен Медитеран. Повеќето презимуваат во тоа море, но помал број влегуваат во Атлантикот на крајот од летото. Овој вид се гнезди во дупки, кои ги посетуваат само во текот на ноќта за да ги избегнат грабливците како што се големите галеби.
Овие птици се многу друштвени и можат да се забележат во голем број, од бродови или од копно, особено на есен. Тие се хранат со риби и школки. Ги следат рибарските бродови, од кои се фрлаат остатоци од храна. Тие се во опасност поради изградба на одморалишта во близина на местата за размножување, а исто така и од животни како што се стаорците и мачките. На островот Ле Левант, една од нивните главни локации за размножување, мачките убиваат илјадници птици секоја година и се смета дека ова може да доведе до исчезнување на овој вид за неколку децении.[5]
Порано, тие биле класифицирани како најмалку загрозен вид,[6] но новото истражување покажа дека се поретки отколку што се веруваше. Следствено, тие се најдоа на списокот на речиси загрозените видови во 2008 година[7] и ранливи во 2012 година.[8]
Наводи
↑Етимологија: Puffinus е новолатинска форма од англискиот термин "puffin" (со кој буравесниците се целосно неповрзани). yelkouan, доаѓа од турскиот yelkovan, „ветрокршачи“, месен назив за буравесниците, посебно за овој вид.
↑Bonnaud, E. et al. (2012), Predation by cats could lead to the extinction of the Mediterranean endemic Yelkouan Shearwater Puffinus yelkouan at a major breeding site. Ibis, 154:566–577.
Alcover, Josep Antoni (2001): Nous avenços en el coneixement dels ocells fòssils de les Balears. Anuari Ornitològic de les Balears16: 3-13. [Article in Catalan, English abstract] PDF fulltext
Austin, Jeremy J. (1996): Molecular Phylogenetics of Puffinus Shearwaters: Preliminary Evidence from Mitochondrial Cytochrome b Gene Sequences. Mol. Phylogenet. Evol.6(1): 77–88. doi:10.1006/mpev.1996.0060 (HTML abstract)
„Puffinus yelkouan“. IUCN Red List. Version 2006. International Union for Conservation of Nature. 2004. Посетено на 12 May 2006.
Genovart, Meritxell; Juste, Javier & Oro, Daniel (2005): Two sibling species sympatrically breeding: a new conservation concern for the critically endangered Balearic shearwater. Conservation Genetics6(4): 601–606. doi:10.1007/s10592-005-9010-zPDF fulltextАрхивирано на 16 декември 2009 г.
Heidrich, Petra; Amengual, José F. & Wink, Michael (1998): Phylogenetic relationships in Mediterranean and North Atlantic shearwaters (Aves: Procellariidae) based on nucleotide sequences of mtDNA. Biochemical Systematics and Ecology26(2): 145–170. doi:10.1016/S0305-1978(97)00085-9PDF fulltext
Sibley, Charles Gald & Monroe, Burt L. Jr. (1990): Distribution and taxonomy of the birds of the world. Yale University Press, New Haven, CT. ISBN 0-300-04969-2
Wink, Michael; Heidrich, Petra & Ristow, D. (1993): Genetic evidence for speciation of the Manx shearwater (Puffinus puffinus) and the Mediterranean Shearwater (P. yelkouan). Die Vogelwelt114(6): 226-232. [Article in English with German abstract] PDF fulltext
.jpg)
