Вісяты (возера)

Вісяты
Морфаметрыя
Вышыня над узроўнем мора	144,0[1] м
Даўжыня	1,4 км
Шырыня	0,9 км
Плошча	1,05 км²
Аб’ём	0,0044 км³
Даўжыня берагавой лініі	4,1 км
Найбольшая глыбіня	14,5 м
Басейн
Плошча вадазбору	16,2 км²
Размяшчэнне
Краіна	Беларусь
Рэгіён	Віцебская вобласць
Вісяты
Вісяты

Вісяты — возера на мяжы Мёрскага і Браслаўскага раёнаў Віцебскай вобласці Беларусі. У басейне ракі Вята, за 18 км у напрамку на паўднёвы захад ад горада Мёры, каля вёскі Вісяты.

Назва Вісяты балцкага паходжання.

Паводле формы найбліжэйшы аналаг — назва літоўскай ракі Visinčià (на ўсход ад літоўскага Шальчынінкая), на якую паўплывала паланізаваная форма Wisińcza^[2].

Больш аўтэнтычны варыянт корня ў літоўскіх гідронімах Viešinta, Viešintas. Таго ж паходжання і назва ракі Вясеча (рус. Весеча) на захадзе ад вытокаў дзвінскай ракі Таропы^[3]. Той жа корань у літоўскіх Vieša, Viešmuo, у латышскім Viesīte.

Звязана з літоўскім viešmuo «ручай»^[4]. Далей да індаеўрапейскага кораня *ṷeis- / ṷis- «цячы», ад якога таксама рачныя назвы Віхолка, Вісла, Віхра^[5][6].

Адпачатная балцкая форма назвы возера Вісяты аднаўляецца як *Veisintas^[7]. Літоўскім моўным варыянтам было б *Veišintas (які даў засведчаныя Viešinta, Viešintas), але на Паазер’і паабапал Дзвіны (як справа, так і злева) засведчаны пераход š > s, як і ў назве Асвея. Гэта лічыцца следам балцкіх гаворак тыпу селійскіх^[8].

Корань пашыраны балцкім гідранімічным пашыральнікам -nt-, як і ў назве ракі *Sirinčia (> Страча), возера Дрывяты (< *Druvintas), таксама ў балцкіх гідронімах тыпу Gamanta, Laukantė, Ušantė^[9].

Паблізу Вісятаў — вёска Пушалаты, ад літоўскага pušalotas «сасоннік» (< pušis «сасна»).

Плошча паверхні возера 1,05 км². Даўжыня 1,4 км, найбольшая шырыня 0,9 км. Найбольшая глыбіня 14,5 м, сярэдняя — 4,2 м. Даўжыня берагавой лініі 4,1 км. Аб’ём вады 4,4 млн м³. Плошча вадазбору 16,2 км².
Катлавіна возера выцягнутая ў напрамку з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход. Схілы катлавіны ўзвышаныя, месцамі стромкія, пераважна пад хмызняком. Берагавая лінія звілістая. У паўночна-заходняй частцы возера востраў плошчай 0,2 га. Дно да глыбіні 2 м пясчанае або глеістае, глыбей выслана сапрапелем. Злучана каналам з возерам Укля.

У возеры водзяцца лешч, шчупак звычайны, гусцяра, плотка, краснапёрка, лінь, акунь, джгір і іншыя рыбы.

• Вісяты // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4).
• Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Витебская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2010. — С. 17. — 72 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-136-5. (руск.)

• Общая характеристика озёр Витебской области // Справочник «Водные объекты Республики Беларусь» Архівавана 6 кастрычніка 2021. (руск.)
• Морфометрические параметры озёр Витебской области // Справочник «Водные объекты Республики Беларусь» Архівавана 8 сакавіка 2021. (руск.)