Узброеныя сілы Швецыі

Försvarsmakten Узброеныя сілы Швецыі
Краіна	Швецыя
Падпарадкаванне	Міністэрства абароны Швецыі
Уваходзіць у	Ministry of Defence of Sweden[d]
Тып	узброеныя сілы і Swedish government agency[d]
Складаецца з	Сухапутныя войскі Швецыі[d] HSwMS[d] Swedish Air Force[d]
Колькасць	33 900
Частка	Сухапутныя войскі Швецыі Ваенна-паветраныя сілы Швецыі Ваенна-марскія сілы Швецыі
Дыслакацыя	Стакгольм
Удзел у	Руска-шведскія войны
Камандзіры
Дзеючы камандзір	Генерал Сверкер Гёрансан шведск.: Sverker Göranson
Вядомыя камандзіры	Olof Thörnell[d], Helge Jung[d], Nils Swedlund[d], Torsten Rapp[d], Stig Synnergren[d], Lennart Ljung[d], Bengt Gustafsson[d], Owe Wiktorin[d], Johan Hederstedt[d], Håkan Syrén[d], Sverker Göranson[d] і Micael Bydén[d]
Сайт	forsvarsmakten.se (шведск.)​ (англ.)

Узброеныя сілы Швецыі (шведск.: Försvarsmakten) — сукупнасць войскаў Каралеўства Швецыя, прызначаных для абароны свабоды, незалежнасці і тэрытарыяльнай цэласнасці дзяржавы. З 1994 года складаюцца ў агульную структуру са службовых частак: Сухапутныя войскі (шведск.: Armén), Ваенна-марскія сілы (ВМС — шведск.: Marinen) і ваенна-паветраныя сілы (ВПС — шведск.: Flygvapnet). Агульная колькасць — 25 000 чалавек.

Гэтыя узброеныя сілы (УС) з’яўляюцца агенцтвам Урада Швецыі (шведск.: Myndighet), якое адказнае за аперацыі ўзброеных сіл Швецыі. Асноўная задача ўзброеных сіл Швецыі заключаецца ў падрыхтоўцы, арганізацыі і разгортванні ўзброеных сілаў як унутры краіны, так і за мяжой, захоўваючы пры гэтым доўгатэрміновую здольнасць абараніць Швецыю ў выпадку інтэрвенцыі. Вярхоўны галоўнакамандуючы (шведск.: Överbefälhavaren), генерал-палкоўнік ці прапар-афіцэр камандзір шведскіх ўзброеных сілаў, і з’яўляецца самым высокапастаўленым афіцэрам прафесійных на сапраўднай службе. Вярхоўны Галоўнакамандуючы у сваю чаргу падсправаздачны праз міністра абароны ўраду Швецыі (шведск.: Regeringen).

Узброеныя сілы больш за стагоддзе пабудаваны на паняццях вайсковыга абавязку і тэрытарыяльнай абароны, падтрымкі старажытнай нацыянальнай палітыкі недалучэння, нейтралітэту. Да канца халоднай вайны амаль усе мужчыны, якія дасягнулі ўзросту прыдатнасці да ваеннай службы былі прызваны ў войска. Улетку 2010 г. у мірны час прызыў спынілі, была ўведзена добраахвотніцкай арміі. Пераход на новую сістэму будзе цалкам завершаны ў 2018 г. Некаторыя падраздзяленні шведскіх узброеных сіл у цяперашні час знаходзяцца на разгортванні ў Афганістане адпаведна з дзеяннямі Міжнародных сіл садзейнічання бяспецы (ISAF — англ.: International Security Assistance Force) і ў Косаве. Да таго ж Швецыя ўдзельнічае разам з ваеннымі назіральнікамі розных краін служыць у кантынгенце ЕС адзін раз у тры гады.

