Чапля шэрая

	Чапля шэрая
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Жывёлы
Падцарства:	Эўметазоі
Без рангу:	Двухбакова-сіметрычныя
Без рангу:	Другаснаротыя
Тып:	Хордавыя
Падтып:	Пазваночныя
Інфратып:	Сківічнаротыя
Надклас:	Чацвераногія
Клас:	Птушкі
Атрад:	Буслападобныя
Сямейства:	Чаплевыя
Род:	Чаплі
Від:	Чапля шэрая
Міжнародная навуковая назва
	Ardea cinerea Linnaeus, 1758
Арэал
	Месцы гняздоўяў Круглы год Зімовая міграцыя
Ахоўны статус
	Выклікаюць найменшыя асцярогі; IUCN 3.1 Least Concern : / 22696993
ITIS	174781
NCBI	30390
FW	83488

Шэ́рая ча́пля (Ardea cinerea) — буйная балотная птушка сямейства чаплевых.

Апісанне

Даўжыня цела 90—105 см, размах крылаў 155—195 см. Самка крыху меншая за самца.

Афарбоўка папяліста-шэрая, з цёмнымі махавымі пёрамі. Галава вузкая з вялікай дзюбай і чорным брывом. На патыліцы маюцца чорныя пер’і, якія звісаюць з галавы. Апярэнне галавы, шыі і ніжняй часткі цела брудна-белага колеру. У гнездавы перыяд з’яўляюцца ўпрыгожваючыя пёры на галаве і грудзях. Лапы жаўтавата-шэрыя. Маладыя больш цёмныя і менш кантрасныя.

Крык птушкі ў палёце і каля гнязда гучны, хрыплы, атрымліваецца штосьці накшталт «фраарк» (асабліва каля гнязда), а таксама выдае разнастайныя хрыплыя гукі.

Пашырэнне

Шэрая чапля мае досыць шырокае распаўсюджанне. Арэал разарваны. Яе можна сустрэць ва ўмераным клімаце Еўропы, Азіі. Водзяцца яны ў асобных рэгіёнах Афрыкі i на Мадагаскары.

Насяляе берагi разнастайных вадаёмаў, у тым ліку рэк, марскіх заток, лагун і дэльт. Узімку таксама лугі і палі. Гнездавы біятоп — старыя дрэвастоі паблізу вялікіх вадаёмаў, рэк, часам прыбярэжныя кусты або зараснікі трыснягу (на зямлі), парослыя дрэвамі астравы.

Асаблівасці біялогіі

Сілкуецца птушка пераважна рыбай, бясхвостымі амфібіямі. Спажывае таксама невялікіх грызуноў, насякомых, ракападобных і рэптылій. Шэрая чапля можа гадзінамі стаяць нерухома, прычым як на дзвюх, так і на адной назе. Яе шыя пры гэтым уціснутая ў цела. Толькі галава і дзюба тырчаць з яго. Падобным чынам яна можа і ладзіць паляванне. Сваю здабычу — рыбу заглытвае цалкам галавой наперад.

Пары ў шэрых чапляў утвараюцца толькі на адзін сезон. Самка прылятае да гнязда і пачынае рабіць гучныя рэзкія гукі. Пры гэтым яна прыпадымае свой грабеньчык на патыліцы. Самец адказвае выцягваннем шыі і рухам уперад-назад, пры гэтым прысядаючы на ўзровень гнязда. Пасля таго ён нагінае шыю да ўзроўню лап і гучна трашчыць дзюбай. Самка, каб выклікаць прыхільнасць да яе самца, павінна паказаць свае цярплівыя паводзіны. Калі пара ўтворыцца, самец трашчыць дзюбай 20-40 разоў.

Свае гнёзды шэрыя чаплі ладзяць на высокіх дрэвах. Яны могуць дасягаць 0,8 метра ў дыяметры і 0,6 метра ў вышыню. Будуюць яго з галінак, асакі ці іншага матэрыялу, які маецца ля месца гняздоўя. Унутры гняздо абкладваецца зялёнымі галінкамі, травой або чаротам. Адно гняздо можа выкарыстоўвацца некалькі год запар.

Самка адкладвае ў гняздо 3—5 бледна-блакітных, часам з чырванаватымі плямкамі яек. Прычым робіць гэта па аднаму яйку праз дзень. Інкубацыйны перыяд складае 26 дзён. Выседжваюць яйкі абое бацькоў.

Птушаняты шэрых чапляў нараджаюцца пакрытыя шараватым пухам. Апярэнне пачынае расці ў іх з сёмага—дзявятага дня. Першыя дваццаць дзён адзін з бацькоў увесь час знаходзіцца ў гняздзе разам з птушанятамі. Ён абараняе іх ад сонца, дажджу. Бацькі кормяць птушанят, адрыгваючы ежу са сваёй дзюбы ў іх дзюбы. Лётаць маладыя шэрыя чаплі пачынаюць прыкладна праз 55 дзён.