பிரதம மந்திரி கிராமிய வீடு கட்டும் திட்டம்

பிரதம மந்திரி கிராமிய வீடு கட்டும் திட்டம்(PMAY-G Prime Minister's Rural Housing Scheme) என்பது இந்திய அரசின் கிராமப்புற மேம்பாட்டு அமைச்சகத்தின் கீழ் உள்ள ஒரு சமூக நலத் திட்டமாகும், இந்தியாவில் உள்ள கிராமப்புற ஏழைகளுக்கு வீடுகளை வழங்குவதற்குகாக தோற்றுவித்த ஒரு திட்டமாகும்.^[1] 2022 க்குள் அனைவருக்கும் வீடு என்ற நோக்கத்தின்கீழ் நகர்ப்புற ஏழைகளுக்காக இதேபோன்ற திட்டம் 2015 இல் தொடங்கப்பட்டது. அதிகாரப்பூர்வமாக 20 நவம்பர் 2016ல் ஆக்ரா நகரிலிருந்து பிரதமர் நரேந்திர மோதி இந்த திட்டத்தை துவக்கிவைத்தார்.^[2]

1985 ஆம் ஆண்டு முன்னாள் இந்தியப் பிரதமர் ராஜீவ் காந்தியால் கிராமப்புற மேம்பாட்டு அமைச்சகத்தின் முக்கிய முதன்மை திட்டங்களில் ஒன்றாக கிராமங்களில் வறுமைக் கோட்டுக்குக் கீழ் உள்ள மக்களுக்கு வீடுகள் கட்ட "இந்திரா ஆவாஸ் யோஜனா(ஆங்: IAY Indira Awas Yojana)" தொடங்கப்பட்டது.^[3]

PMGAY திட்டத்தின் கீழ், சமவெளிப் பகுதிகளில் ₹1,20,000 (ஐஅ$1,400) மற்றும் கடினமான பகுதிகளில் (மலை நிலப்பரப்பு) ₹1,30,000 (ஐஅ$1,500) மதிப்புள்ள நிதியுதவி வீடுகளைக் கட்டுவதற்கு வழங்கப்படுகிறது.^[4] இந்த வீடுகளில் கழிப்பறை, எல்பிஜி இணைப்பு, மின்சார இணைப்பு மற்றும் குடிநீர் போன்ற வசதிகள் ஏற்படுத்தப்படுகின்றன [மற்ற திட்டங்களுடன் ஒன்றிணைத்தல் மூலமாக எ.கா. ஸ்வச் பாரத் அபியான் கழிப்பறைகள், உஜ்வாலா யோஜனா எல்பிஜி எரிவாயு இணைப்பு, சௌபாக்யா யோஜனா மின் இணைப்பு, ஜல்ஜீவன் வீட்டுக் குடிநீர் வழங்கும் திட்டம் போன்றவை]. வீடுகள் பெண்ணின் பெயரிலோ அல்லது கணவன்-மனைவியின் பெயரில் இணைத்தோ ஒதுக்கப்படுகின்றன. வீடுகளை கட்டுவது பயனாளியின் முழுப் பொறுப்பு மற்றும் ஒப்பந்ததாரர்களின் ஈடுபாடு கண்டிப்பாக தடைசெய்யப்பட்டுள்ளது, ஆனால் பயனாளி உடல் ஊனமுற்று இருந்தால், PMAY கிராமின் கீழ் வீடு கட்டுவதற்கு முழு உதவி வழங்குவது தொகுதி அளவிலான அதிகாரியின் பொறுப்பாகும். ஒவ்வொரு IAY வீட்டிற்கும் சுகாதார கழிப்பறை மற்றும் புகையில்லா சுல்லா ஆகியவை கட்டப்பட வேண்டும், இதற்கு முறையே "மொத்த துப்புரவு பிரச்சாரம்" மற்றும் "ராஜீவ் காந்தி கிராமின் வித்யுதிகரன் யோஜனா" (தற்போது தீன் தயாள் உபாதாயா கிராம ஜோதி யோஜனா மூலம் இணைக்கப்பட்டுள்ளது) ஆகியவற்றிலிருந்து கூடுதல் நிதி உதவி வழங்கப்படுகிறது. 1985 ஆம் ஆண்டு முதல் செயல்படும் இத்திட்டம், கிராமங்களில் உள்ள மக்கள் தங்கள் வீடுகளை தாங்களே கட்டிக்கொள்ள மானியங்கள் மற்றும் பண உதவிகளை வழங்குகிறது.^[5]

