ဒိုင်ယက်သိုင် အီသာ

Diethyl ether

အမည်
IUPAC name Ethoxyethane
အခြားအမည်များ Diethyl ether; Dether; Ethyl ether; Ethyl oxide; 3-Oxapentane; Ethoxyethane; Diethyl oxide; Solvent ether; Sulfuric ether
အမှတ်အသားများ--> --> --> --> ----- templatepar ----- -->
CAS Number	60-29-7 Y
ChEBI	CHEBI:35702 Y
ChEMBL	ChEMBL16264 Y
ChemSpider	3168 Y
Jmol 3D model	Interactive image
KEGG	D01772 Y
PubChem	3283
RTECS number	KI5775000
UNII	0F5N573A2Y Y
InChI InChI=1S/C4H10O/c1-3-5-4-2/h3-4H2,1-2H3 Y Key: RTZKZFJDLAIYFH-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1/C4H10O/c1-3-5-4-2/h3-4H2,1-2H3 Key: RTZKZFJDLAIYFH-UHFFFAOYAB
SMILES CCOCC
ဂုဏ်သတ္တိများ
ဓာတုဗေဒ ဖော်မျူလာ	C4H10O
Molar mass	၇၄.၁၂ g·mol−1
ရုပ်အဆင်း	Colorless liquid
အနံ့	pungent, sweetish odor[၁]
သိပ်သည်းမှု	0.7134 g/cm3, liquid
အရည်ပျော်မှတ်	−၁၁၆.၃ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် (−၁၇၇.၃ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်; ၁၅၆.၈ ကယ်လ်ဗင်)
ရေဆူမှတ်	၃၄.၆ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် (၉၄.၃ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်; ၃၀၇.၈ ကယ်လ်ဗင်) [၂]
ရေထဲပျော်ဝင်မှု	69 g/L (20 °C)
ရေငွေ့ ဖိအား	440 mmHg (20°C)[၁]
Magnetic susceptibility (χ)	-55.1·10−6 cm3/mol
Refractive index (nD)	1.353 (20 °C)
ပျစ်စေးမှု	0.224 cP (25 °C)
တည်ဆောက်ပုံ
Dipole moment	1.15 D (gas)
သာမိုဓာတုဗေဒ
Specific heat capacity (C)	172.5 J/mol·K
Std molar အင်ထရိုပီ (So298)	253.5 J/mol·K
Std enthalpy of formation (ΔfHo298)	-271.2 ± 1.9 kJ/mol
Std enthalpy of combustion (ΔcHo298)	-2732.1 ± 1.9 kJ/mol
ဆေးဝါးဗေဒ
ATC code	N01AA01 (WHO)
အန္တရာယ်
ပင်မ အန္တရာယ်များ	Extremely Flammable, harmful to skin, decomposes to explosive peroxides in air and light[၁]
Safety data sheet	External MSDS
R-phrases	R12 R19 R20/22 R66 R67
S-phrases	S9 S16 S29 S33
NFPA 704	0 0 0
Flash point	−၄၅ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် (−၄၉ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်; ၂၂၈ ကယ်လ်ဗင်) [၅]
Autoignition temperature	၁၆၀ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် (၃၂၀ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်; ၄၃၃ ကယ်လ်ဗင်)[၅]
Explosive limits	1.9-48.0% [၃]
Lethal dose or concentration (LD, LC):
LC50 (median concentration)	73,000 ppm (rat, 2 hr) 6500 ppm (mouse, 1.65 hr)[၄]
LCLo (lowest published)	106,000 ppm (rabbit) 76,000 ppm (dog)[၄]
US health exposure limits (NIOSH):
PEL (Permissible)	TWA 400 ppm (1200 mg/m3)[၁]
REL (Recommended)	No established REL[၁]
IDLH (Immediate danger)	1900 ppm[၁]
ဆက်စပ် ဒြပ်ပေါင်းများ
ဆက်စပ်သော အီသာများ	Dimethyl ether Methoxypropane
ဆက်စပ် ဒြပ်ပေါင်းများ	Diethyl sulfide Butanols (isomer)
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa).
Y verify (what is YN ?)
Infobox references