Узброеныя сілы (УС) складаюцца з сухапутных войскаў, ВПС і ВМС. Вышэйшае кіраўніцтва ажыццяўляе ўрад, непасрэднае — галоўнакамандуючы Узброенымі сіламі. Агульная колькасць УС каля 68 тыс. чалавек (1977 г.). Камплектуюцца яны паводле закона пра вайсковую павіннасць. Тэрмін сапраўднай ваеннай службы ў сухапутных войсках 7,5-15 месяцаў, у ВПС — 8-15 месяцаў, у ВМС 10-17,5 месяцаў.

• Сухапутныя войскі (каля 46 тыс. чалавек) маюць 50 пяхотных, артылерыйскіх, бранятанкавых і іншых вучэбна-мабілізацыйных палкоў і асобных батальёнаў, на базе якіх у ваенны час разгортваюцца брыгады і асобныя батальёны.
• ВПС (каля 10 тыс. чалавек) налічваюць больш за 30 розных эскадрылляў (каля 600 баявых самалётаў) і 10 верталётных груп (па 2-4 верталёты ў кожнай).
• ВМС (каля 12 тыс. чалавек) маюць 17 падводных лодак, 6 эскадраных мінаносцаў, 6 фрэгатаў, каля 40 тарпедных катараў, 16 патрульных катараў, 3 мінныя загараджальнікі, больш за 30 розных тральшчыкаў, каля 65 мабільных і стацыянарных часцей берагавой артылерыі. Ваенна-марскія базы: Хорсфіярд (Стакгольмскія шхеры), Карлскруна, Гётэбарг і іншыя. Многія ўкрыцці для караблёў знаходзяцца ў скалах. Зброя ва ўсіх відаў УС шведскай і замежнай вытворчасці.

Палітыка строгага шведскага нейтралітэту абумовіла высокі ўзровень гатоўнасці Швецыі да баявых дзеянняў, але ў сувязі са спыненнем халоднай вайны у 1990-х гадах узброеныя сілы гэтай краіны былі скарочаны.

• У 1997 г. налічвалася крыху больш за 53 тысяч ваеннаслужачых і каля 570 тысяч вайскоўцаў у запасе.
• З 2010 г. адменены ўсеагульны вайсковы абавязак, адбыўся пераход да прафесійнай арміі^[1].

Шведскія узброеныя сілы маюць чатыры асноўныя задачы^[2]:

• Абарона тэрытарыяльнай цэласнасці Швецыі;

Абарона краіны ў выпадку нападу замежнай дзяржавы. Падтрымка грамадзянскай супольнасці ў выпадку стыхійных бедстваў (паводка і г.д.).

• Для разгортвання сіл у міжнародных аперацыях дзеля падтрымання міру.

Швецыя імкнецца мець магчымасць заставацца нейтральнай ў выпадку вайны^[3]. Аднак, Швецыя супрацоўнічае з іншымі замежнымі краінамі. Як член Еўрапейскага Саюза, Швецыя выступае ў якасці вядучай краіны для баявых груп ЕС^[4], а таксама супрацоўнічае і праводзіць сумесныя вучэнні з НАТА ў рамках членства ў Партнёрства дзеля міру і ў Савеце Еўраатлантычнага партнёрства^[5]. У 2008 г. пачата супрацоўніцтва паміж Паўночнымі краінамі дзеля пашырэння магчымасці сумесных дзеянняў, і гэта прывяло да стварэння Паўночнага абароннага супрацоўніцтва (NORDEFCO — англ.: Nordic Defence Cooperation)^[6][7]. Пры пашырэнні ваеннага супрацоўніцтва дзеля абарончых пазіцый у 2009 г. Швецыя заявіла, што не застанецца пасіўнай ў выпадку, калі Паўночныя краіны або члены Еўрапейскага Саюза падвергнуцца нападу^[8]. Нядаўнія палітычныя шведскія рашэння падкрэслілі імкненне да ўдзелу ў міжнародных аперацыях дзеля набыцця вопыту^[9][10][11]. Пасля ўзброенага канфлікту ў Паўднёвай Асеціі 2008 г. чарговы раз пераканаліся ў правільнасці рашэння. Да гэтага часу большасць падраздзяленняў не можа быць мабілізавана на працягу аднаго года, калі ўзнікне такая неабходнасць. У 2009 годзе міністр абароны Швецыі заявіў, што ў будучыні ўсё ўзброеныя сілы павінны быць цалкам мабілізаваны на працягу аднаго тыдня^[12].