1985 ஆம் ஆண்டு கிராமப்புற நிலமற்ற வேலைவாய்ப்பு உறுதித் திட்டத்தின் (RLEGP) ஒரு பகுதியாக தொடங்கப்பட்ட இந்திரா அவாஸ் யோஜனா (IAY) 1989 ஆம் ஆண்டில் ஜவஹர் ரோஸ்கர் யோஜனாவில் (JRY) இணைக்கப்பட்டது மற்றும் 1 ஜனவரி 1996 முதல் ஒரு சுயாதீன திட்டமாக இயங்கி வருகிறது.^[6] 1993-94ல் இந்தத் திட்டம் SC/ST அல்லாத பிரிவினருக்கும் விரிவுபடுத்தப்பட்டது. 1995 முதல் 1996 வரை, இத்திட்டம், விதவைகள் அல்லது பாதுகாப்பு நடவடிக்கையில் கொல்லப்பட்ட பாதுகாப்புப் பணியாளர்களின் நெருங்கிய உறவினர்கள், மேலும் கிராமப்புறங்களில் வசிக்க விரும்பும் முன்னாள் ராணுவ வீரர்கள் மற்றும் துணை ராணுவப் படைகளின் ஓய்வுபெற்ற உறுப்பினர்களுள் இத்திட்டத்தைப் பெற தேவையான அடிப்படைத் தகுதிகளை கொண்டிருப்போருக்கும் விரிவுபடுத்தப்பட்டது.^[7]

இந்தியா வரலாற்று ரீதியாகவே மிகுந்தமக்கள்தொகை மற்றும் ஏழை நாடாக இருப்பதால், அகதிகள் மற்றும் கிராமப்புற மக்களுக்கு முறையான வீட்டுவசதி ஏற்படுத்த இந்தியா சுதந்திரம் அடைந்த காலத்திலிருந்தே இந்திய அரசு நலத்திட்டங்களில் கவனம் செலுத்துகிறது.^[8] இதன் விளைவாக, வீடுகள் மற்றும் கட்டுமான உதவித் திட்டம் போன்ற பல்வேறு நலத்திட்டங்கள் 1950களில் இருந்து தொடர்ந்து நடைபெற்று வருகின்றன.^[8] இருப்பினும், 1983 ஆம் ஆண்டில்தான், கிராமப்புற நிலமற்ற வேலை உறுதித் திட்டத்தின் (RLEGP) கீழ், தாழ்த்தப்பட்ட சாதிகள் (SCs), பட்டியலிடப்பட்ட பழங்குடியினர் (STs) மற்றும் விடுவிக்கப்பட்ட கொத்தடிமைத் தொழிலாளர்களுக்கான வீட்டுவசதி உருவாக்க ஒரு மையப்படுத்தப்பட்ட நிதி அமைக்கப்பட்டது. இது 1985-86 நிதியாண்டில் IAY(இந்திரா ஆவாஸ் யோஜனா) ஐப் பிறப்பித்தது.^[8]

"இந்திரா ஆவாஸ் யோஜனா"(IAY) 1985 இல் அப்போதைய இந்தியப் பிரதமரான ராஜீவ் காந்தியால் தொடங்கப்பட்டது மற்றும் 2015 இல் "பிரதான் மந்திரி கிராமின் அவாஸ் யோஜனா" (PMGAY) என மறுபெயரிடப்பட்டது.^[9][10]

இத்திட்டத்தின் பரந்த நோக்கம், சமூகத்தின் சில நலிந்த பிரிவினருக்கு அவர்களின் தனிப்பட்ட வாழ்க்கைக்காக மரியாதைக்குரிய தரமான வீட்டை கட்ட அல்லது மேம்படுத்த நிதி உதவி வழங்குவதாகும்.^[8] 2017 ஆம் ஆண்டிற்குள் இந்திய கிராமங்களில் இருந்து அனைத்து தற்காலிக (கட்சா) வீடுகளையும் மாற்றுவது அரசாங்கத்தின் பார்வை (0, 1, 2 சுவர்கள் குட்சா கூரையுடன் கூடிய வீடு) ஆகும்.

