Яўген Віктаравіч Тарле

Яўген Віктаравіч Тарле
руск.: Евгений Тарле
Дата нараджэння	27 кастрычніка (8 лістапада) 1875[1] ці 20 лістапада 1874(1874-11-20)[2]
Месца нараджэння	Кіеў, Кіеўская губерня, Расійская імперыя[3]
Дата смерці	5 студзеня 1955(1955-01-05)[3][4] ці 6 студзеня 1955(1955-01-06)[2]
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР[3]
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР  Расія[5]
Род дзейнасці	гісторык, выкладчык універсітэта, навуковы работнік
Навуковая сфера	гісторыя[6]
Месца працы	Тартускі ўніверсітэт Казанскі ўніверсітэт Маскоўскі дзяржаўны інстытут міжнародных адносін Расійская нацыянальная бібліятэка[2]
Навуковая ступень	доктар гістарычных навук
Альма-матар	гісторыка-філалагічны факультэт Кіеўскага ўніверсітэта[d]
Навуковы кіраўнік	Ivan Luchitsky[d]
Вядомыя вучні	Lev Kertman[d], Boris Piotrovsky[d], Леў Мікалаевіч Гумілёў, Yury Aleksandrov[d], Aleksandr Manusevich[d] і Aleksandr Ivanovich Molok[d]
Член у	Расійская акадэмія навук Акадэмія навук СССР
Узнагароды	doctor honoris causa from the University of Alger[d] (1944) ганаровы доктар Універсітэта Парыж IV Сарбона[d] (1945) ганаровы доктар Універсітэта Осла[d]
Цытаты ў Вікіцытатніку
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Яўген Віктаравіч Тарле (27.10(8.11).1875, Кіеў — 5 студзеня 1955, Масква) — савецкі гісторык, акадэмік Акадэміі навук СССР (1927).

У 1896 годзе скончыў гісторыка-філалагічны факультэт Кіеўскага ўніверсітэта. Вучань І. В. Лучыцкага. У 1903—1917 гадах прыват-дацэнт Пецярбургскага ўніверсітэта. У 1913—1918 гадах прафесар Юр’еўскага ўніверсітэта. З 1917 года прафесар Петраградскага ўніверсітэта, затым ЛДУ і МДУ.

У гады перад Рэвалюцыяй 1905—1907 гадоў стварыў галерэю гістарычных партрэтаў: Руае-Калара, Дж. Канінга, Ч. Парнела, Л. Гамбеты, А. Розберы і інш. Магістарскую дысертацыю (абаронена ў 1901 годзе ў Кіеве) прысвяціў аналізу «Утопіі» Т. Мора.

У 1911 годзе абараніў доктарскую дысертацыю «Працоўны клас у Францыі ў эпоху рэвалюцыі» (т. 1-2, 1909—1911). У капітальных працах «Кантынентальная блакада» (1913) і «Эканамічнае жыццё каралеўства Італіі ў валадаранне Напалеона I» (1916) упершыню ўвёў у навуковае абарачэнне шматлікія дакументы парыжскіх, лонданскіх, гаагскіх архіваў.

Вялікае навуковае значэнне мелі працы аб рэвалюцыйнай барацьбе французскага працоўнага класа («Працоўны клас у Францыі ў першыя часы машыннай вытворчасці. Ад канца Імперыі да паўстання рабочых у Ліёне», 1928; «Жэрміналь і прэрыяль», 1937). З 1930-х гадоў Тарле вярнуўся да жанру гістарычных партрэтаў («Напалеон», 1936, «Талейран», 1939). Удзельнічаў таксама ў падрыхтоўцы калектыўных прац: «Французская буржуазная рэвалюцыя 1789—1794», «Гісторыя дыпламатыі», падручнікаў для ВНУ і інш. Напярэдадні і ў гады Вялікай Айчыннай вайны 1941-45 Тарле напісаны працы вялікага патрыятычнага значэння пра нашэсце Напалеона, пра Нахімава, Ушакова, Кутузава; скончана даследаванне «Крымская вайна» (т. 1-2, 1941-43). Вялікую даследчую працу Тарле спалучаў з вялікай публіцыстычнай і прапагандысцкай працай (артыкулы ў прэсе, лекцыі). Сталінская прэмія (1942, 1943, 1946).

Узнагароджаны 3 ордэнамі Леніна і 2 іншымі ордэнамі.

• Та́рле Яўген Віктаравіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 441. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Та́рле Евгений Викторович / Манфред А. З. // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 279. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Та́рле Евгений Викторович // Санкт-Петербург. Петроград. Ленинград: Энциклопедический справочник (руск.) / Ред. коллегия: Белова Л. Н., Булдаков Г. Н., Дегтярев А. Я. и др.. — М.: Большая Российская Энциклопедия, 1992. — С. 604. — 687 с. — 80 000 экз. — ISBN 5-85270-037-1.