Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі і Святога Казіміра (Лагойск)

Каталіцкі храм
Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі
Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі і Святога Казіміра ў Лагойску, малюнак 1-й паловы XIX ст.
54°12′11,93″ пн. ш. 27°51′10,55″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Лагойск
Канфесія	Рымска-каталіцкая царква
Епархія	Мінска-Магілёўская архідыяцэзія
Архітэктурны стыль	класіцызм і класіцызм
Дата заснавання	1793
Будаўніцтва	1793
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі і Святога Казіміра — колішні рымска-каталіцкі храм у Лагойску. Знаходзіўся на пагорку ў цэнтры горада, на левым беразе ракі Гайна.

У наш час побач з падмуркамі знішчанага савецкімі ўладамі храма збудавалі новы касцёл прысвечаны Святому Казіміру.

У 1609 годзе А. Тышкевіч фундаваў у Лагойску першы парафіяльны касцёл, які адначасна зрабіўся пахавальняй лагойскай галіны роду Тышкевічаў. Драўляны храм згарэў у 1655 годзе падчас вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай, пазней адбудоўваўся і зноў знішчаўся.

Пры лагойскім касцёле дзейнічалі парафіяльная школа, шпіталь, брацтва Сэрца Ісуса, заснаванае ў 1747 годзе^[1].

Новы мураваны касцёл узвялі ў 1787—1793 гадах па фундацыі графа Тышкевіча. Станам на 1884 год парафія налічвала каля 6 тысяч чалавек, меліся прыпісныя капліцы ў вёсках Тадуліна і Емяльянава (цяпер Смалявіцкі раён)^[2].

У 1907 годзе касцёльную тэрыторыю абкружылі новай мураванай агароджай з брамай у выглядзе цагляных атынкаваных слупоў. Праваруч ад храма стаяла 2-пралётная мураваная званіца, убудаваная ў агароджу^[1].

Касцёл дзейнічаў да 1950-х гадоў, пазней храм зруйнавалі савецкія ўлады.

Першы драўляны касцёл з'яўляўся крыжовым у плане зрубам з 2 сакрысціямі. Франтальны фасад фланкіравалі 2 вежы. Трохвугольны франтон паміж імі, сяродкрыжжа гонтавых дахаў і алтарная частка завяршаліся сігнатуркамі^[2].

Інтэр’ер упрыгожвалі 2-ярусныя алтары, выкананыя насценным жывапісам. Каля храму стаяла 2-ярусная 4-гранная званіца, накрытая гонтавым шатровым дахам.

Мураваны касцёл з'яўляўся творам архітэктуры класіцызму. Прастаутны ў плане аб’ём пад 2-схільным гонтавым дахам меў сігнатурку над алтарнай часткай. На бакавых фасадах выступалі крылы трансэпта пад 2-схільнымі пакрыццямі. Франтальны фасад завяршў 4-калонны порцік з трохвугольным франтонам, над якім узвышалася 2-калонная вежа-званіца з гадзіннікам (з'явілася ў 1806)^[2].

Галоўны алтар вырашаўся ў тэхніцы ілюзіяністычнага жывапісу, у цэнтральнай аркавай эксэдры з 1817 года змяшчалася скульптура Ісуса Назарэцяніна^[1]. Такое жа вырашэнне мелі алтары ў крылах трансэпта (Св. Антонія і Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі). Пад храмам мелася крыпта-пахавальня Тышкевічаў, на алтарнай сцяне знаходзілася распяцце^[2].

• да 1905 — Юльян Францавіч Бандзо;
• 1906—1907 — Вільгельм Ручынскі;
• 1908—1911 — Аляксандр Гедройц;
• 1912—1918? — Антоні Ганіч;
• 1923—1927 — Юзаф Канстанцінавіч Ібянскі;
• 1928?—1930 — Віктар Янавіч Валентыновіч.

• Вілейскі дэканат

• Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5.

	Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі і Святога Казіміра (Лагойск) на Вікісховішчы

• Касцёл Св. Казіміра ў Лагойску (нявызн.). «Віртуальны музей горада Лагойска» (1 студзеня 2011).
• Старыя фотаздымкі Касцёла Святога Казіміра (нявызн.). «Віртуальны музей горада Лагойска» (26 студзеня 2011).
• Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі і Святога Казіміра (Лагойск) на сайце Radzima.org