கிராமப்புற வீட்டுவசதி பற்றாக்குறையின் 75% மற்றும் வறுமை விகிதத்தின் 25% வெயிட்டேஜ் அடிப்படையில் மாநிலங்களுக்கு நிதி ஒதுக்கப்படுகிறது. 2001 மக்கள்தொகை கணக்கெடுப்பின் அடிப்படையில் இந்தியப் பதிவாளர் ஜெனரல் அதிகாரப்பூர்வமாக வெளியிட்ட புள்ளிவிவரங்களின்படி வீட்டுவசதிப் பற்றாக்குறை உள்ளது.^[11]

இந்தத் திட்டத்தின் மேம்பட்ட நிர்வாகத்திற்கு உதவுவதற்காக "AWAAS Soft" என்ற மென்பொருள் ஜூலை 2010 இல் தொடங்கப்பட்டது.^[6]

2018ல் புதிய கணக்கெடுப்பு நடத்தப்பட்டு பயனாளிகள் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்டனர்.^[2]

1. 15,000 - பஞ்சாயத்து சபை மட்டத்தால் வீடு கட்ட அனுமதிக்கப்பட்ட பிறகு
2. 45,000 - பீடம் நிலை (3 பொருத்தம்) & அடித்தள நிலை முடிந்ததும்.
3. 60,000 - கதவு, ஜன்னல்கள் மூலம் மேற்கூரை நிலை முடிந்ததும்.

PFMS (பொது நிதி மேலாண்மை அமைப்பு) மூலம் ABPS (ஆதார் அடிப்படையிலான கட்டண முறை) இலிருந்து DBT (நேரடி பயனாளிகள் பரிமாற்றம்) மூலம் தவணைகள் கொடுக்கப்படுகின்றது.^[12]

கீழே உள்ள அனைத்து வகைகளும் பிரதம மந்திரி கிராமிய வீடு கட்டும் திட்டத்தின் கீழ் தானாகவே சேர்க்கப்படும்.

• பிரதம மந்திரி கிராமிய வீடு கட்டும் திட்டத்தின் கீழ் கட்சா வீடுகளின் பட்டியல், சமூக பொருளாதார மற்றும் ஜாதி மக்கள் தொகை கணக்கெடுப்பு 2011 இன் வீட்டு வசதி பற்றாக்குறை அளவுருவின் அடிப்படையில் தயாரிக்கப்பட்டது.
• இந்த பட்டியல் கிராம சபைக்கள் மற்றும் பஞ்சாயத்து மட்டத்தால் உறுதிசெய்யப்பட்டது, அவர்கள் SECC 2011 இன் அளவுருக்களுக்கு வெளியே எஞ்சியிருக்கும் எந்தவொரு குடும்பத்தையும் நீக்குவது அல்லது சேர்த்தல் செய்வார்கள்.
• கட்சா கூரையுடன் கூடிய 0, 1, 2 அறைகள் கொண்ட கட்சா வீடுகள் பிரதம மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனாவின் கீழ் சேர்க்கப்பட்டுள்ளன.
• கூரையுடன் தங்குமிடம் இல்லாத குடும்பங்களுக்கு பிரதான் மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனா திட்டம் வழங்கப்படுகிறது.
• பிச்சையெடுத்து வாழும் ஆதரவற்றோர் பிரதான் மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனாவின் கீழ் சேர்க்கப்பட்டுள்ளனர்.
• கைகளால் துப்புரவு பணிகளைச் செய்வோரும் சேர்க்கப்பட்டுள்ளனர்.
• பிரதான் மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனா திட்டத்தின் கீழ் பழங்குடியினர் குழுக்கள் சேர்க்கப்பட்டுள்ளன.
• சட்டப்பூர்வமாக விடுவிக்கப்பட்டகொத்தடிமை தொழிலாளர்கள் பிரதம மந்திரி கிராமிய வீடுகட்டும் திட்டத்தின் கீழ் உள்ளனர்.

இந்திய அரசாங்கத்தால் மொத்தம் 13 அளவுருக்கள் அமைக்கப்பட்டுள்ளன. 0, 1, 2 அறைகள் மற்றும் கூரையுடன் கூடிய கட்சா வீடுகள் உள்ளோர், ஆனால் பின்வரும் 13 அளவுருக்களில் ஏதேனும் ஒன்றை நிறைவேற்றும் அளவுருக்கள் கொண்டோர் இந்தத் திட்டத்தில் இருந்து விலக்கப்பட்டுள்ளனர்.

