Іпаліт Гіляравіч Гараўскі

Іпаліт Гіляравіч Гараўскі
Дата нараджэння	25 чэрвеня (7 ліпеня) 1828
Месца нараджэння	Астроўкі, Ігуменскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	не раней за 1864
Грамадзянства	Расійская імперыя
Бацька	Гілярый Францавіч Гараўскі[d]
Род дзейнасці	мастак
Жанр	пейзаж
Вучоба	Мінская мужчынская гімназія Імператарская Акадэмія мастацтваў
Уплыў	Сакрат Вараб’ёў[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Іпаліт Гіляравіч Гараўскі (25 чэрвеня (7 ліпеня) 1828, Астроўкі, Мінская губерня — не раней за 1864) — пейзажыст, брат Апалінарыя Гараўскага і Гілярыя Гараўскага^[1].

Паходзіў з дробнапамеснага шляхецкага роду Гараўскіх гербам «Кораб». Бацькі — Гіляры Францавіч Гараўскі і Мар’яна Якаўлеўна. Гіляры Гараўскі валодалі каля 200 га спадчыннага маёнтка, які дастаўся яму ад бацькі — Францішка Гараўскага^[2].

У сям’і было тры дачкі — Юліяна-Схаластыка (1831, Уборкі), Феліцыяна-Паўліна (1834, Наборкі), Амелія (каля 1842), і сыны — Іпаліт (1828 ― пасля 1864)^[1], Апалінары (1833, Наборкі ―1900), Караль (1838, Уборкі ― пасля 1869), Гектар (1843, Уборкі ― 1893), Гіляры (1847, Уборкі ― пасля 1875).^[3] Караль і Гектар былі прафесійнымі вайскоўцамі, Іпаліт, Апалінар і Гілярый ― мастакамі^[4].

Нарадзіўся ў ваколіцы Астроўкі, хоць раней лічылася, што ва Уборках. У першай метрыцы хросту адной вадой, які адбыўся 1 (13) ліпеня напісана, што нарадзіўся ён 25 чэрвеня (7 ліпеня). Хрост вадой правёў уніяцкі святар з Брадца. Калі ж 8 (18) жніўня дапаўнялі хрост святым алеем, то ў метрыцы напісалі , што нарадзіўся ён 1 (13) ліпеня^[5].

Магчыма, навучаўся ў Брэст-Літоўскім кадэцкім корпусе^[6].

Вучыўся выяўленчаму мастацтву ў Мінскай гімназіі ў Машчынскага ў 1840—1847 гадах^[7]. Вольнапрыходны вучань Акадэміі мастацтваў у 1855—1864 гадах у С. М. Вараб’ёва  (руск.) (бел.^[1]. У 1864 годзе атрымаў званне класнага мастака^[7].

Жыў у Мінску (у сярэдзіне 1860-х), дзе некалькі год працаваў настаўнікам малявання дзяцей генерала Дружыніна^[8], потым некаторы час жыў у Санкт-Пецярбургу, дзе разам з братам Апалінарыем дапамагаў П. М. Траццякову ў яго калекцыянерскай і збіральніцкай дзейнасці^[9][10].

Пазней пераехаў у Кіеў, дзе жыў у 1860-1870-х гадах^[11].

Твораў аўтарства Іпаліта Гараўскага захавалася нямнога, магчыма, прычынай гэтаму была яго занятасць выкладчыцкай работай, якой майстар займаўся ў Мінску пасля заканчэння Пецярбургскай акадэміі мастацтваў^[12]. Па манеры выканання работы І. Гараўскага блізкія да твораў яго брата Апалінарыя^[12]. Найбольш цікавымі лічацца кампазіцыі «На берагах ракі Бярэзіны» (1857)^[1] і «Від у ваколіцах Бабруйска» (1858). У кожным з іх І. Гараўскі выступае не толькі як тэхнічна падрыхтаваны жывапісец, дэманструючы выдатнае валоданне прыёмамі пабудовы выразнай выявы, але і як прыхільнік, у большай ступені, чым брат, рамантычнай вобразнасці^[12].

Некаторыя творы зберагаюцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь, напрыклад, палатно «Ля крыжа. Смерць паўстанца». У Рускім музеі захоўваецца карціна «На берагах ракі Бярэзіны».

З іншых твораў можна згадаць «Від паблізу Бабруйска (Від у ваколіцах Бабруйска)», «Від Грэйдэна ў Ліфляндыі»^[13].

Узнагароджаны сярэбранымі медалямі: у 1857 г. 2 годнасці і ў 1858 г. 1 годнасці за карціну «На берагах ракі Бярэзіны» (1857)^[14]. У 1864 г. дадзена званне класнага мастака 3 ступені жывапісу пейзажнага^[15].

• Гараўскі Апалінар Гілярыевіч // Памяць: Бярэзін. р-н: гіст.-дак.хронікі гарадоў і р-наў Беларусі / Уклад. П. А. Прыбыткін; Рэдкал.: А. А. Ждановіч і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мінск, 2004. — С. 67.
• Гараўскія, бел. жывапісцы, браты. Іпаліт Гілярыевіч//Бел. энцыкл.: у 18 т. Мінск, 1997. Т. 5. С.51
• Дробов, Л. Н. Живопись Белоруссии XIX — начала XX в./ Под ред. А. И. Мальдиса. Минск, 1974. С. 177, 179, 180. Про Ипполита Горавского и репродукция его картины «На берегах Березины»
• Ипполит Гиляриевич Горавский// Республика Беларусь: Энцикл.: в 6 т. Минск, 2006. Т. 3. С. 124
• Радзіма братоў Гараўскіх//Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Мінская вобласць. Кн. 1 Мінск, 1987. С. 89
• Гараўскі І. Г. // Бел. Энцыклапедыя.-Мн., 1975.-Т.5.-С.51.
• Гараўскі І. Г. //Энцыклап. Літаратуры і мастацтва Беларусі.-Мн., 1995.-Т.2.-С.42- 43
• Гараўскі І. Г. Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Чэрв. р-на.-Мн., 2000.-С.100
• Гараўскі І. Г. // Дробов Л. Н. Живопись Белоруссии ХІХ — нач. ХХ в.-Мн.: Выш. Школа, 1974.-179 — 180.
• Горавские // Белорусская ССР: Краткая энциклопедия в 5 т. (руск.) / Ред. колл.: П. У. Бровка и др. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. Биографический справочник. — 737 с. — 50 000 экз.
• Зміцер Юркевіч Гараўскія і Шэмешы // Культура : газета. — 2023. — 17 чэрвеня — № 24.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Іпаліт Гіляравіч Гараўскі
• «Корабль золотой в поле красном» (руск.)