Мінскі падшыпнікавы завод

Мінскі падшыпнікавы завод
Тып	адкрытае акцыянернае таварыства
Заснаванне	20 мая 1948 (77 гадоў таму)
Заснавальнікі	Савет міністраў СССР
Краіна	Беларусь
Размяшчэнне	Мінск, Беларусь, Заводскі раён, вул. Жылуновіча, д. 2[1]
Адрас	Мінск[5]
Ключавыя постаці	Анатоль Савянок, Сяргей Мароз[2]
Галіна	прамысловасць
Прадукцыя	падшыпнік, ролік, свердзел
Абарот	▼50,056 млн рублёў (2018 год; 24,534 млн $)
Аперацыйны прыбытак	▼-9,012 млн рублёў (2018 год; -4,417 млн $)
Чысты прыбытак	▼-9,012 млн рублёў[3] (2018 год; -4,417 млн $)[4]
Колькасць супрацоўнікаў	2000 (2021 год)
Аўдытар	ТАА «Эрудыт» (Мінск)
Матчына кампанія	«Беларускі металургічны завод» (Жлобін)
Сайт	mpz.com.by

ААТ «Мі́нскі падшы́пнікавы заво́д» (МПЗ) — дзяржаўнае машынабудаўнічае прадпрыемства Беларусі, якое спецыялізуецца на вырабе падшыпнікаў. Знаходзіцца ў горадзе Мінску. Колькасць персаналу — каля 2 000 чалавек. Агульная вытворчая плошча — звыш 380 000 м².

На 2021 год уваходзіў у 10-ку найбольшых прадпрыемстваў Беларусі. Выпускаў звыш 600 мадэляў падшыпнікаў пад таварным знакам МПЗ ад 1 см дыяметрам і 10 грамаў вагой да 98 см дыяметрам і да 880 кг вагой. Вырабляў каля 70 % канструктыўных груп падшыпнікаў, якія існавалі ў свеце. За 2020 год вырабілі звыш 5 млн падшыпнікаў, з якіх 40 % новых узораў 2010-х гадоў. Доля ролікавых сферычных 2-радных падшыпнікаў склала 65 % продажаў і каля 90 % паставак за мяжу ў больш як 20 краін. Асноўнымі пакупнікамі былі прадпрыемствы 7 галін прамысловасці — машынабудаўнічай, горназдабывальнай, металургічнай, энергетычнай, будаўнічай, нафтагазавай і абароннай. Прадпрыемства ўваходзіла ў Міжрэспубліканскі саюз вытворцаў падшыпнікаў (Расія)^[6]. Мінскі падшыпнікавы завод меў станцыю выпрабавання падшыпнікаў з лабараторыяй на 60 выпрабавальных машын ВНІПП мадэляў 537 і 542—545. Гэта дазваляла выпрабаваць падшыпнікі карданных валаў, аўтамабільніх ступіцаў, рухавікоў і вадзяных насосаў на вібрацыю і шум^[7].

На 2021 год Мінскі падшыпнікавы завод вырабляў 77 узораў ролікаў і 788 узораў падшыпнікаў, у тым ліку:

• 661 ролікавы (85 %) — 491 радыяльны сферычны 2-радны (62 %), 116 радыяльных ігольчатых, 12 радыяльна-ўпорных канічных, па 9 упорна-радыяльных сферычных і ўпорных, 7 радыяльных цыліндрычных, 5 радыяльных 1-радных тараідальных, 4 упорна-радыяльныя сферычныя 1-радныя і 3 радыяльныя сферычныя 2-радныя;
• 90 шарыкавых — 62 радыяльных, 15 упорна-радыяльных і 13 радыяльна-ўпорных;
• 37 шарнірных^[8].

Таксама на заводзе выпускалі: прывадныя ролікавыя ланцугі для трактароў, дэталі ровараў, свердзелы, мэблевую фурнітуру, адкрывалкі бляшанак і пляшак^[9], а таксама дэталі для чыгуначнага палатна^[10], пакоўку і раскатныя кольцы^[11]. Урэшце МПЗ аказваў праз сваю лабараторыю, выпрабавальню і цэх перавозак паслугі: хіміка-спектральнага аналізу металаў; вымярэння ўнутраных зазораў, дакладнасці кручэння і геаметрычнай дакладнасці падшыпнікаў; вымярэння рэшткавай намагнічанасці і шурпатасці паверхні; памераў і норм дакладнасці ролікаў, лінейных памераў для ўнутраных і вонкавых паверхняў; пасажырскіх перавозак мікрааўтобусамі і грузаперавозак да 40 тонаў, здачы ў наём аўтавышкі, аўтакрана, пагрузчыка і экскаватара^[12].

На 2021 год Мінскі падшыпнікавы завод меў 25 гандлёвых прадстаўнікоў у 36 гарадах 16 краінаў:

• 14 гарадоў у 9 краінах Азіі — Аб’яднаныя Арабскія Эміраты (Дубай), Арменія (Ерэван), В’етнам (Хашымін), Грузія (Тбілісі), Індыя (Нью-Дэлі і Нойда ў штаце Утар-Прадэш), Ірак (Багдад), Іран (Тэгеран), Казахстан (5: Усць-Каменагорск, Караганда, Паўладар, Семей і Шымкент) і Тайланд (Бангкок);
• 1 краіна Афрыкі — Егіпет (Каір)^[13];
• 21 горад у 6 краінах Еўропы — суседнія Латвія (Рыга), Польшча (Сасновец), Расія (13: Волагда, Вялікі Істок, Дальнягорск, Екацярынбург, Лесазаводск, Масква, Находка, Перм, Уладзівасток, Усурыйск, Хабараўск, Цюмень і Чалябінск) і Украіна (4: Марыупаль, Львоў, Паўлаград і Харкаў)^[14], а таксама Балгарыя (Сафія) і Эстонія (Нарва)^[13].

