Свіраны (Віленскі раён)

Свіраны
Краіна	Літва
Павет	Віленскі
Раён	Віленскі
Сянюнія	Рукойненская
Каардынаты	54°34′16″ пн. ш. 25°33′36″ у. д.HGЯO
Насельніцтва	10 чал. (2011);
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Свіраны^[1], часам Свіро́ніс (літ.: Svironys) — вёска ў Віленскім раёне Віленскага павета Літвы.

Гісторыя

Упершыню згадваюцца ў 1501 годзе^[1]. На 1561 год уладанне І. Зарэцкага і інш., цэнтр маёнтка. Напісанне старабеларускай мовай: Свираны, Свиряны. Пасля адміністрацыйнай рэформы 1567 года ў Віленскім павеце Віленскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага^[1]. Пазней уласнасць віленскага базыльянскага манастыра^[2].

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай 1795 года Свіраны апынуліся ў складзе Расійскай імперыі, у Віленскім павеце. У XIX стагоддзі дзяржаўная ўласнасць і фальварак пры тракце з Вільні да Менска^[2]. У 1840 годзе ў Свіранах нарадзіўся Францішак Багушэвіч, сюды да сваіх бацькоў прыязджала маці Багушэвіча Канстанцыя (у дзявоцтве Галаўня)^[3]. Пасля 1861 года ў Рукойненскай воласці Віленскага павета.

За часамі Першай сусветнай вайны з 1915 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі^[4]. У пачатку 1919 года тэрыторыя занята Чырвонай Арміяй^[5]. З 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР, у канцы сакавіка заняты польскімі войскамі.

У 1920 годзе Свіраны апынуліся ў Сярэдняй Літве, з 1922 года ў складзе Польшчы. У беларускай гістарыяграфіі землі вядомыя як Заходняя Беларусь.

У другой палове верасня 1939 года Свіраны заняты Чырвонай Арміяй, 10 кастрычніка 1939 года паводле дагавора з СССР тэрыторыя Віленскай вобласці перададзена Літве. З 1940 года ў Літоўскай ССР.

У Другую сусветную вайну з чэрвеня 1941 года да ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

З 1990 года ў складзе адноўленай незалежнай Літвы.