Крыжаўзвіжанская царква (Зельзін)

Крыжаўзвіжанская царква
	Славутасць
Крыжаўзвіжанская царква
	; Зельзінская царква
	52°54′13,7″ пн. ш. 24°42′03,25″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь;
Вёска	Зельзін;
Канфесія	праваслаўе
Епархія	Брэсцкая
Тып будынка	царква
Архітэктурны стыль	эклектыка
Дата заснавання	1878
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 113Г000609шыфр 113Г000609
Стан	дзейнічае
Глобус Беларусі	globustut.by/zelzin/chur…
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Крыжаўзвіжанская царква — праваслаўная царква ў Зельзіне Брэсцкай епархіі, збудаваная ў 1878 годзе. Храм — помнік эклектычнай архітэктуры, ахоўваецца дзяржавай.

Гісторыя

Першая царква ў Зельзіне была пабудавана ў 1420—1430-я гады. Як сведчыць паданне, яе паставіла княгіня на месцы, дзе ледзь не загінула ў балоце, і была выратавана дзякуючы дапамозе падаспелых паляўнічых.

Новая Крыжаўзвіжанская царква была пабудавана ў XIX стагоддзі на зямлі прыходскіх могілак. Са старой царквы ў яе перанеслі асабліва шанаваны мясцовымі жыхарамі абраз Божай Маці і дубовы крыж.

У 1900 годзе на сродкі святара Антонія Радкевіча ля царквы была пастаўлена мураваная капліца, асвечаная ў гонар святых віленскіх мучанікаў Антонія, Іаана і Яўстафія.

У 1962 годзе, за савецкім часам, царква адабраная пад вясковы клуб. Царкоўнае начынне і абразы перавезлі ў лыскаўскую царкву, частку царкоўных кніг — у ружанскі касцёл. Аднак памяшканне царквы, якое патрабавала рамонту, так і не было пад яго прыстасаванае, і дырэктар мясцовай школы Шыманскі выкарыстоўваў храм як стралковы цір для вучняў.

У 1963 царква знішчаная пажарам^[1], засталіся адно каменныя сцены.

У пачатку 90-х пачалося аднаўленне царквы. З дапамогай мясцовых калгасаў будынак быў адрэстаўраваны практычна за год. У 1994 (паводле іншых звестак — у 1995^[1]) царква была асвечана мітрапалітам Філарэтам, патрыяршым экзархам усяе Беларусі. У 1995 было набытае неабходнае царкоўнае начынне, добраўпарадкаваная царкоўная тэрыторыя, а таксама адноўленая каплічка ў гонар святых віленскіх мучанікаў.

Першым настаяцелем адроджанай царквы стаў святар Ігар Мрыхін.

Архітэктура

Царква была пабудавана з каменю, накрытая белай бляхай.

Асноўны аб'ём прамавугольны, накрыты двухсхільным дахам. Ля ўваходу драўляны бабінец, да апсіды з паўночнага боку прымыкае рызніца.

Іканастас каменны, атынкаваны з абодвух бакоў. У дэкоры выкарыстаныя фрызы, пілястры, аркавыя абоймы царскіх варотаў і бакавых дзвярэй.

Па восі царквы стаіць каменная двухярусная званіца, звон для якой падараваў расійскі цар Аляксандр II^[1].

Настаяцелі

Антоній Радкевіч (памёр 13 студзеня 1901)
Кірыл Турцэвіч
Васіль Байчык (да 1953)^[2]
Ігар Мрыхін (1995 — ?)

Зноскі

↑ ^а ^б ^в Свято-Крестовоздвиженскому храму в деревне Зельзин Пружанского района Брестской области исполняется 130 лет (руск.). Белорусский православный информационный портал. Приход иконы Божией Матери «Всех скорбящих радость» (29 лютага 2012).
↑ Скончался протоиерей Василий Байчик (руск.). Православие и современность.. Саратовская и Вольская епархия (23 жніўня 2012).(недаступная спасылка)

Літаратура

Праваслаўныя храмы Беларусі: энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; [рэдакцыйны савет: Г. П. Пашкоў, Л. В. Календа]. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 653 с. 2000 экз. ISBN 978-985-11-0389-4.