Телевизиска серија

Телевизиска серија (скратено: ТВ-серија) — серија филмски дела создадени или дотерани за прикажување на телевизија.

Телевизиската серија се состои од сезони, од кои секоја има одреден број епизоди, т.е. продолженија, кои имаат еднообразно времетраење. Сериите обично се прикажуваат на телевизија во исто време во одредени денови од неделата. Покрај телевизија, епизоди од телевизиски серии може да се објавуваат и на медиуми како касети и ДВД-а, а во денешно време се достапни и бројни серии на различни услуги за видео на барање, односно на услуги за пренос на интернет, каде што гледачите, за разлика од телевизијата, сериите може да ги гледаат во секое време.

Главната одлика на телевизиската серија е темата или заплетот што ги поврзува сите нејзини епизоди. Сериите може да обработуваат различни општествени, културни, историски или научни теми или едноставно разни теми и проблеми од секојдневниот живот како работа и кариера или меѓучовечки односи (љубов, пријателство или судир) и слично.^[1]

Играните серии, односно фиктивните серии, прикажуваат измислени дејства и настани. Главна одлика на ваквите серии е глумечката екипа што ги толкува улогите на одредени ликови во текот на серијата. Глумците можат да ја играат улогата на главни ликови, односно ликови што се појавуваат во секоја или речиси секоја епизода од серијата, а нивната приказна е во средиштето на заплетот на серијата. Сериите се играат во различни жанрови во однос на заплетот и темата:

• Драмски серии: серии во чие средиште е судирот помеѓу ликовите. Ваквите серии на сериозен начин прикажуваат различни животни проблеми со кои се соочуваат ликовите. Некои од поджанровите на драмските серии се
  • романтична драма (во срцето на заплетот се љубовните врски на ликовите,^[1]
  • семејна драма (ликови што се членови на семејството чии приказни и проблеми се испреплетуваат),^[2]
  • воена драма (ликовите ја преживуваат војната),^[1]
  • политичка драма,^[1]
  • правна или криминалистичка драма (ликовите се обично полицајци, судии, форензичари итн. кои разоткриваат кривични дела или се занимаваат со судски случаи),^[1]
  • историска драма (заснована на вистински или измислени историски настани), ^[1]
  • психолошка драма (фокусот е на психолошката состојба на ликовите)
  • тинејџерска драма или драми за млади луѓе (ликовите се млади луѓе кои се соочуваат со типични проблеми при растењето)
• Хумористични серии: серии што обработуваат слични теми како драмските серии, но прикажуваат настани и ликови на хумористичен начин, а нивната главна цел е да ги забавуваат и насмеат гледачите. Затоа, ликовите од хумористичните серии често се наоѓаат во необични и необични ситуации. Популарен поджанр на хумористичната серија е ситуациската комеција, што ги следи ликовите во заедничко опкружување, како што се дома, работа итн.
• Анимирани серии: серии што користат анимација за прикажување одредени дејства и настани. Во вакви серии учествуваат глумци кои им го позајмуваат гласот на ликовите. Анимираните серии можат да бидат и драмски или хумористични, а најчесто се наменети за деца.

Меѓу посебните видови драмски серии, постојат и сапуници во кои нема класичен расплет на настаните, туку заплетот постојано се развива за да се овозможи серијата да трае што подолго; таквите серии често се прикажуваат секојдневно и обично брои стотици или илјадници епизоди. Популарни се и теленовелите, кои се специјализирани облици на сапунски опери кои потекнуваат од Латинска Америка.

За разлика од измислените серии, нефиктивните серии ги претставуваат сите телевизиски содржини што се прикажуваат во продолженија, при што учесниците не глумат, односно не толкуваат одредена улога на некој лик. Ваквите серии често имаат водител или наратор кој ги води гледачите низ темата на серијата. Нефиктивните серии може да се поделат на:

• Информативни емисии: емисии што ги информираат гледачите за вистински настани; на пример вестите се прикажуваат секојдневно на различни телевизиски канали ^[2]„Vrste televizijskih emisija“. Hrvatski po Rebi. Посетено на 23 јуни 2024.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)</ref>
• Документарни емисии: прикажуваат одредена реалност, на пр. документарни филмови за животни или документарци за патувања кои прикажуваат знаменитости на одредени градови или земји.
• Образовни емисии: емисии чија цел е да ги образуваат гледачите за одредена тема.
• Разговорни емисии: или ток-шоу, емисија во која водителот води разговор со различни истакнати луѓе.
• Риалити емисии: учесниците во шоуто се ставени во одредена ситуација или се соочуваат со одреден предизвик.

Горе: студиска поставка на кафулето „Централ парк“ во кое се снимени бројни сцени од американската серија Пријатели; долу: снимање на американската Модерно семејство на плажа во Австралија

Телевизиските серии се произведени од различни продукциски компании кои се занимаваат со производство на телевизиска содржина. Продуцентските куќи ги продаваат своите телевизиски серии на телевизиските мрежи кои се заинтересирани да ги прикажуваат, а телевизиските мрежи честопати самите учествуваат во продукцијата на серијата. Секоја серија има свој креатор кој ја осмислува идејата, заплетот и ликовите на серијата, и сценаристи кои го пишуваат заплетот и дијалогот за поединечни епизоди. Клучна улога во производството на серии има и телевизискиот продуцент, личност која надгледува еден или повеќе аспекти од сериското производство. Продуцентските куќи вработуваат и режисери кои го надгледуваат и водат процесот на снимање, како и кастинг директори, лица задолжени за избор на глумци кои ќе ги толкуваат улогите во телевизиската серија.

Првата епизода од телевизиската серија се нарекува пилот-епизода, која е направена како пробно за да се тестира дали може да се реализира идејата за серијата. Пилот-епизодата понекогаш се прикажува на телевизија за да се утврди, врз основа на реакцијата на публиката, дали серијата ќе успее, односно ќе го привлече вниманието на гледачите и ќе постигне добра гледаност.^[3]

Телевизиските серии најчесто се снимаат во студија, често специјално изградени за снимање на одредена серија. Сериите можат да се снимаат на различни надворешни места. Опкружувањето често е важна компонента на телевизиските серии, па затоа има серии што прикажуваат живот во помали средини или серии што прикажуваат градски средини. На пример, американските серии Пријатели (1994 — 2004), Сексот и градот (1998 — 2004) и Како ја запознав мајка ви (2005 — 2014) се познати по тоа што се одвиваат во Њујорк.^[4]

Телевизиските серии и филмови што станале една од најефикасните медиумски алатки имаат прилично одлучувачка моќ во гледиштата, мислењата, реакциите и однесувањето. Ефектот на филмовите и ТВ-сериите врз насоченото рекламирање може да се прикаже како информирање, обезбедување перспектива на гледачот, создавање слика и насочување на сликата. Местата каде што се наоѓа филмот или местата за кои се зборува во филмот се расплетуваат во главите на гледачите на соодветен начин. Според тоа, одредиштето може да стекне имиџ и да стане бренд со тоа што ќе биде претставена во филм или со тоа што ќе биде сместена во филм. Во оваа смисла, овој дел е значаен од гледна точка на анализа на улогата на ТВ-сериите и филмовите во промоцијата на земјата и градењето на имиџот на одредиштето, нагласувајќи дека оваа моќ треба да се искористи за да се создаде слика за подрачјето во кој се наоѓа или зборува во филм или ефикасно да ја промени моменталната слика во свесноста на поединците кон одредиштата.^[5]