Уладзіслаў Марконі

Уладзіслаў Марконі
Уладзіслаў Марконі
	польск.: Władysław Marconi
Дата нараджэння	29 лютага 1848
Месца нараджэння	Варшава, Царства Польскае, Расійская імперыя;
Дата смерці	4 чэрвеня 1915 (67 гадоў)
Месца смерці	Варшава, Царства Польскае, Расійская імперыя;
Месца пахавання	Кальвінісцкія могілкі Варшавы[d];
Грамадзянства	Польшча; Расійская імперыя;
Бацька	Генрык Марконі
Альма-матар	Імператарская Акадэмія мастацтваў;
Працы і дасягненні
Працаваў у гарадах	Варшава
Архітэктурны стыль	гістарызм
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уладзіслаў Марконі (польск.: Władysław Marconi; 29 лютага 1848, Варшава — 4 чэрвеня 1915, Варшава) — польскі архітэктар, кансерватар архітэктурных помнікаў і рэстаўратар, сын Генрыка Марконі.

Біяграфія

Сям'я і дзяцінства

Уладзіслаў Марконі нарадзіўся 29 лютага 1848 года ў Варшаве ў сям'і архітэктара італьянскага паходжання Генрыка (Энрыке) Марконі і шатландкі Маргарыты Гейтан (1807—1884). Маці Уладзіслава была кальвіністкай і таму некаторыя дзеці ў сям'і былі выхаваны як каталікі, а іншыя, у тым ліку і Уладзіслаў, — як кальвіністы.

Скончыў варшаўскую сярэднюю школу.

Прафесійная дзейнасць

Прадаўжальнік справы свайго бацькі, паступіў у Пецярбургскую акадэмію мастацтваў, якую скончыў у 1873 годзе з трыма сярэбранымі медалямі. Пасля вярнуўся ў Варшаву, дзе акрамя прафесійнай працы, актыўна займаўся сацыяльнай і культурнай дзейнасцю.

Працаваў разам з братам Леандра^[uk] пры будаўніцтве Вялікай сінагогі^[ru].

Пахаваны на кальвінісцкіх могілках Варшавы^[ru].

Архітэктурныя праекты

Уладзіслаў Марконі займаўся будаўніцтвам аб’ектаў самага рознага прызначэння, у тым ліку такіх, як:

Жылыя дамы ў Варшаве: графіні Людвікі Мялжынскай на вул. Каралеўскай^[pl]; графа Канстанціна Плятэра на Іерусалімскіх алеях^[ru]; Дом пад Гігантамі^[pl] Антоні Стшалецкага^[pl] на Уяздоўскіх алеях^[ru]; Ганны Мікуліч-Радзецкай на той жа вуліцы; дамы Густава Герлаха на вуліцах: Тамка^[pl], Каперніка^[pl], Акольнік^[pl], Вейскай^[pl]; дом Яна Фрузінскага на вуліцы Каперніка^[pl] (1904), Генрыка Калобжэг-Кольберга на той жа вуліцы (1904), уласны дом там жа (1900), дамы братоў Лілпап на вуліцах: Мазавецкай, Брацкай^[pl], Ардынацкай; віла^[pl] Стэфана Дзявульскага на Уяздоўскіх алеях^[ru] 33/35 (1910).
Адміністрацыйныя будынкі ў Варшаве: Будынак страхавога таварыства «Расія»^[pl] на вул. Маршалкоўскай, 124 (1901). Марконі рэалізаваў конкурсны праект лодзінскіх архітэктараў Ота Геліга^[pl] і Пятра Брукальскага^[pl]. У пабудове прымаў удзел яго асістэнт Сланіслаў Граховіч^[2], будынак страхавога таварыства ад пажараў (на рагу вуліц Яснай^[pl] і Бадуэна^[ru]
З прамысловых збудаванняў вядомы будынак кандытарскай фабрыкі Яна Фрузінскага^[pl] на вуліцы Польнай^[pl]

Грамадскія будынкі ў Варшаве: гатэль «Брысталь^[ru]», дом яўрэйскай супольнасці на вул. Грыбоўскай^[pl], школа імя Рослераў^[3] на вуліцы Халоднай^[pl]^[4], Публічная бібліятэка імя Кербедзюў^[pl] на вуліцы Кошыкавай^[pl] (вёў будаўніцтва, праект Яна Хойрыха), школа для дзяцей «работнiкаў трамвайных» на вуліцы Млынарскай^[pl], будынак прытулку св. Францыска на вуліцы Салец^[pl].
Будынкі ў розных населеных пунктах, цяпер у асноўным размешчаны на тэрыторыі Польшчы: палац^[pl] у вёсцы Барковіцы^[pl] Мазавецкага ваяводства; палац Дабецкіх у вёсцы Лапушна^[pl] Свентакшыскага ваяводства (1897); палац Стэфана Дзявульскага ў вёсцы Саннікі Мазавецкага ваяводства; віла Дзявульскага ў вёсцы Канстанцін Лодзьскага ваяводства; Віла Казлоўскіх^[pl] у горадзе Скернявіцы Лодзьскага ваяводства (1893); перабудова сядзібы сям’і Буйно ў вёсцы Брошкаў^[pl] Мазавецкага ваяводства (перад гэтым перабудавана Генрыкам Марконі) і інш.

