Црногорската академија на науките и уметностите

Оваа статија можеби бара дополнително внимание за да ги исполни стандардите за квалитет на Википедија. Ве молиме подобрете ја оваа статија ако можете.

Црногорска Академија на Науките и Уметностите е најважната научна институција на Црна Гора.

Била основана во 1973 година како Црногорско друштво за наука и уметност (Црногорско друштво за науку и умјетност и уметност, Crnogorsko društvo za nauku i umjetnost) и го усвоила своето сегашно име во 1976 година. Во моментов има 40 членови (академици) во три катедри: природни науки, хуманистички и уметности.

ЦАНУ често се сметала и опишувала како просрпска институција во Црна Гора, бидејќи академијата го поставувала српското етничко потекло на Црногорците. Наспроти ова, разделена група интелектуалци ја формирале Доклеанската академија на науките и уметностите (ДАНУ) во 1997 година, регистрирана како невладина организација, во обид да се спротивстави на официјалната просрпска академија.

Во услови на уставни реформи од 2007 година, ЦАНУ се спротивставила на стандардизацијата на црногорскиот јазик поддржувајќи го толкувањето според кое црногорскиот бил „дијалект“ на српскиот јазик.^[1] Некои од истакнатите членови на ЦАНУ активно учествувале во кампањата против независноста на Црна Гора на референдумот за независност во 2006 година. Претседателот на ЦАНУ Момир Ѓуровиќ во 2007 година одржувал контакти со членовите на просрпската политичка опозиција и го посетил седиштето на Српската народна партија и нејзиниот лидер Андрија Мандиќ за време на преговорите за именување на јазикот во новиот устав. Академијата, исто така, ја критикувала одлуката на црногорската влада да го признаела едностраното прогласување независност на Косово.

Меѓутоа, во 2015 година ДАНУ бил споен во ЦАНУ, бидејќи сите негови активни членови биле прифатени за членство и ДАНУ, следствено, бил распуштен, при што ЦАНУ останала единствена официјална научна институција во Црна Гора.^[2]

Список на претседатели на Црногорската академија на науките и уметностите:

• Историчарот Бранко Павиќевиќ (роден 1922) (1973–1981),
• Економист Бранислав Шошкиќ (роден 1922) (1981–1985),
• Економист Мирчета Ѓуровиќ (родена 1924) (1985–1989),
• Хирург Драгутин Вукотиќ (роден 1924) (1989–2001),
• Инженер Момир Ѓуровиќ (роден 1941) (2002-2016)^[3]
• Правникот Драган Вукчевиќ (роден 1958) (2016–денес)^[4]

Значајни историски, поранешни и моментално активни членови на Црногорската академија на науките и уметностите (CANU):

• Општествени науки; Миомир Дашиќ, Зоран Лакиќ, Владо Стругар, Бранко Павиќевиќ, Бранислав Шошкиќ, Божина Ивановиќ, Мирчета Ѓуровиќ, Сима Ќирковиќ, Небојша Вучиниќ, Слободан Шербочме ев
• Природни науки: Љубиша Станковиќ, Слободан Баковиќ, Војин Дајовиќ, Момир Ѓуровиќ, Драгиша Ивановиќ и Иво Шлаус
• Уметности: Војо Станиќ, Милош Вусковиќ, Александар Пријиќ, Душан Вукотиќ, Михаило Лалиќ, Радован Зоговиќ, Ќамил Сијариќ, Жарко Ѓуровиќ , Чедо Вуковиќ, Димитрије Поповиќ, Асим Пецо, Миливој солар, Здравко Велимировиќ, Бранко Поповиќ, Јеврем Брковиќ и Никола Вукчевиќ

• Доклеанската академија на науките и уметностите (ДАНУ), паралелна академија на научници во Црна Гора, формирана во 1998 година од дел од членовите на Црногорската академија на науките и уметностите, распуштена во 2015 година, а нејзиното членство повторно се приклучи на КАНУ.

• Официјална веб страна