• மூன்று அல்லது நான்கு சக்கர வாகனம் மற்றும் மோட்டார் பொருத்தப்பட்ட படகு கொண்ட குடும்பங்கள் பிரதான் மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனா திட்டத்தில் இருந்து விலக்கப்பட்டுள்ளன.
• இயந்திரமயமாக்கப்பட்ட மூன்று அல்லது நான்கு சக்கர விவசாயம் அல்லது அதனுடன் தொடர்புடைய உபகரணங்களைக் கொண்ட குடும்பங்களும் பிரதான் மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனாவிலிருந்து விலக்கப்பட்டுள்ளனர்.
• 50,000 ரூபாய் வரம்பு கொண்ட கிசான் கிரெடிட் கார்டு வைத்திருப்பவர் பிரதான் மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனாவுக்கு வெளியேயும் வைக்கப்படுகிறார்.
• அரசு ஊழியர்களை கொண்ட குடும்பங்களும் வெளியில் வைக்கப்படுகின்றன.
• குடும்பத்தில் யாரேனும் ஒருவர் மாதம் 15,000 ரூபாய்க்கு மேல் சம்பாதிப்பவராக இருந்தால்.
• வருமான வரி செலுத்துபவர்களும் பிரதான் மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனாவில் சேர்க்கப்படவில்லை.
• தொழில்முறை வரி செலுத்துபவர்களும் பிரதான் மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனாவிலிருந்து விலக்கப்பட்டுள்ளனர்.
• லேண்ட்லைன் தொலைபேசி வைத்திருப்பவர்களும் பிரதான் மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனா திட்டத்தின் கீழ் வரமாட்டார்கள்.
• குளிர்சாதனப் பெட்டி வைத்திருப்பவர்களும் பிரதான் மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனாவின் கீழ் வரமாட்டார்கள்.
• 2.5 ஏக்கருக்கு மேல் பாசன நிலம் உள்ள நில உரிமையாளர்களும் வெளியில் வைக்கப்படுகின்றனர்.
• 2 அல்லது அதற்கு மேற்பட்ட பயிர் பருவங்களுக்கு 5 ஏக்கர் அல்லது அதற்கு மேற்பட்ட பாசன நிலம் கொண்டோர் சேர்க்கப்படவில்லை.
• 7.5 ஏக்கர் நிலம் கொண்ட குடும்பங்கள் (பாசன வசதி அல்லது பாசனம் இல்லாதவை) பிரதான் மந்திரி கிராமின் ஆவாஸ் யோஜனா திட்டத்தில் இருந்து விலக்கி வைக்கப்பட்டுள்ளன.

இடதுசாரி தீவிரவாதத்தால் (LWE) பாதிக்கப்பட்ட மாவட்டங்களில் சிறப்பு கவனம் செலுத்தி வறுமைக்கோட்டிற்கு கீழுள்ள (BPL) குடும்பங்களுக்கு வீடுகள் கட்டுவதற்காக, 2011 பட்ஜெட்டின்படி, IAYக்காக ஒதுக்கப்பட்ட மொத்த நிதி ₹100 பில்லியன் (ஐஅ$1.2 பில்லியன்) ஆகும்.

2020ல், பிரதம மந்திரி கிராமிய வீடு கட்டும் திட்டத்தின் கீழ், சமதள நிலத்தில் பக்கா வீடு கட்டுவதற்கு மத்திய அரசு ரூ.1,20,000 நிதியுதவியும், மலைப்பாங்கில் பக்கா வீடு கட்ட அரசு ரூ.1,30,000 நிதியுதவியும் வழங்குகிறது.

1985 முதல், இத்திட்டத்தின் கீழ் 25.2 மில்லியன் வீடுகள் கட்டப்பட்டுள்ளன. பாரத் நிர்மான் கட்டம் 1 திட்டத்தின் கீழ், 6 மில்லியன் வீடுகள் இலக்கு வைக்கப்பட்டு, 2005-06 முதல் 2008-09 வரை 7.1 மில்லியன் வீடுகள் கட்டப்பட்டன.^[13] கூடுதலாக, பாரத் நிர்மான் 2 ஆம் கட்டத்தின் கீழ் 12 மில்லியன் வீடுகள் கட்ட அல்லது புதுப்பிக்க திட்டமிடப்பட்டன.^[13]

அதிகாரப்பூர்வ 2001 புள்ளிவிவரங்களின்படி, மொத்த கிராமப்புற வீட்டுவசதி பற்றாக்குறை 14.825 மில்லியன் வீடுகள்.

