Чарнобыльская малітва

Чарнабыльская малітва. Хроніка будучыні
Чернобыльская молитва. Хроника будущего
Жанр	дакументальная проза
Аўтар	Святлана Алексіевіч
Мова арыгінала	руская
Дата першай публікацыі	1997
Асобнае выданне	1997
Пераклад на беларускую	1999
Перакладчык	Мікола Гіль
Папярэдні	«Зачараваныя смерцю» (1993)
Наступны	«Час second-hand» (2013)[1]
Электронная версія
Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Чарно́быльская малі́тва. Хроніка будучыні» (руск.: Чернобыльская молитва. Хроника будущего) — кніга нобелеўскай лаўрэаткі, беларускай журналісткі і пісьменніцы Святланы Алексіевіч, прысвечаная аварыі на Чарнобыльскай АЭС у 1986 годзе.

Алексіевіч у наступныя пяць гадоў пасля аварыі гутарыла з пяццюстамі сведкамі аварыі, у тым ліку пажарнымі, ліквідатарамі, палітыкамі, урачамі, фізікамі і звычайнымі грамадзянамі. Кніга апісвае псіхалагічную і асабістую трагедыю, якой стала Чарнобыльская аварыя, і даследуе ўражанні людзей, і тое, як аварыя паўплывала на інхыя жыцці^[2]. Кніга мае падзагаловак «хроніка будучыні» і апавядае пра адначасовае разгортванне дзвюх катастроф: тэхнагеннай і сацыяльнай, калі «зышоў пад ваду велізарны сацыялістычны мацярык» ^[3].

Тэкст быў упершыню апублікаваны ў 1997 годзе ў часопісе «Дружба народов»^[4], публікацыя атрымала прэмію часопіса^[5]; у тым жа годзе была выдадзена кніга^[6].

Англійскі пераклад кнігі ў 2005 годзе атрымаў прэмію Нацыянальнага кола кніжных крытыкаў ЗША^[7][8].

У 2018 годзе кніга выйшла на беларускай мове ў перакладзе Уладзіміра Арлова.

Швейцарскі сацыёлаг Жан Росіа ў сваёй рэцэнзіі на Чарнобыльскую малітву ў 2000 годзе адзначае, што аўтар не навязвае ацэнку падзей і не высоўвае абвінавачання, але прымушае чытача працаваць над калектыўнай памяццю пра чалавечыя і сацыяльныя падзеі Чарнобыльскай катастрофы, і што садзейнічаць распаўсюджванню кніг Алексіевіч «этычна неабходна»^[9].

Прадусар серыялу «Чарнобыль» пісьменнік Крэйг Мэйзін даў высокую ацэнку «Чарнобыльскай малітве», на якую ён абапіраўся ў працы над фільмам. Ён напісаў: «Я браў гістарычныя факты і навуковую інфармацыю з многіх крыніц, але да Галасоў з Чарнобылю спадарыні Алексіевіч я заўсёды звяртаўся, каб знайсці прыгажосць і смутак»^[10][11].

Подле матываў кнігі рэжысёрам Хуанітай Уілсан зняты кароткаметражны фільм «Дзверы  (ням.) (бел.» (Ірландыя, 2008)^[12].

Подле кнігі пастаўленыя спектаклі:

• «Bön för Tjernobyl», рэжысёр Оса Кальмер. Riksteatern, Швецыя, 1999^[13]
• «La prière de Tchernobyl», рэжысёр Бруна Бусаголь. Клермон-Феран, Францыя, 1999^[14]
• «A Prayer for Chernobyl», рэжысёр Джэні Эндгал. New Vic Basement, Лондан, Вялікабрытанія, 1999^[15]
• «La Supplication — Theatre en Flammes», рэжысёр Дэні Маефер. Лазана, Швейцарыя, 2001^[16]
• «Чарнобыльская малітва», рэжысёры Бруна Бусаголь (Францыя), Валерый Анісенка (Беларусь) — Рэспубліканскі тэатр беларускай драматургіі, Мінск, Беларусь, 2002^[17].

Створаная тэлевізійная версія спектаклю (рэжысёр М. Мілашэўскі)

• «Чернобыльская молитва», рэжысёр Ёэл Лехтанен. Цэнтр імя Меерхольда, Масква, Расія, 2006^[18]
• «Tschernobyl: Eine Chronik der Zukunft» — монаспектакль. Landestheater Tübingen, Цюбінген, Германія, 2011^[19]
• «Czarnobylska modlitwa», рэжысёр Яана Шчапкоўская. Teatr Studio im. St. I. Witkiewicza, Варшава, Польшча, 2013^[20]

Пяцісерыйны амерыканска-брытанскі міні-серыял «Чарнобыль» вытворчасці HBO часткова грунтуецца на кнізе «Чарнобыльская малітва». Так, напрыклад, з кнігі цалкам узятая сюжэтная лінія з пажарным Васілём Ігнаценкам (акцёр Адам Нагайціс) і ягонай жонкай Людмілай (акторка Джэсі Баклі)^[21].

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Чарнобыльская малітва