Лешак Дунін-Баркоўскі

Лешак Дунін-Баркоўскі
Лешак Дунін-Баркоўскі
	польск.: Leszek Dunin-Borkowski
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	польск.: Aleksander Leszek Dunin-Borkowski
Дата нараджэння	11 студзеня 1811
Месца нараджэння	Гарадок[d], Заляшчыцкая акруга[d], Каралеўства Галіцыі і Ладамерыі, Аўстрыйская імперыя;
Дата смерці	30 лістапада 1896 (85 гадоў)
Месца смерці	Львоў, Львоўскі павет[d], Каралеўства Галіцыі і Ладамерыі, Цыслейтанія, Аўстра-Венгрыя;
Пахаванне	Лычакаўскія могілкі;
Грамадзянства	Аўстрыйская імперыя; Аўстра-Венгрыя;
Дзеці	Witold Franciszek Borkowski[d]
Альма-матар	Львоўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Івана Франко; Венскі ўніверсітэт;
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, палітык, землекарыстанне, публіцыст, літаратар, пісьменнік, украінафобія
Мова твораў	польская
Грамадская дзейнасць
Член у	Галіцыйскае гаспадарчае таварыства[d]; Кракаўскае навуковае таварыства[d];
Подпіс
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Алякса́ндр (Ле́шак) Фердынанд Ду́нін-Барко́ўскі^[3] (польск.: Aleksander (Leszek) Dunin-Borkowski, 11 студзеня 1811, вёска Гарадок (укр.) (бел., цяпер Залішчыцкі раён, Цярнопальская вобласць — 30 лістапада 1896, Львоў) — польскі публіцыст, палітычны дзеяч.

Біяграфія

Нарадзіўся ў багатай шляхецкай сям’і герба «Лебедзь». Атрымаў хатняе выхаванне. Пазней разам са старэйшым братам Юзафам навучаўся ў львоўскай гімназіі.

Даведаўшыся пра пачатак паўстання 1830—1831, браты накіраваліся ў Польшчу. Лешак прымаў удзел у паўстанні ў чыне падпаручніка, быў ад’ютантам генерала Яна Крукавецкага. У бітве пад Радамам быў паранены.

Пасля сканчэння паўстання пражываў у Караляўцы, дзе вывучаў санскрыт. Вярнуўшыся ў Львоў, распачаў актыўную літаратурную дзейнасць.

Падчас вясны народаў у 1848 годзе — адзін з кіраўнікоў львоўскага Нацыянальнага камітэта (польск.) (бел., рэдактар ліста імператару Фердынанду I, у якім былі выкладзены патрабаванні палякаў^[4]. Пасля сканчэння рэвалюцыі нейкі час пражываў у Дрэздэне і Познані.

З 1850 года зноў у Галіччыне, але цягам дзесяці гадоў не праяўляў грамадскай актыўнасці. Пасля прызнання аўтаноміі Галіччыны (польск.) (бел. вярнуўся да публіцыстычнай і палітычнай дзейнасці. Дэпутат Галіцкага сойма (польск.) (бел. (1861—1872). Ініцыятар стварэння і прэзідэнт (1867—1884) Кракаўскага таварыства заахвочвання мастакоў.

Творчасць

Пісаў аповесці, публіцыстычныя артыкулы, перакладаў з некалькіх моў.

Найлепшай з прац стаў зборнік сатырычных фельетонаў «Parafiańszczyzna», першы з якіх апублікаваны 1 сакавіка 1843 ў «Часопісе парыжскіх мод» (польск.) (бел.. У 1843 годзе выдаў ва Уроцлаве I том «Parafiańszczyzny», у 1849 годзе ў Познані выйшаў II том. Кніга асуджала найвышэйшыя слаі галіцыйскага грамадства. Ужо пасля выхаду першага тому ў Галіччыне выбухнуў вялізны літаратурны скандал. Рэакцыя каталіцкага духавенства была настолькі рэзкаю, што ў другім томе Баркоўскі больш не закранаў «набожную» тэматыку.

Сярод іншых твораў: «Kozak», «Orły z Herburtów» (1838), «Niepowieści i nierozprawy» (1846), «Cymbalada» (1845, 1848)^[5].

Увайшоў у гісторыю польска-ўкраінскіх і польска-расійскіх стасункаў сваім афарызмам (1861): «Niema Rusi — jest Moskwa i Polska!»^[6]^[7]^[8]^[9]^[10]^[11]. Гэты афарызм лаканічна выказаў погляды той (даволі значнай) часткі еўрапейскай^[12] і асабліва польскай інтэлігенцыі, якая «прымала як нешта цвёрда ўсталяванае» тэорыю^[13]^[14]^[15] Францыска Духінскага і падзяляла яго погляды на неабходнасць адзінства «арыйскіх» Польшчы і Русі (Украіны) супраць «туранскай» Масквы (Масковіі).