Міратворчая дзейнасць ажыццяўляецца шведскімі войскамі ў «блакітных касках» у рамках Арганізацыі Аб’яднаных Нацый. З канца 2001 года Швецыя з’яўляецца членам Міжнародных сіл садзейнічання бяспекі (ISAF), якія функцыянуюць пад эгідай ААН у Афганістане, удзельнічае ў міратворчай місіях ААН і АБСЕ ў Грузіі, місіі ААН у Індыі і Пакістане, а таксама міратворчых аперацыях у Косава, на Блізкім Усходзе, Непале, Самалі, Судане. У 1994 годзе Швецыя далучылася да праграмы «Партнёрства дзеля міру», створанай па ініцыятыве НАТА, у рамках якой з’яўляецца асацыятыўным членам Рады еўраатлантычнага партнёрства (РЭАП). У фармаце дадзенай арганізацыі ажыццяўляецца сумесная міратворчая дзейнасць на Балканах, у Афганістане, а таксама барацьба з міжнародным тэрарызмам. На тэрыторыі Швецыі знаходзяцца навучальныя цэнтры праграмы Партнёрства дзеля міру (Kungsang, да поўначы ад Стакгольма), дзе праводзіцца падрыхтоўка міратворчых сіл, спецыялістаў па выратавальных і гуманітарных аперацыях.

У 2008 г. у артыкуле на аснове доктарскай дысертацыі, навуковец Карл Ідэн (шведск.: Karl Ydén) з універсітэта Гётэбарга даў аналіз у апісанні шведскіх узброеных сіл, што тычыўся кар’еры для рэестравых афіцэраў у першую чаргу ў мірны час, бюджэтных выдаткаў (сродкі плацельшчыкаў падаткаў), даследавання фактычных ваенных дзеянняў, характара кіравання войскамі камандаваннем, арганізацыі развіцця арміі і флота, ступень эфектыўнасці выкарыстання рэсурсаў у войску і г.д. Гэта мела немалаважнае значэнне для прыняцця рашэнняў Урада Швецыі і заканадаўчай ініцыятывы рыксдагаа^[14][15].

• 
  Афіцэр УС Швецыі
• 
  Салдаты УС Швецыі

• Берагавая абарона
• Вайсковая служба
• Ваенная акадэмія Карлберг

• Мельник Олексій, Чернова Алла, «Нові виклики та загрози вимагають нових підходів до оборони: досвід Швеції», журнал «Національна безпека і оборона», № 1, 2009 г., вид. ЦЕНТР РАЗУМКОВА — С. 36-39;
• Пашков Михайло, «Шведська модель безпеки, миролюбний, добре озброєний нейтралітет», журнал «Національна безпека і оборона», № 1, 2009 г., вид. ЦЕНТР РАЗУМКОВА — С. 40-43;
• Мартов И. Вооруженные Силы Швеции (рус.) // Зарубежное военное обозрение. — М.: «Красная Звезда», 1999. — В. 631. — № 10. — С. 6-11. — ISSN 0134-921X (руск.)
• «Швеция» — Большая советская энциклопедия (руск.)

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Узброеныя сілы Швецыі
• Афіцыйная старонка Міністэрства абароны Швецыі (шведск.)
• Försvarsmakten (шведск.)
• Instruktion för försvarsmakten Архівавана 13 снежня 2016. (шведск.)
• Livlös livlina till väst Framsyn 2004, Nr. 1 Архівавана 7 ліпеня 2007. (Försvarsmakten under kalla kriget) (шведск.)
• Hemliga atomubåtar gav Sverige säkerhetsgaranti Framsyn 2005, Nr. 1 Архівавана 7 ліпеня 2007. (Samarbetet med USA) (шведск.)