Рэлігійныя збудаванні: касцёл Святога Вікенція дэ Поля^[pl] ў Отвацку (не захаваўся), касцёл Святога Фларыяна^[pl] ў Магяльніцы і іншыя. Пад надзорам У. Марконі таксама распрацоўвалася праектная дакументацыя для будаўніцтва касцёла Святога Сымона і Святой Алены ў Мінску
Будынкі на тэрыторыі цяперашняй Беларусі: сядзіба ў вёсцы Борхаў Рэчыцкага раёна (1911), маёнтак князя Чацвярцінскага ў Жалудку (цяпер (Шчучынскі раён), сядзіба графа Празора ў вёсцы Астрагляды Брагінскага раёна; сядзіба графа Пуслоўскага ў Мерачоўшчыне Івацэвіцкага раёна.
Рэстаўрацыя жылых дамоў і іншых збудаванняў. У прыватнасці, у Варшаве: дома Фукераў і Дома князей Мазавецкіх^[pl] каля Рынкавай плошчы^[ru] ў Старым горадзе; таксама правёў працы па захаванні (кансервацыі) Вілянуўскага палаца^[ru] (1906), Палаца Патоцкіх^[ru] і палаца Веселяў^[ru] і шэрагу іншых аб’ектаў у сталіцы Польшчы.

Грамадская дзейнасць

Быў сузаснавальнікам Музея рамёстваў і прыкладнога мастацтва, членам фатаграфічнага таварыства, Таварыства апекі над помнікамі даўніны. Быў таксама членам камітэтаў па будаўніцтве «Мікалаеўскага моста^[ru]» ў Варшаве (цяпер Мост Панятоўскага), гарадской каналізацыі і бальніц. Член камітэта будаўніцтва помніка Міцкевічу^[ru] ў Варшаве. Быў у складзе журы конкурсу праектаў аднапавярховага дома ў «стылі свойскім», арганізаванага варшаўскім Мастацкім таварыствам (1902)^[5], праектаў касцёла для сяла Орлуў (1910)^[6], алтара для касцёла Збавіцеля ў Варшаве (1913)^[7], сядзібы сям'і Улодкаў у Няговічах (1913)^[8].

Ад 1894 года выдаваў разам з братам Янам «Альбом помнікаў архітэктуры і мінуўшчыны» (польск.: Album architektoniczne dawnych zabytków i pamiątek przeszłości).

Узнагароды

Кавалер ордэна св. Станіслава III ступені.

Сям'я

26 чэрвеня 1880 года ажаніўся з Казімірай Элеанорай Кольберг, дачкой мастака Антонія Кольберга^[pl]. Яны мелі восем дзяцей, у тым ліку:

Багдан^[pl] (1894—1975) — стаў рэстаўратарам жывапісу
Казімір (1890—1992)
Тадэвуш (1899—1956) — эканамічны дзеяч і прамысловец, ажаніўся з Аленай з Брунаў, добра вядомай варшаўскай сям'і.
Галіна Марыя (1888—1952) — жонка вядомага жыхара Варшавы Станіслава Лозы^[pl].

Сын Багдана, Генрык Ежы^[pl], таксама стаў польскім архітэктарам, як яго дзед і прадзед.

Уладзіслаў Марконі, яго жонка і двое сыноў былі пахаваныя ў сямейнай грабніцы на евангелісцка-рэфарматарскіх могілках^[ru] у Варшаве.

Зноскі

↑ Władysław Marconi // Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q64"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41640909"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q496126"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19276262"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q324303"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q98818"></a>
↑ Bauzt S. Gmach Tow. Ubezpieczeń «Rossya» w Warszawie // Architekt. — 1901. — № 7. — S. 102—105.
↑ Miejsce egzekucji — szkoła Roeslerów (ul. Chłodna 33) (польск.)
↑ У час існавання Варшаўскага гета там часова змяшчаўся дом сірот^[pl] пад кіраўніцтвам Януша Корчака
↑ Rozstrzygnięcie konkursów // Architekt. — 1902. — № 8. — S. 95.
↑ Rozstrzygnięcie konkursu na projekt kościoła we wsi Orłów // Architekt. — 1910. — № 3. — S. 50; Protokół z posiedzenia konkursowego w sprawie oceny nadesłanych projektów kościoła we wsi Orłów, gub. Lubelskiej, pow. Krasnostawskiego // Przegląd Techniczny. — 1910. — № 9. — S. 118.
↑ Konkurs na projekt ołtarza // Architekt. — 1912. — № 11—12. — S. 133.
↑ Konkursy // Architekt. — 1914. — № 1-2. — S. 30.

Літаратура

Łoza S. Słownik architektów i budowniczych polaków oraz cudzoziemców w Polsce pracujących. — Warszawa: Wydawnictwo im. Mianowskiego, Instytutu popierania nauki, 1931.
Hanna Krzyżanowska, Marconi Władysław, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wydaw. Poznańskie 2006, ISBN 83-7177-416-8