1985லிருந்து கட்டப்பட்ட வீடுகளின் எண்ணிகை பின்வருமாறு:

PM Awas Yojana Gramin New Application 2024, வீட்டுத் திட்டத்தில் அணுகல் மற்றும் செயல்திறனை அதிகரிக்க குறிப்பிடத்தக்க மாற்றங்களை அறிமுகப்படுத்தியுள்ளது. முக்கிய புதுப்பிப்புகளில், விரிவாக்கப்பட்ட தகுதி அளவுகோல்கள், இருசக்கர மோட்டார் வாகனங்கள் அல்லது குளிர்சாதனப் பெட்டிகள் போன்ற சொத்துக்களைக் கொண்ட குடும்பங்கள் தகுதி பெற அனுமதிக்கின்றன, மேலும் பயனாளிகளுக்கு ஆண்டுக்கு ₹10,00,000 முதல் ₹15,00,000 வரை வருமான வரம்பு அதிகரிக்கப்பட்டுள்ளது. ஒரு புதிய கணக்கெடுப்பு செயல்முறையானது, விளிம்புநிலைக் குழுக்களுக்கான உள்ளடக்கத்தை வலியுறுத்தி, முன்னர் விலக்கப்பட்ட குடும்பங்களை அடையாளம் காண்பதை நோக்கமாகக் கொண்டுள்ளது. கூடுதலாக, இந்த திட்டம் நேரடியாக வங்கி பரிமாற்றங்களில் கவனம் செலுத்துகிறது, இது சரியான நேரத்தில் நிதி உதவியை உறுதி செய்யும், வீடு கட்டுவதற்கான நிதி ₹12,00,000 ஆக உயர்த்தப்பட்டுள்ளது, பல தவணைகளில் வழங்கப்படுகிறது. தற்போதைய கிராமப்புற வீட்டு வசதிக்கான அரசாங்கத்தின் உறுதிப்பாட்டை பிரதிபலிக்கும் வகையில் இந்த திட்டம் இப்போது 2029 வரை நீட்டிக்கப்பட்டுள்ளது.^[19]

பிரதான் மந்திரி ஆவாஸ் யோஜனா-கிராமின் (PMAY-G) என்பது இந்திய அரசாங்கத்தின் முதன்மையான கிராமப்புற வீட்டுத் திட்டமாகும், இது 2022 ஆம் ஆண்டுக்குள் "அனைவருக்கும் வீடு" வழங்குவதை நோக்கமாகக் கொண்டுள்ளது. இத்திட்டம் 2028-29 வரை நீட்டிக்கப்பட்டு, கூடுதலாக 2 கோடி வீடுகள் கட்ட இலக்கு நிர்ணயிக்கப்பட்டுள்ளது.

2025 ஆம் ஆண்டில், கூடுதல் தகுதியான கிராமப்புற வீடுகளை அடையாளம் காண புதிய கணக்கெடுப்பு நடத்தப்படுகிறது. இந்த கணக்கெடுப்பு Aawas+ 2024 மொபைல் பயன்பாட்டின் மூலம் எளிதாக்கப்படுகிறது, இது முன் பதிவுசெய்யப்பட்ட சர்வேயர்களால் சுய ஆய்வுகள் மற்றும் உதவி ஆய்வுகள் இரண்டையும் அனுமதிக்கிறது. இந்த பயன்பாடு செப்டம்பர் 17, 2024 அன்று தொடங்கப்பட்டது, மேலும் 28 டிசம்பர் 2024 அன்று கிடைக்கிறது, ஏற்கனவே 2 லட்சத்திற்கும் மேற்பட்ட சர்வேயர்கள் மற்றும் கள செயல்பாட்டாளர்கள் அதன் பயன்பாட்டில் பயிற்சி பெற்றுள்ளனர்.

