Свята-Крыжаўзвіжанская царква (Галавачы)

Праваслаўны храм
Свята-Крыжаўзвіжанская царква
53°38′06,46″ пн. ш. 24°15′50,80″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Вёска	Галавачы
Канфесія	Праваслаўе
Епархія	Гродзенская і Ваўкавыская
Благачынне	Скідзельскае
Архітэктурны стыль	псеўдарускі
Архітэктар	Іван Ігнатавіч Калянкевіч
Дата пабудовы	1881 год
Матэрыял	цэгла
Стан	дзейнічае
Глобус Беларусі	globustut.by/golovachi/i…
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Свята-Крыжаўзвіжанская царква — праваслаўны храм у вёсцы Галавачы Гродзенскага раёна. Размешчана ў цэнтры вёскі.

Да сярэдзіны XIX стагоддзя старая драўляная царква ў Верцялішках разбурылася. 21 лістапада 1876 года малодшаму інжынеру Прусаку было даручана знайсці зручнае месца для пабудовы мураванага храма ў суседняй вёсцы Галавачы. 13 красавіка 1877 года губернскі архітэктар Іван Калянкевіч прадставіў у царкоўна-будаўнічую канцылярыю праект і каштарыс на пабудову мураванай царквы на 550 прыхаджан^[1].

На будаўніцтва храма ўрад асігнаваў 14761 рублёў. На мясцовых прыхаджан быў ускладзены абавязак па падвозцы будаўнічых матэрыялаў. Будаўніцтва скончылася ў 1881 годзе.

Адкрыта ў 1988—1990 гадах пасля заняпаду.

Помнік архітэктуры псеўдарускага стылю. Будынак прамавугольны ў плане з 5-граннай апсідай і 2-яруснай (васьмярык на чацверыку) званіцай. Асноўны аб’ём накрыты 4-схільным дахам, над якім на 8-гранным барабане ўзвышаецца цыбулепадобная галоўка, такая ж завяршае шацёр званіцы, арачныя праёмы якой завершаны кілепадобнымі какошнікамі. Фасады дэкарыраваны карнізам з філёнгавым фрызам, арачныя аконныя праёмы бакавых фасадаў акаймаваны кілепадобнымі ліштвамі, прамавугольныя аконныя праёмы апсіды і трапезнай — прафіляванымі ліштвамі. Малітоўная зала перакрыта драўляной корабавай столлю.

26 верасня 1881 года быў складзены інвентарны вопіс царквы:

Уздвіжанская праваслаўная царква пабудавана з цэглы на падмурку з бутавага каменю, груба абчасанага звонку, мае даўжыню са званіцай у 2 ярусы, размешчанай наперадзе, 13 саж. Атынкавана ўнутры і звонку. Пры ўваходзе ёсць мураваны ганак са сценкамі, прыступкамі і пляцоўкай. У сярэдняй частцы пабудаваны купал, абабіты цынкам і пафарбаваны. Дах званіцы з галоўкай і галава купала накрыты белым ліставым жалезам, а дах царквы чорным ліставым жалезам і пафарбаваны алейнай фарбай. 2 чыгунныя пазалочаныя крыжы. З царквы люк у столі на дах. Шэсць паўкруглых акон

.

• Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Гродзенская вобласць. — 371 с., іл. — С. 152
• Праваслаўныя храмы Беларусі : энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; [рэдакцыйны савет: Г. П. Пашкоў, Л. В. Календа]. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 653 с. 2000 экз. ISBN 978-985-11-0389-4

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Свята-Крыжаўзвіжанская царква (Галавачы)
• Свята-Крыжаўзвіжанская царква (Галавачы) на сайце Radzima.org
• Свята-Крыжаўзвіжанская царква (Галавачы) на сайце Глобус Беларусі (руск.)