Урагава (археалагічны помнік)

Гарадзішча
Урагава
56°01′25″ пн. ш. 27°59′38″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Вёска	Урагава
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 213В000256шыфр 213В000256

Урагава — археалагічны помнік: гарадзішча днепра-дзвінскай культуры і банцараўскай культуры жалезнага веку і селішча. Знаходзіцца за 1 км на поўнач ад в. Урагава Верхнядзвінскага раёна, на заходнім беразе Асвейскага возера, на ўзгорку вышынёй 12—15 м сярод забалочанага поплаву.

Складаецца з 2 гарызонтаў: VII ст. да н.э.—IV ст. н.э. і V—VIII стст. н.э. Пляцоўка авальная, памер 70х40 м. 3 усходняга боку — вал і роў, з заходняй — 2 серпападобныя валы і 3 равы. Даследавалі ў 1949 г. А. Р. Мітрафанаў, 1965—1966 гг. К. П. Шут, 1979 г. — В. І. Шадыра.

Культурны пласт у цэнтры пляцоўкі 0,5—0,7 м, па краях 1—1,5 м, складаецца з 2 гарызонтаў. У верхнім гарызонце выяўлены рэшткі наземных жытлаў слупавой канструкцыі з каменнымі агнішчамі ў цэнтры, жалезаапрацоўчая майстэрня; у ніжнім — шмат касцей жывёл, розных вырабаў з каменю і косці. Знойдзены прылады працы з косці (праколкі, шпількі, шылы, долаты, іголкі і інш.), жалезныя нажы, сярпы, наканечнікі стрэл, бранзалеты, каменныя сякеры, гліняныя прасліцы, тыглі, льячкі. Кераміка ў асноўным танкасценная слоікападобная, у верхніх пластах — гладкасценная прафіляваная.

На гарадзішчы Урагава была знойдзена адзіная ў рэгіёне льячка. Яна мае выгляд масіўнай лыжкі. Выраблена з жаўтаватай гліны і добра абпалена. Наяўнасць у культурным пласце кавалкаў шлаку — доказ існавання мясцовай здабычы жалеза. Аб кавальскай вытворчасці сведчаць выяўленыя майстэрня, кавадла са шчыльнай пароды камення і розныя жалезныя прадметы. Вельмі цікавай знаходкай з’яўляецца жалезны малаток для выканання розных кавальскіх аперацый. На гарадзішчы Урагава, як і на іншых гарадзішчах рэгіёна, сустракаюцца брускі для вастрэння металічных вырабаў, а таксама шліфавальныя каменні для апрацоўкі косткавых вырабаў. Іх форма і памеры разнастайныя.

Насельніцтва займалася жывёлагадоўляй (костак буйной рагатай жывёлы каля 44%, дробнай 14%, свіней каля 2,5%), паляваннем, рыбалоўствам і збіральніцтвам.

Знаходзіцца на паўднёвым усходзе ад гарадзішча. Раскопкі не праводзіліся.

Аб’ект Дзяржаўнага спіса гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь, шыфр 213В000256

• Шадыра, В. Урагава / Вадзім Шадыра // Археалогія Беларусі: энцыклапедыя: У 2 т. / [складальнік Ю. У. Каласоўскі; рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.]. Т. 2: Л — Я. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2011. — 464 с.: іл. — С. 367—368. — ISBN 978-985-11-0549-2.
• Шадыра, В. Урагава / Вадзім Шадыра // Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: В. В. Гетаў і інш. — Мн.: «Беларуская Энцыклапедыя» імя П. Броўкі, 1993. — 702 с. — С. 627. — ISBN 5-85700-077-7.
• Шадыра, В. Урагава / Вадзім Шадыра // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. / БелЭн; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая. — Мн.: БелЭн, 2001. — 591 с.: іл. — С. 587. — ISBN 985-11-0214-8.
• Шадыро, В. И. Ранний железный век северной Белоруссии / В. И. Шадыро; АН Белорусской ССР, Ин-т истории; Под ред. А. Г. Митрофанова. — Мн.: Наука и техника, 1985. — 123, [3] с. — С. 59, 62, 72—73, 78, 80, 83—84, 91—93

• Урагава (археалагічны помнік) на сайце «Архіварта»