Аляксандр Якаўлевіч Таіраў

Аляксандр Якаўлевіч Таіраў
Дата нараджэння	24 чэрвеня (6 ліпеня) 1885[1]
Месца нараджэння	Рамны, Раменскі павет[d], Палтаўская губерня, Расійская імперыя[2]
Дата смерці	25 верасня 1950(1950-09-25)[2][3][…] (65 гадоў)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР[2]
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Жонка	Аліса Коанен
Адукацыя	юрыдычны факультэт СПбДУ (1913)
Прафесія	тэатральны рэжысёр, акцёр, пісьменнік, рэжысёр
Гады актыўнасці	з 1904
Тэатр	Камерны тэатр Таірава[d]
Член у	Яўрэйскі антыфашысцкі камітэт[d]
Узнагароды
IMDb	ID 0846864
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аляксандр Якаўлевіч Таі́раў^[4] (руск.: Александр Яковлевич Таиров, сапраўднае прозвішча — Корнбліт^[4], 24 чэрвеня (6 ліпеня) 1885, Рамны — 25 верасня 1950, Масква) — савецкі рэжысёр, народны артыст РСФСР (1935).

Творчую дзейнасць пачаў у 1905 годзе як акцёр, з 1908 года — рэжысёр. У 1913 годзе паставіў у Свабодным тэатры «Жоўтую кофту» Хезельтана-Фюрста і пантаміму «Покрыва П’ерэты» А. Шніцлера. У 1914 годзе разам з А. Г. Коанен і групай маладых акцёраў заснаваў Камерны тэатр, які ўзначальваў да канца жыцця. Першыя спектаклі гэтага тэатра — «Сакунтала» Калідасы (1914), «Фаміра Кіфарэд» Анненскага (1916) і інш. выявілі схільнасць Таірава да вытанчана прыгожых сцэнічных форм, да ўслаўлення чыстага і магутнага запалу легендарных герояў. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 года Таіраў і вядучыя акцёры яго тэатра, галоўным чынам Коанен, даказалі здольнасць выказваць сугучныя рэвалюцыі тэмы велічы свабоднай асобы. «Адрыена Лекузрэр» Скрыба і Легувэ (1919), «Федра» Ж. Расіна (1922), шэраг п’ес О’Ніла азначалі пераход рэжысёра да рэалізму. Вялікае значэнне мелі творчыя пошукі Таірава ў галіне музычнага спектакля («Жырафле-Жырафля» Лекока, 1922; «Опера жабракоў» Брэхта — Вейля, 1930, і інш.). Вяршыня творчай дзейнасці Таірава — спектакль «Аптымістычная трагедыя» Вішнеўскага (1933) з Коанен у ролі Камісара. Сярод найлепшых спектакляў таксама «Мадам Бавары» паводле Г. Флабера (1940), «Стары» М. Горкага (1946).

• Таі́раў (сапр. Корнбліт) Аляксандр Якаўлевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 383. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Таи́ров Александр Яковлевич // Театральная энциклопедия. В 5 томах. / Под редакцией С. С. Мокульского (том 1), П. А. Маркова (тома 2—5). — М., Советская энциклопедия, 1961—1967. — Т. 5: Табакова — Яшугин. — М., 1967. — Стб. 24—27. — 1136 стб. с илл., 8 л. илл. — 38 000 экз. (руск.)