Андхра-Прадэш

Андхра-Прадэш
Андхра-Прадэш
	आन्ध्र प्रदेश; ఆంధ్ర ప్రదేశ్; آندھرا پردیش; Andhra Pradesh
Краіна	Індыя;
Гімн	Maa Telugu Thalliki[d]
Уваходзіць у	Індыя;
Адміністрацыйны цэнтр	Amaravati[d];
Дата ўтварэння	1 лістапада 1956
Кіраўнік	Y. S. Jaganmohan Reddy[d]
Насельніцтва;	49 634 314 чал. (2011);
Плошча	275 068 км²
Часавы пояс	UTC+05:30
Абрэвіятура	IN-AP
Код ISO 3166-2	IN-AP
Афіцыйны сайт
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

А́ндхра-Пра́дэш (англ.: Andhra Pradesh) — штат на паўднёвым усходзе Індыі. Гранічыць са штатамі Махараштра, Чхатысгарх і Арыса на поўначы, Таміл-Наду на поўдні, Карнатака на захадзе і з Бенгальскім залівам на ўсходзе. Займае чацвёртае месца сярод штатаў па плошчы (275 068 км²) і насельніцтву (75,73 млн чалавек, 2001), буйнейшы і найбольш населены штат паўднёвай Індыі. Адміністрацыйны цэнтр — Хайдарабад.

Геаграфія

Андхра-Прадэш умоўна падзяляецца на тры геаграфічныя рэгіёны: Коста (Kosta, Coastal Andhra), Тэлангана (Telangana) і Раяласіма (Rayalaseema). Коста займае прыбярэжныя раўніны паміж Усходнімі Гатамі і Бенгальскім залівам. Тэлангана разлягаецца на захад ад Гатаў на Дэканскім плато. Раяласіма займае паўднёва-ўсходнюю частку штата і размяшчаецца на Дэканскім плато; яна аддзяляецца ад Тэлаганы Наламаскім узвышшам, а ад Косты Усходнімі Гатамі.

У Андхра-Прадэш другая па даўжыні берагавая лінія сярод індыйскіх штатаў — 970 км. Штат перасякаюць дзве вялікія ракі: Гадавары і Крышна.

Насельніцтва

Большасць насельніцтва належыць да тэлугу (85 %), мова тэлугу — другая па распаўсюджанасці ў Індыі. Этнічныя меншасці гавораць на урду (8 %), хіндзі (2,5 %) і тамільскай мове (1,5 %).

Вернікі — індуісты (86 %), мусульмане (9 %), хрысціяне (4 %).

Важнейшыя гарады:

Хайдэрабад — адміністрацыйны цэнтр і буйнейшы горад штата;
Гунтур — цэнтр тытунёвай і баваўнянай прамысловасці;
Тырупаты — галоўны рэлігійны (індуізм) цэнтр краіны;
Віджаявада — буйны гандлёвы цэнтр штата і чыгуначны вузел;
Вішакхапатнам — галоўны марскі порт Андхра-Прадэш, база Усходняга камандавання індыйскіх ВМС.

Палітыка

Большасць месцаў у асамблеі штата займае Індыйскі нацыянальны кангрэс. Да 2004 года штатам кіравала партыя Тэлугу Дэсам, саюзніца Бхаратыя джаната парты па Нацыянальным дэмакратычным альянсе. Саюзная ІНК партыя Тэлангана Раштра Самітхі ў свой час адкалолася ад Тэлугу Дэсам парты з сепаратысцкім праектам стварэння асобнага штата Тэлангана.

Эканоміка

Плаціна ГЭС «Нагарджуна сагар» на рацэ Крышна

Валавы ўнутраны прадукт — 62 млрд долараў (2005).

Сельская гаспадарка — асноўны сектар эканомікі Андхра-Прадэш. Воды Гадавары і Крышны выкарыстоўваюцца для арашэння рысавых, трысняговых, баваўняных, мангавых і тытунёвых палеткаў.

Штат займае другое месца ў краіне па запасах мінеральных рэсурсаў і першае месца па гідраэлектраэнергетычных магутнасцях.

У апошнія гады ў штаце актыўна развіваюцца інфармацыйныя і біялагічныя тэхналогіі. У 2006—2007 гг. штат Андхра-Прадэш займаў чацвёртае месца сярод усіх штатаў па ўзроўню экспарту IT-прадукцыі (19 млрд рупій).

На тэрыторыі штата размяшчаецца індыйскі касмадром Шрыхарыкота.