Бундэсрат (Германская імперыя)
Бундэсрат (ням.: Bundesrat, даслоўна: «саюзны савет») — адзін з федэральных органаў дзяржаўнай улады Паўночнагерманскага саюза і Германскай імперыі, які дзейнічаў з 1867 па 1919 год і які выконваў заканадаўчыя, выканаўчыя і судовыя функцыі. Саюзны савет не быў насуперак досыць распаўсюджанай думцы верхняй палатай германскага парламента, нават калі яго ўдзел у заканатворчай дзейнасці і мог прывесці да такіх высноў. Бундэсрат — прадстаўнічы орган дзяржаў-удзельніц саюза на федэральным узроўні, які першапачаткова складаўся з 43 членаў, а з утварэннем імперыі — з 58. Пасля таго, як 31 мая 1911 года ў яго склад былі ўведзены тры прадстаўніка Эльзаса-Латарынгіі, якая стала з імперскай зямлі (ням.: Reichsland) новай саюзнай дзяржавай, склад бундэсрата павялічыўся да 61 члена. Пасяджэнні саюзнага савета былі закрытымі і па заканчэнні будаўніцтва будынка Рэйхстага праводзіліся ў яго паўднёва-ўсходнім крыле. ГісторыяПапярэднікі бундэсратаДа гістарычных папярэднікаў бундэсрата можна аднесці[1]:
а таксама нерэалізаваныя на практыцы праекты:
Канстытуцыя Паўночнагерманскага саюза і ўвядзенне бундэсратаЭканамічнае, палітычнае і ваеннае узмацненне Прусіі, якая стала пасля перамог над Даніяй у 1864 годзе і над Аўстрыйскай імперыяй у 1866 годзе дамінуючай дзяржавай на тэрыторыі Цэнтральнай Еўропы, вырашыла германскае пытанне на карысць яго малагерманскага варыянту[2]. Падпісаны 18 жніўня 1866 года дагавор паміж Прусіяй і іншымі паўночнагерманскімі дзяржавамі прывеў да стварэння часовага Жнівеньскага альянсу (ням.: Augustbündnis)[3], які быў ператвораны ў Паўночнагерманскага саюз пасля ўступлення ў сілу канстытуцыі гэтага дзяржаўнага ўтварэння 1 ліпеня 1867 года[4]. У Асновах новай саюзнай канстытуцыі (ням.: Grundzüge einer neuen Bundesverfassung), 10 чэрвеня 1866 года дасланых Бісмаркам, тады міністр-прэзідэнтам Прусіі, урадам Германскага саюзу для азнаямлення і якія сталі падмуркам асноўнага закона ствараемага саюза, будучы саюзны савет яшчэ не згадваўся[5]. Аднак, ужо ў прадстаўленым на разгляд канстытуцыйнага рэйхстага праекце канстытуцыі Паўночнагерманскага саюза ўпершыню з’яўляецца паняцце «саюзны савет»[6]. Сам Бісмарк хацеў, каб па сваёй форме прадстаўнічы орган саюзных дзяржаў у максімальнай ступені нагадваў бундэстаг Германскага саюза, заўважыўшы, што «чым больш абапіраешся на старыя формы, тым лягчэй будзе зрабіць усю справу»[7]. Пазней, пры ўтварэнні імперыі ў 1871 годзе, ён настаяў супраць перайменавання бундэсрата ў «рэйхсрат» (ням.: Reichsrat, г. зн. імперскі савет), бо хацеў падкрэсліць саюзны характар гэтага органа[8]. Германская федэрацыя, у якой пяць шостых насельніцтва былі прускімі грамадзянамі, атрымала назву «саюз няроўных»[9] або — больш іранічна — «саюз сабакі і блох на яе спіне». Размеркаванне галасоў у бундэсраце паміж асобнымі дзяржавамі саюза было выраблена не па колькасці іх жыхароў, а па іх плошчы і арыентавалася на прадстаўніцтва ў пленуме былога Германскага саюза (арт. 6 канстытуцыі). Пры гэтым ад Прусіі, плошча і насельніцтва якой складалі больш за 80 % ад саюзных[10], у ім было толькі 17 прадстаўнікоў ад агульнага ліку ў 43, г. зн. менш за 40 %. Бісмарк прызнаваўся, што размеркаванне згодна насельніцтву прывяло б да таго, што ў астатніх саюзных дзяржаў не было б цікавасці ў падобным органе. Але хоць у саюзным савеце Прусія і не валодала большасцю галасоў, а з далучэннем паўднёвагерманскіх дзяржаў яе доля стала яшчэ менш, у рэальнасці ж ні па адным важным пытанні яе пазіцыя не была заблакаваная іншымі членамі бундэсрата. Бундэсрат у канстытуцыі Германскай імперыіПалажэнні канстытуцыі Паўночнагерманскага саюза за выключэннем нязначных дэталяў былі цалкам перанятыя ў канстытуцыю Германскай імперыі, у якой бундэсрату прысвячаўся асобны раздзел і шматлікія згадкі ў астатняй частцы тэксту, у тым ліку:
Пры ваціраваніі асобныя дзяржавы маглі аддаваць усе належныя ім галасы толькі адзіным пакетам: альбо «за», альбо «супраць» (арт. 6). Усе рашэнні прымаліся простай большасцю, пры роўнасці галасоў вырашальнай станавілася пазіцыя канцлера — старшыні савета (арт. 7). Бундэсрат утвараў наступныя пастаянныя камітэты (арт. 8):
Прадстаўнікі дзяржаў у бундэсраце атрымлівалі дыпламатычную абарону і права выступу ў Рэйхстагу, пры гэтым адначасова быць членамі абодвух гэтых органаў не дазвалялася (арт. 9 і 10). Абразы бундэсрата або яго членаў пераследваліся па законе (арт. 74). Любое змяненне ў канстытуцыю Германскай імперыі пры яго разглядзе ў саюзным савеце магло быць заблакавана 14 галасамі, пададзенымі «супраць» (арт. 78). Галерэя
Зноскі
|
||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
Portal di Ensiklopedia Dunia