ဒိုင်ယက်သိုင် အီသာ သည် ဓာတုဗေဒသဘောအရ အီသာမှာ ဒိုင်အက်သဲအောက်ဆိုက် ဖြစ်သည်။ ယင်း၏ ဓာတုဗေဒအမည်မှာ အက်သဲအီသာ ဖြစ်၍ ဓာတုပုံသေနည်းမှာ (C₂H₅)₂O ဖြစ်သည်။ အီသာသည် အရောင် မရှိသော အရည်ဖြစ်သည်။ အငွေ့ပျံ၍ နှစ်သက်ဘွယ်ကောင်း သော အနံ့ရှိသည်။ ထိုအငွေ့ကိုသာ ဆက်၍ ရှူလျှင် ရှူသူ သည် မေ့သွားသဖြင့် ခွဲစိတ်မှုကိစ္စများတွင် အသုံးပြုနိုင်လေ သည်။ ကိုယ်ခန္ဓာ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုခုတွင် ခွဲစိတ်လိုလျှင် လည်း အီသာကို အသုံးပြုနိုင်လေသည်။အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုခု ကို ခွဲစိတ်လိုသောအခါ ထိုအစိတ်အပိုင်းကို အီသာဖြင့် ပက်ဖြန်း ပေးရသည်။ ကြာလျှင် အီသာအငွေ့ပျံသွားသဖြင့် အလွန်အေးလာပြီးလျှင် ထိုအစိတ်အပိုင်းသည် ထုံ၍ သွားလေ သည်။ ထိုအခါ ထိုအစိတ်အပိုင်းတွင် ခွဲစိတ် ကုသမှုကို ပြုလုပ်နိုင်လေသည်။ အီသာသည် ၃၅ ံစင်တီဂရိတ်တွင် ဆူ သဖြင့် အရည်ဆူချိန် နည်းပါး လေသည်။ အီသာကို ထုတ်လုပ်လိုလျှင် ဆာလဖျူရစ် အက်ဆစ်အပြင်း နှင့် အယ်လကိုဟောကို ရော၍ အပူတိုက် ပေးရသည်။ ဆာလဖျူရစ် အက်ဆစ်အပြင်းကို အယ်လကိုဟောထက်ပို၍ များများ ရောစပ်ပေးရသည်။ အပူချိန်မှာ ၁၄ဝံ စင်တီဂရိတ် ခန့်အထိ လိုသည်။

အီသာကို အစာကြေစေရန်နှင့် နှလုံးရောဂါဆေးများ ဖော်စပ်ရာတွင် အသုံးပြုခဲ့ကြ၏။ ယခုအခါတွင်မူ အီသာကို အသုံးနည်းပါးကြသည်။ အီသာသည် အိုင်အိုဒင်းနှင့်ဩဂဲနစ် ပစ္စည်း အမြောက်အမြားကို ပျော်ဝင်စေ နိုင်၏။ ထိုဩဂဲနစ် ပစ္စည်းများတွင် ဆီနှင့် အဆီများလည်း ပါဝင်သည်။ အီသာဟုဆိုလျှင် ဒိုင်အက်သဲအီသာကိုသာ ဆိုလိုသော်လည်း ဒိုင်မက်သဲအီသာဟုလည်း ရှိသေးရာ ယင်းမှာ ဓာတ်ငွေ့ ဖြစ် သည်။ တစ်ဖန် မက်သဲအက်သဲအီသာ၊ အက်သဲ ပရိုပဲအီသာနှင့် ဗိုင်နဲအီသာများလည်း ရှိသေးသည်ကို သတိပြုသင့်သည်။ အီသာကို အသုံးပြု၍ ခွဲစိတ်ကုသခြင်းသည် ၁၈၄၂ ခုနှစ်က ဖြစ်၍ အသုံးပြုသူမှာ ဒေါက်တာကရော့ဖို့ ဒဗျူလောင်း ဖြစ် သည်။ ထိုဆရာဝန်သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဂျောဂျီယား ပြည်နယ်မှ ဖြစ်၏။ ၁၈၄၆ ခုနှစ်ကလည်း အမေရိကန်လူမျိုး သွားဘက်ဆိုင်ရာ ဆရာဝန်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဝီလျံ တောမတ် ဂရင်းမော်တင်က အီသာကို ထုံဆေးအဖြစ်နှင့် အသုံးပြုခဲ့သေး သည်။^[၆]