Капампанганская мова

Капампанганская мова
Капампанганская мова
Саманазва	Kapampangan, Amanung Sisuan
Краіны	Філіпіны
Рэгіёны	цэнтральны Лусон
Афіцыйны статус	Філіпіны
Арганізацыя, якая рэгулюе	Commission on the Filipino Language
Агульная колькасць носьбітаў	2,4 млн.
Класіфікацыя
Катэгорыя	Мовы Еўразіі
	Аўстранезійская сям'я Малайска-палінезійская надгаліна Барнеа-філіпінскія мовы Цэнтральналусонскія мовы
Пісьменнасць	лацініца
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97	пам 528
ISO 639-1	—
ISO 639-2	pam
ISO 639-3	pam
WALS	kpm
Ethnologue	pam
ABS ASCL	6521
IETF	pam
Glottolog	pamp1243
	Вікіпедыя на гэтай мове

Капампанганская мова, ці проста капампанган — адна з найбуйнейшых моў Філіпін. Вядомая таксама пад назвамі: пампанга, пампангуэна і аманунг-сісуан (апошняя літаральна значыць «мова, выкармленая грудзьмі», гэта значыць тое ж, што і «родная мова»).

Гісторыя

Назва мовы паходзіць ад слова pampang, што азначае «бераг ракі». Гісторыя мовы да прыбыцця іспацаў у 16 ст. амаль невядомая. У 18 ст. манах Дыега Бергана напісаў дзве кнігі: слоўнік (Vocabulario de la lengua Pampanga) і граматыку (Arte de la lengua Pampanga).

На гэтай мове пісалі два выбітныя філіпінскія пісьменнікі 19 ст. Бацька Ансельма Пахарда атрымаў вядомасць як аўтар твораў «Гансала з Кордава» і «Гераічная камедыя пра заваёву Гранады». Яшчэ адзін пісьменнік Хуан Крысастома Сота быў аўтарам шматлікіх п'ес. Амаду Юсон, намінант на Нобелеўскую прэмію па літаратуры ў 1950-я гг, быў аўтарам паэмы «Крысатан».

У цяперашні час капампанганская мова прыходзіць у заняпад нават на тых тэрыторыях, дзе мова традыцыйна была распаўсюджана.

Літаратура

Bautista, Ma. Lourdes S. 1996. An Outline: The National Language and the Language of Instruction. In Readings in Philippine Sociolinguistics, ed. by Ma. Lourdes S. Bautista, 223. Manila: De La Salle University Press, Inc.
Bergaño, Diego. 1860. Vocabulario de la Lengua Pampanga en Romance. 2nd ed. Manila: Imprenta de Ramirez y Giraudier.
Castro, Rosalina Icban. 1981. Literature of the Pampangos. Manila: University of the East Press.
Fernández, Eligío. 1876. Nuevo Vocabulario, ó Manual de Conversaciónes en Español, Tagálo y Pampángo. Binondo: Imprenta de M. Perez
Gallárdo, José. 1985-86. Magaral Tang Capampangan. Ing Máyap a Balità, ed. by José Gallárdo, May 1985- June 1986. San Fernando: Archdiocese of San Fernando.
Henson, Mariano A. 1965. The Province of Pampanga and Its Towns: A.D. 1300—1965. 4th ed. revised. Angeles City: By the author.
Kitano Hiroaki. 1997. Kapampangan. In Facts About The World’s Major Languages, ed. by Jane Garry. New York: H.W. Wilson. Pre-published copy
Lacson, Evangelina Hilario. 1984. Kapampangan Writing: A Selected Compendium and Critique. Ermita, Manila: National Historical Institute.
Manlapaz, Edna Zapanta. 1981. Kapampangan Literature: A Historical Survey and Anthology. Quezon City: Ateneo de Manila Universit Press.
Panganiban, J.V. 1972. Diksyunaryo-Tesauro Pilipino-Ingles. Quezon City: Manlapaz Publishing Co.
Pangilinan, Michael Raymon M. 2004. Critical Diacritical. In Kapampangan Magazine, ed. by Elmer G. Cato,32-33, Issue XIV. Angeles City: KMagazine.
Samson, Venancio. 2004. Problems on Pampango Orthography. In Kapampangan Magazine, ed. by Elmer G. Cato,32-33, Issue XII. Angeles City: KMagazine.
Tayag, Katoks (Renato). 1985. «The Vanishing Pampango Nation», Recollections and Digressions. Escolta, Manila: Philnabank Club c/o Philippine National Bank.
Turla, Ernesto C. 1999. Classic Kapampangan Dictionary. Offprint Copy