• 17 мая 1948 года Савет міністраў СССР прыняў Пастанову № 5959-РС «Аб будаўніцтве падшыпнікавага завода № 11 у г. Мінску».
• У красавіку 1950 года ў Чырвоным Урочышчы на ўскрайку Мінска пачалі ўзводзіць завод.
• 13 жніўня 1951 года майстарка Л. Ф. Арлова сабрала першы беларускі падшыпнік пад таварным знакам «ДПЗ-11»^[15].
• 7 верасня 1960 года на заводзе выпусцілі 100-мільённы падшыпнік.
• У 1962—1977 гадах уведзены ў дзеянне вытворчыя карпусы № 2, 3, 4 (з блокамі цэхаў), цэхі: тэрмічны, літых сепаратараў, інжынерна-бытавы, лабараторна-бытавы.
• 16 верасня 1969 года ў 2-м корпусе ўвялі ў дзеянне цэх ролікавых сферычных падшыпнікаў.
• 21 мая 1975 года Галоўны камітэт Выстаўкі дасягненняў народнай гаспадаркі СССР узнаградзіў «ДПЗ-11» дыпломам 1-й ступені за ўкараненне электракаагуляцыйных збудаванняў для ачысткі прамысловых сцёкавых вод, а распрацоўшчыкаў — залатым, сярэбраным і бронзавым медалямі^[15].
• 13 лютага 1982 года на заводзе выпусцілі мільярдны падшыпнік.
• У 1995 годзе стварылі ўчастак пластмасавых і гумава-тэхнічных вырабаў^[16].
• 25 снежня 1995 года завод перайменавалі ў арэнднае прадпрыемства «Мінскі падшыпнікавы завод» (МПЗ). Таксама ў 1995 годзе сабралі 1-шы буйнагабарытны падшыпнік вагой 637 кг^[15].
• 10 лютага 2000 года прадпрыемства пераўтварылі ў адкрытае акцыянернае таварыства.
• У 2013 годзе МПЗ увайшоў у склад холдынгу «Беларуская металургічная кампанія», якім кіраваў «Беларускі металургічны завод» (Жлобін, Гомельская вобласць)^[15].
• У 2010—2013 гадах для змяншэння выдаткаў газу і электраэнергіі перааснасцілі кавальска-нарыхтоўчае і тэрмічнае абсталяванне завода.
• У жніўні 2015 года ў 1-м корпусе запусцілі кольцараскатны ўчастак з лічбавым праграмным кіраваннем і адпальвальным агрэгатам.
• У 2016 годзе ўсталявалі 29 і асучаснілі 16 прыбораў для вытворчасці ролікасферычных падшыпнікаў. У выніку замены газавыя награвальныя печы абсталявалі аўтаматычнай загрузкай і выгрузкай. Укаранілі загартовачна-адпускныя агрэгаты і звышфінішаванне кольцаў падшыпнікаў.
• 21 ліпеня 2017 года адкрылі аўтаматычную лінію загатовак кольцаў дыяметрам ад 22 да 60 см^[15].
• 28 снежня 2020 года ўвялі ў дзеянне газанагравальную печ, што стала апошнім 41-м прыборам у мадэрнізацыі з 2010 года^[17].

• Георгій Кармілкін (20 красавіка 1949 — 1952)
• Пётр Яшчарыцын (1952—1962), акадэмік і доктар тэхнічных навук
• Іван Гаўрылаў (1962—1968)
• Аркадзь Высоцкі (1968—1988)
• Анатоль Зінкевіч (1988—1991)
• Анатоль Цыгалаў (1991—1994)
• Валерый Пенза (1994—2004)
• Віктар Можджэр (2005 — 22 снежня 2009)
• Аляксандр Лабусаў (22 снежня 2009 — 2016)
• Мікалай Анціпаў (2016 — кастрычнік 2019)^[15]
• Анатоль Савянок (з кастрычніка 2019 года)^[17]

12 траўня 2023 года Украіна ўвяла санкцыі супраць завода^[18][19].

27 студзеня 2025 года Канада ўвяла санкцыі супраць завода «ў сувязі з працяглымі грубымі і сістэматычнымі парушэннямі правоў чалавека рэжымам Лукашэнкі ў Беларусі, а таксама яго падтрымкай парушэння Расіяй суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці Украіны»^[20][21].

• Вуліцы каля падшыпнікавага завода маюць неафіцыйную назву «мікрараён Шарыкі»^[22][23][24].

• Мінскі падшыпнікавы завод // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — С. 448. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).

• "Электронны зварот грамадзян і юрыдычных асоб"(руск.). ААТ «Мінскі падшыпнікавы завод». 2021. Праверана 3 жніўня 2021.
  • Заказаць (руск.)