Цыкорыя звычайная

Цыкорыя звычайная
Кветкі
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Астравыя Падсямейства:  Cichorioideae Трыба:  Cichorieae Падтрыба:  Cichoriinae Род:  Цыкорыя Від:  Цыкорыя звычайная
Міжнародная навуковая назва
Cichorium intybus L.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   36763 NCBI   13427 EOL   467862 GRIN   t:10543 IPNI   77032 TPL   gcc-37233

Цыкорыя звычайная^[1][2] (Cichorium intybus) — від шматгадовых травяністых раслін з роду цыкорыя (Cichorium) сямейства астравыя (Asteraceae).

Цыкорыя звычайная, мачаўнік, падрожнік^[3], мацаўнік, падарожнік^[4], цыкор’я^[5][6], цыкора^[7].

Мнагалетнік (у культуры двухлетнік) вышынёй 30—100 см, з тоўстым верацёнападобным коранем і прутападобнымі галінкамі. Прыкаранёвае лісце доўгаэліпсападобнае, выемчата-перыстараздзельнае, у разетцы. Кветкавыя кошыкі блакітныя, іншы раз ружовыя.

Святлалюбная расліна. Сустракаецца ва ўмераным і трапічным клімаце Еўразіі, ад Скандынавіі да Міжземнамор’я і ад Брытанскіх астравоў да Усходняй Сібіры і Індыі на поўдні, расце на Поўначы Афрыкі. Як заноснае сустракаецца ў Паўднёвай Афрыцы, Паўночнай і Паўднёвай Амерыцы, Аўстраліі і Новай Зеландыі.

Звычайна расце на лугах, лясных палянах, травяністых схілах, часта як пустазельная расліна на пустках, палях, каля дарог, паблізу жылля. У гарах падымаецца да сярэдняга горнага пояса. Добра расце на супясчаных камяністых і сугліністых глебах.

Размнажаецца насеннем і каранёвымі чаранкамі.

Ёсць каранёвыя і лісцевыя формы: каранёвыя — сыравіна для сурагату кавы^[8], лісцевыя (напрыклад вітлуф) выкарыстоўваюцца як салатная расліна.

• Якаўлева І., Кухарава Л. Цыкорыя // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.