Ірына Мікалаеўна Мельнікава

Ірына Мікалаеўна Мельнікава
укр.: Ири́на Никола́евна Ме́льникова
Дата нараджэння	24 кастрычніка 1918(1918-10-24)
Месца нараджэння	Мэна, Q16706843?, Сосніцкі павет[d], Чарнігаўская губерня, Украінская Народная Рэспубліка
Дата смерці	3 лістапада 2010(2010-11-03) (92 гады)
Месца смерці	Кіеў, Украіна
Грамадзянства	СССР  Украіна
Муж	Андрэй Васільевіч Ліхалат[d]
Род дзейнасці	гісторык
Навуковая сфера	гісторыя
Месца працы	Інстытут славяназнаўства РАН[d] Інстытут гісторыі Украіны НАН Украіны Нацыянальная акадэмія навук Украіны
Навуковая ступень	доктар гістарычных навук
Навуковае званне	прафесар[d] (1967)
Альма-матар	гістарычны факультэт Кіеўскага ўніверсітэта[d] Кіеўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Тараса Шаўчэнкі
Навуковы кіраўнік	Андрэй Аляксандравіч Увядзенскі[d]
Член у	Нацыянальная акадэмія навук Украіны
Узнагароды

Ірына Мікалаеўна Мельнікава (укр.: Ірина Миколаївна Мельникова; 24 кастрычніка 1918, Мэна, Чарнігаўская губерня — 3 лістапада 2010, Кіеў) — савецкі і ўкраінскі гісторык. Доктар гістарычных навук, прафесар, член-карэспандэнт АН УССР.

Нарадзілася 24 кастрычніка 1918 года ў Мене Чарнігаўскай губерні.

У 1940 годзе скончыла Кіеўскі дзяржаўны ўніверсітэт. У пачатку Вялікай айчыннай вайны эвакуіравана ў г. Шымкент (Казахская ССР), дзе ў 1941 − 1942 гадах выкладала гісторыю ў Паўднёва-казахскім вучыцельскім інстытуце.

Вучылася ў аспірантуры Аб’яднанага ўкраінскага дзяржаўнага універсітэта у горадзе Кзыл-Арда. У 1946 годзе ў Кіеве абараніла дысертацыю на тэму «Палітыка расійскага ўрада ў дачыненні да Украіны ў 1725—1740 гады» (навуковы кіраўнік А. Увядзенскі), але пасля гэтага пакінула ўкраіністыку, каб прысвяціць сябе багемістыцы і заходняй славістыцы.

Жонка гісторыка А. Ліхалата (1914—1993).

Памерла 3 лістапада 2020 года ў Кіеве.

У 1947—1959 гадах — старшы навуковы супрацоўнік Інстытута славяназнаўства Акадэміі навук СССР (Масква), дзе даследавала палітычную гісторыю Чэхіі, Славакіі і Закарпацця.

З 1957 года фактычна працавала ў Кіеве, у Інстытуце гісторыі Акадэміі навук УССР. Там жа ў 1961 годзе абараніла доктарскую дысертацыю на тэму «Класавая барацьба ў Чэхаславакіі ў перыяд часовай частковай стабілізацыі капіталізму (1924—1929 гады)». Гэтая праца па гэты дзень застаецца самай поўнай з гісторыі палітычных партый Чэхіі 1920-х гадоў, якія былі напісаныя ва Украіне.

У 1965—1988 гадах працавала загадчыкам аддзела гісторыі міжнародных адносін сацыялістычных краін, з 1988 — галоўны навуковы супрацоўнік. У 1973 годзе абрана членам-карэспандэнтам Акадэміі навук УССР.

У 1970-я гады была вядучым навукоўцам па гісторыі еўрапейскіх краін, адным з нямногіх ва Украіне па гісторыі Славакіі і Чэхіі. Наладжвала супрацоўніцтва з профільнымі гістарычнымі ўстановамі акадэмій навук Балгарыі, Чэхіі, Польшчы. Пасля аднаўлення ўкраінскай незалежнасці, стварала праграму вывучэння гісторыі міжнародных сувязяў Украіны ў найноўшы час.

• Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1967).
• Прэмія імя Д. Мануільскага АН УССР (1976).
• Грамата Прэзідыума ВР УССР (1976).
• Ордэн Дружбы народаў (1978).
• Ганаровая грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета УССР (1982).
• Ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі (1986).
• Нагрудны знак МАН Украіны «Выдатнік адукацыі Украіны» (1996).
• Заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі Украіны (2002).
• Ордэн князя Яраслава Мудрага 5-га ступені (2008).
• Медаль імя Людавіта Штура Славацкай акадэміі навук.

• Зовнішня політика України в умовах глобалізації: Анот. іст. хроніка. — К., 2004 (у суаўтарстве).
• Україна і Європа (1990—2000 рр.): Анот. іст. хроніка: В 2 ч. — К., 2001 (у суаўтарстве).
• Украинско-чехословацкие интернациональные святи. — К., 1989 (у суаўтарстве).
• Деятельность обществ дружбы с СССР в странах социалистического содружества. — К., 1987 (у суаўтарстве).
• Укрепление братской дружбы и сотрудничества стран социалистического содружества. — К., 1987 (у суаўтарстве).
• Сотрудничество общественных организаций стран социализма. — К., 1983 (у суаўтарстве).
• Породненные социалистическим интернационализмом. Дружественные связи и сотрудничество породненных областей и городов УССР и братских стран социализма. — К., 1980 (у суаўтарстве).
• За дружбу з країною Великого Жовтня. Діяльність товариств дружби з СРСР в європейських соціалістичних країнах. — К. 1977 (у суаўтарстве).
• На магістралях дружби і братерства. Участь Української РСР у співробітництві Радянського Союзу з європейськими соціалістичними країнами (1966—1970 рр.). — К., 1974 (у суаўтарстве).
• 3 історії зарубіжних соціалістичних країн. — К., 1971 (у суаўтарстве).
• Інтернаціональна сила ленінських ідей. — К., 1970 (у суаўтарстве).
• Зарубіжні інтернаціоналісти в рядах борців за владу Рад на Україні. — К., 1967 (у суаўтарстве).
• Великий Жовтень і міжнародний робітничий та національно-визвольний рух. — Львів, 1967 (у суаўтарстве).
• Украинская ССР и зарубежные социалистические страны. — К., 1965 (у суаўтарстве).
• Классовая борьба в Чехословакии в 1924—1929 гг. — М., 1962.
• История Чехословакии. — М., 1960 (у суаўтарстве).

• М. В. Знаменская, Н. В. Крывец. Мельнікава Ірына Мікалаеўна [Архіў 15 красавіка 2016 у Wayback Machine.] // 599 // Енциклопедія історії України^[ru] : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій^[ru] (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К.: «Наукова думка^[ru]», 2009. — Т. 6 : Ла — Мі.— С. 599. — ISBN 978-966-00-1028-1. (укр.)
• In Memoriam. Мельнікава Ірына Мікалаеўна. Украінскі гістарычны часопіс. С. 228—229, ч. 6, 2010.
• Мельнікава Ірына Мікалаеўна / / Украіна ў міжнародных адносінах. Энцыклапедычны слоўнік-даведнік. Выпуск 5. біяграфічная частка: А-М / АДК. рэд. Н. Н. Варварцаў. — К.: Ін-т гісторыі Украіны НАН Украіны, 2014. — С. 307—309.