Міхай Фаркаш
Міхай Фаркаш (венг.: Farkas Mihály; 18 ліпеня 1904, Абауйсанта — 6 снежня 1965, Будапешт), ён жа Герман Лёві — венгерскі камуніст яўрэйскага паходжання, міністр абароны ВНР у 1948—1953 гадах. Адзін з арганізатараў масавых рэпрэсій. Лічыўся трэцяй асобай партыйна-дзяржаўнай іерархіі пасля Мацьяша Ракашы і Эрнё Герэ. Пасля падання рэжыму Ракашы быў прыцягнуты да судовай адказнасці, адбываў турэмнае зняволенне. У камуністычных арганізацыяхПаходжанне Міхая Фаркаша не цалкам яснае, яго бацька невядомы. Маці — яўрэйка Янка Лёві — працавала пакаёўкай. Пры нараджэнні ён атрымаў імя Герман Лёві. У 1919 годзе перабраўся ў Чэхаславакію. Працаваў друкаром у друкарні, узначальваў арганізацыю працоўнай моладзі. Прасякнуў ідэямі камунізму, уступіў у чэхаславацкую кампартыю. Адрозніваўся радыкалізмам, быў пахілены да падпольнай дзейнасці і палітычнага гвалту. У 1925—1929 знаходзіўся ў турме. Пасля вызвалення эміграваў у СССР, служыў у апараце Камінтэрну. Браў удзел у іспанскай грамадзянскай вайне на боку камуністаў[4]. У час Другой сусветнай вайны знаходзіўся ў СССР. Разам з Мацьяшам Ракашы і Эрнё Герэ быў у замежным бюро ЦК Кампартыі Венгрыі (КПВ). У лістападзе 1944 года прыбыў у Венгрыю, на тэрыторыю, што кантралявалася савецкімі войскамі. Браў удзел у дзейнасці часовага ўрада ў Дэбрэцэне. Змяніў імя на венгерскае — Міхай Фаркаш. У партыйна-дзяржаўным кіраўніцтвеУ маі 1945 года Міхай Фаркаш быў кааптаваны ў ЦК рэарганізаванай КПВ. На наступны год стаў намеснікам генеральнага сакратара Сіваграка. Курыраваў партыйныя аддзелы па сілавых структурах, кадравай палітыцы, фінансах і інфармацыі. У якасці партыйнага куратара арміі і паліцыі Міхай Фар каш актыўна браў удзел у стварэнні Упраўлення па абароне дзяржавы (паліцэйскае падраздзяленне AVO), з 1948 — Упраўленні дзяржбяспекі (AVH) і масавых рэпрэсіях. Займаў пост дзяржсакратара МУС, што ўзначальвалася камуністам Ласла Райкам. У 1948 годзе Фаркаш увайшоў у кіраўніцтва Венгерскай партыі працоўных (ВПП), створанай пасля паглынання камуністамі Сацыял-дэмакратычнай партыі. 9 верасня 1948 Міхай Фаркаш быў прызначаны міністрам абароны. Атрымаў ваярскае званне генерал-палкоўніка, а з 1950 — генерала арміі. Арганізоўваў палітычныя рэпрэсіі ў арміі, праводзіў цвёрдае чышчанне каманднага складу. Прыняў актыўны ўдзел у адхіленні, арышце, асуджэнні і пакаранні смерцю Ласла Райка. Пасля гэтага высунуўся на трэцюю пазіцыю ў партыйна-дзяржаўнай іерархіі, пасля Ракашы і Герэ. Выступаў актыўным правадыром сталінісцкага курса. Паданне. Суд і турмаПазіцыі Міхая Фаркаша аказаліся адчувальна падарваны пасля смерці Сталіна. Ужо ў 1953 годзе Фар каш пакінуў пост міністра абароны, на наступны год быў выведзены са складу палітбюро ЦК ВПП. Аднак ён заставаўся членам партыйнага кіраўніцтва — узначальваў аддзел ЦК па агітацыі і прапагандзе. Выступаў з пазіцый сталінізму і ракашызму, супраць рэфарматарскай палітыкі Імрэ Надзя. У красавіку 1955 Фаркаш быў выведзены з сакратарыята ЦК і скіраваны на навуку ў савецкай ваеннай акадэміі. У сакавіку 1956 года адмысловая камісія ЦК прыступіла да расследавання «парушэнняў сацыялістычнай законнасці» з боку Міхая Фаркаша. Праз тры месяцы камісія выключыла Фаркаша з ВПП і пазбавіла генеральскага звання[5]. 12 кастрычніка 1956 года Фаркаш быў арыштаваны. Судовы працэс меркавалася праводзіць у зачыненым рэжыме, што выклікала абурэнне грамадскасці, асабліва студэнтаў. Вымога адкрытага працэсу стала адным з лозунгаў студэнцкай дэманстрацыі 23 кастрычніка 1956, якая паклала пачало антыкамуністычнаму Венгерскаму паўстанню[6]. 23 сакавіка 1957, ужо пры кіраванні Янаша Кадара, суд прызнаў Міхая Фаркаша вінаватым у масавых рэпрэсіях і прысудзіў да 6 гадоў турмы. 19 красавіка тэрмін зняволення быў падоўжаны да 16 гадоў. Апошнія гады. СмерцьМіхай Фаркаш адбыў у зняволенні менш за пяць гадоў і быў вызвалены ўжо ў 1961. У апошнія гады жыцця працаваў у выдавецтве, займаўся перакладамі, чытаў лекцыі. Падкрэсліваў нязменнасць сваіх камуністычных паглядаў, апраўдваў рэжым Ракашы, адмаўляў уласную вінаватасць. Кіраўніцтва кіруючай ВСРП ставілася да Фаркаша негатыўна, не дапушчала да палітыкі, абмяжоўвала ў заахвочаннях за прадукцыйную працу ў выдавецтве. Гэта спрыяла развітай дэпрэсіі. Існуе версія пра самагубства Фаркаша[7], але афіцыйна яна не пацвярджалася. Сканаў Міхай Фаркаш ва ўзросце 61 года. Сям'яЖонка Міхая Фаркаша — Рэгіна Лёві — была славацкай камуністычнай актывісткай. У 1929 годзе пад цяжкім уражаннем ад палітычных няшчасцяў і разводу з мужам яна здзейсніла няўдалую спробу суіцыду. Пасля перабралася ў Францыю, была членам ФКП. Уладзімір Фаркаш, сын Міхая Фар каша, быў палкоўнікам дзяржбяспекі, блізкім паплечнікам Габара Петара. Падобна свайму бацьку і свайму начальніку, Уладзімір Фаркаш быў асуджаны за ўдзел у рэпрэсіях. Зноскі
|
Portal di Ensiklopedia Dunia