மிகவும் தகுதியான நபர்களை உதவி சென்றடைவதை உறுதிசெய்ய, மாற்றியமைக்கப்பட்ட விலக்கு அளவுகோல்களைப் பயன்படுத்தி Awaas+ பட்டியலைப் புதுப்பிப்பதை இந்தக் கணக்கெடுப்பு நோக்கமாகக் கொண்டுள்ளது. இந்த முயற்சியானது கிராமப்புற இந்தியாவில் நிலையான மற்றும் உள்ளடக்கிய வளர்ச்சியை மேம்படுத்துவதற்கான அரசாங்கத்தின் பரந்த மூலோபாயத்தின் ஒரு பகுதியாகும்.

• இந்தியாவில் அனைவருக்கும் வீடு திட்டம்
• பாரத நிர்மான்
• இந்தியாவின் யூனியன் பட்ஜெட்
• 2011 இந்திய யூனியன் பட்ஜெட்
• மாவட்ட ஊரக வளர்ச்சி முகமைகள் (இந்தியா)
• ஊரக வளர்ச்சி அமைச்சர் (இந்தியா)

• Pradhan Mantri Awas Yojana- Housing for All (Gramin)
• Pradhan Mantri Awas Yojana- Housing for All (Gramin) Dashboard
• Official Website
• Pradhan Mantri Awas Yojana- Housing for All (Urban)

1. ↑ PM Modi hands over keys of houses to PMAY-G beneficiaries in Shirdi, October 19, 2018, retrieved 2018-10-24
2. ↑ ^{2.0 2.1} https://www.business-standard.com/economy/news/pmay-g-survey-to-use-face-recognition-tools-to-identify-new-beneficiaries-124111901390_1.html
3. ↑ "Indira Awaas Yojana – Fulfilling the Need for Rural Housing". pib.nic.in. Retrieved 2017-12-09.
4. ↑ "More..." Archived from the original on 25 January 2013. Retrieved 4 February 2014.
5. ↑ "Press Information Bureau".
6. ↑ ^{6.0 6.1} "Indira Awaas Yojana". Rural.nic.in. Archived from the original on 6 February 2011. Retrieved 8 March 2011. பிழை காட்டு: Invalid <ref> tag; name "IAYrural" defined multiple times with different content
7. ↑ "Pradhan Mantri Gramin Awaas Yojana | Indira Awaas Yojana". www.wiki.meramaal.com (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 4 April 2018. Retrieved 2018-10-24.
8. ↑ ^{8.0 8.1 8.2 8.3} "GUIDELINES for INDIRA AWAAS YOJANA-Introduction". rural.nic.in. Archived from the original on 25 December 2010. Retrieved 8 March 2011. Alt URL பிழை காட்டு: Invalid <ref> tag; name "IAYrural2" defined multiple times with different content
9. ↑ "Modi government to rename new-look Indira Awaas Yojana to Pradhan Mantri Gramin Awaas Yojana", தி எகனாமிக் டைம்ஸ், 29 December 2015, archived from the original on 30 March 2016
10. ↑ "Modi govt changes Indira Awaas Yojana's name; it's now Pradhan Mantri Gramin Awaas Yojana", Zee News, 25 April 2016
11. ↑ "Allotment of Indira Awas". Press Information Bureau, Government of India. 3 March 2011. http://pib.nic.in/newsite/erelease.aspx?relid=70453. 
12. ↑ Kumar, Amit (2023-11-09). "PMAY-G Complaint: Helpline to Lodge Complaints for Scheme". Celebrity Hub (in பிரிட்டிஷ் ஆங்கிலம்). Retrieved 2023-11-09.
13. ↑ ^{13.0 13.1} "Persons Eligible for Indira Awas Yojana(IAY)". Press Information Bureau, Government of India. http://pib.nic.in/newsite/erelease.aspx?relid=70098. 
14. ↑ https://factly.in/fact-check-did-the-upa-construct-only-25-lakh-houses-in-their-last-4-years/
15. ↑ https://www.ijnrd.org/papers/IJNRD1812008.pdf
16. ↑ https://cag.gov.in/uploads/download_audit_report/2014/Union_Performance_Indira_Awaas_Yojana%20_37_2014_chapter_4.pdf
17. ↑ https://pmayg.nic.in/netiayHome/Document/NiPFP-final-3rd-Report.pdf
18. ↑ https://pib.gov.in/PressReleaseIframePage.aspx?PRID=1944808
19. ↑ "Apply PM Awas Yojana Gramin 2024 New Application | PM Awas Yojana Gramin Give ₹120,000 - Bharat Yojana" (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2024-10-09. Retrieved 2024-10-22.