Канадски Арктички Архипелаг
Канадски Арктички Архипелаг (англиски : Canadian Arctic Archipelago , француски : Archipel arctique canadien ) или само Арктички Архипелаг — островска група која лежи на север од копнена Канада .
Архипелагот е сместен во крајниот северен дел на Северна Америка и зафаќа околу 1.424.500 км2 . Се состои од 36.563 острови во Северноледениот Океан и сочинува најголем дел од територијата на Северна Канада — речиси цел Нунавут и дел од Северозападните Територии .[ 1] Канадскиот Арктички Архипелаг почнува да трпи извесни последици од глобалното затоплување ,[ 2] [ 3] при што некои проценки целат дека стопениот мраз од островите ќе го покачат морското ниво за 3,5 см до 2100 г.[ 4]
Историја
Британија полагала право на островите поради откритијата на морепловецот Мартин Фробишер во 1570-тите. Канада првично (1870–80) имала суверено право само на оние делови од островите што чии водотеци се сливаат во подводната Фоксова Котлина , Хадсоновиот Залив и Хадсоновиот Проток . ВО 1880 г. Британија ги предала сите острови во канадска сопственост.[ 5] . Канада вели дека сите водни патишта по Северозападниот Премин се канадско владение, но САД и највеќето поморски земји ги сметаат за меѓународни води . Спорот со премините во Канада неглегува во полето на екологијата и државната безбедност, како и општата сувереност на земјата. Хансовиот Остров во Нерсовиот Проток источно од островот Елсмир се предмет на територијален спор меѓу Канада и Данска .
Географија
Сателитска снимка на Бафиновата Земја — најголмиот остров во архгипелагот
Сателитска снимка на Елсмир и соседните острови, меѓу кои и Аксел Хајберг (лево). Гренланд е десно од сликава.
Архипелагот се протега 2.400 км надолжно и 1.900 км од канадското копно до ’ртот Колумбија , најсеверната точка на островот Елсмир . На запад се граничи со Бофортовото Море , на северозапад со Северноледениот Океан , на исток со Гренланд , Бафиновиот Залив и Дејвисовиот Проток ; јужно од островите се наоѓаат Хадсоновиот Залив и континентална Канада. Разните острови се поделени едни од други со овие премини со збирен незив Северозападниот Премин . Како северно продолжение на континенталната канадска територија се јавуваат два големи полуострова — Бутија и Мелвил .
Архипелагот опфаќа вкупно 36.563 острови, од кои 94 важат за поголеми (преку 130 км2 ), и заземаат вкупна површина од 1.400.000 км2 .[ 6] Следат најголемите острови, со површина од барем 10.000 км2 :
Име
Територија*
Површина
Место по површина
Население (2001)
Свет
Канада
Бафинова Земја
НУ
&10000000000507451000000 507.451
5
1
9.563
Викторија
СЗ , НУ
&10000000000217291000000 217.291
8
2
1.707
Елсмир
НУ
&10000000000196236000000 196.236
10
3
168
Бенкс
СЗ
&10000000000070028000000 70.028
24
5
114
Девон
НУ
&10000000000055247000000 55.247
27
6
0
Аксел Хајберг
НУ
&10000000000043178000000 43.178
32
7
0
Мелвил
СЗ , НУ
&10000000000042149000000 42.149
33
8
0
Саутхемптон
НУ
&10000000000041214000000 41.214
34
9
718
Принц од Велс
НУ
&10000000000033339000000 33.339
40
10
0
Сомерсет
НУ
&10000000000024786000000 24.786
46
12
0
Батхерст
НУ
&10000000000016042000000 16.042
54
13
0
Принц Патрик
СЗ
&10000000000015848000000 15.848
55
14
0
Крал Вилијам
НУ
&10000000000013111000000 13.111
61
15
1.279
Елеф Рингнес
НУ
&10000000000011295000000 11.295
69
16
0
Бајлот
НУ
&10000000000011067000000 11.067
72
17
0
* СТ = Северозападни Територии , НУ = Нунавут
По Гренланд, архиеплагот е најголеата поларна област во светот. Климата е арктичка, а теренот е тундра , со исклучок на планинските подрачја. Највеќето острови се ненаселени; населените се наоѓаат на југот и имаат мошне мали и крајно раштркани инуитски населби по крајбрежјата.
