Звышмалая падводная лодка

Звышма́лая падво́дная ло́дка або мі́ні-субмары́на — падводная лодка з водазмяшчэннем менш за 150 тон. Звычайна кіруецца экіпажам з 1-2 маракоў, аўтаномнасць плавання моцна абмежаваная. Звышмалыя падводныя лодкі могуць дзейнічаць самастойна або запускаюцца з карабля ці лодкі-носьбіта. Існуюць падлодкі як ваеннага, так і грамадзянскага прызначэння. Першыя падводныя лодкі большасці краін свету ( USS Holland  (англ.) (бел., HMS Holland 1  (англ.) (бел., HMS Hajen  (руск.) (бел., Дэльфін  (руск.) (бел.) па сучаснай класіфікацыі трапілі б у катэгорыю звышмалых ПЛ.

Міні-субмарыны часцей за ўсё узброены тарпедамі, мінамі альбо могуць несці зарады для дыстанцыйнага падрыву.

Звышмалыя субмарыны гістарычна ўжываліся для пранікнення ў бухты праціўніка з мэтай дыверсіі, а таксама ў рашучых сутыкненнях марскіх злучэнняў. Найбольш вядомымі прадстаўнікамі дадзенага класа перыяду другой сусветнай вайны з'яўляюцца японская Ko-hyoteki, нямецкая Seehund і англійская Welman submarine  (англ.) (бел.(англ.) бел..

Акрамя згаданага прызначэння, міні-субмарыны ўжываліся для разведкі і дастаўкі грузаў. Сучаснае прадстаўнікі класа знаходзяць прымяненне пры выратаванні экіпажаў патанулых субмарын, а таксама для выканання спецаперацый і для перавозкі наркотыкаў.

• А. Е. Тарас. Сверхмалые подводные лодки 1914-2004. — Мн.: Харвест, 2004. — 248 с. — 3000 экз. — ISBN 985-13-2223-7.

• Уладзімір Шчарбакоў Грозныя «карлікі»(недаступная спасылка)
• Аэра-падводная лодка «Пігмей» // simvolika.org
• Субмарыны для ВМС і... наркагандляроў Архівавана 28 студзеня 2017.
• Звышмалыя падводныя лодкі, часопіс Замежны ваенны агляд, №11 1976