Список и карта
Острови вон картата
На карта
^карта 1 Крал Кристијан, 77°45′N 102°00′W / 77.750°N 102.000°W / 77.750; -102.000 (Крал Кристијан )
^карта 2 Борден, 78°33′N 111°10′W / 78.550°N 111.167°W / 78.550; -111.167 (Борден )
^карта 3 Лохид, 77°24′N 105°15′W / 77.400°N 105.250°W / 77.400; -105.250 (Лохид )
^карта 4 Брок, 77°51′N 114°27′W / 77.850°N 114.450°W / 77.850; -114.450 (Брок )
^карта 5 Мекензи Кинг, 77°43′N 111°57′W / 77.717°N 111.950°W / 77.717; -111.950 (Мекензи Кинг )
^карта 6 Хелена, 76°40′N 101°00′W / 76.667°N 101.000°W / 76.667; -101.000 (Хелена )
^карта 7 Камерон, 77°48′N 101°51′W / 77.800°N 101.850°W / 77.800; -101.850 (Камерон )
^карта 8 Емералд, 76°48′N 114°07′W / 76.800°N 114.117°W / 76.800; -114.117 (Емералд )
^карта 9 Принц Патрик, 76°45′N 119°30′W / 76.750°N 119.500°W / 76.750; -119.500 (Принц Патрик )
^карта 10 Ваније, 76°10′N 103°15′W / 76.167°N 103.250°W / 76.167; -103.250 (Ваније )
^карта 11 Еглинтон, 75°46′N 118°27′W / 75.767°N 118.450°W / 75.767; -118.450 (Еглинтон )
^карта 12 Александар, 75°52′N 102°37′W / 75.867°N 102.617°W / 75.867; -102.617 (Александар )
^карта 13 Батхерст, 75°46′N 099°47′W / 75.767°N 99.783°W / 75.767; -99.783 (Батхерст )
^карта 14 Мелвил, 75°30′N 111°30′W / 75.500°N 111.500°W / 75.500; -111.500 (Мелвил )
^карта 15 Бајам Мартин, 75°12′N 104°17′W / 75.200°N 104.283°W / 75.200; -104.283 (Бајам Мартин )
^карта 16 Бенкс, 73°00′N 121°30′W / 73.000°N 121.500°W / 73.000; -121.500 (Бенкс )
^карта 17 Стефансон, 73°30′N 105°30′W / 73.500°N 105.500°W / 73.500; -105.500 (Стефансон )
^карта 18 Расел, 74°00′N 098°25′W / 74.000°N 98.417°W / 74.000; -98.417 (Расел )
^карта 19 Принц од Велс, 72°36′N 098°32′W / 72.600°N 98.533°W / 72.600; -98.533 (Принц од Велс )
^карта 20 Прескот, 73°03′N 096°49′W / 73.050°N 96.817°W / 73.050; -96.817 (Прескот )
^карта 21 Сомерсет, 73°15′N 093°30′W / 73.250°N 93.500°W / 73.250; -93.500 (Сомерсет )
^карта 22 Викторија, 71°00′N 110°00′W / 71.000°N 110.000°W / 71.000; -110.000 (Викторија )
^карта 23 Крал Вилијам, 68°58′N 097°14′W / 68.967°N 97.233°W / 68.967; -97.233 (Крал Вилијам )
^карта 24 Мети, 69°28′N 095°40′W / 69.467°N 95.667°W / 69.467; -95.667 (Мети )
^карта 25 Велс, 68°01′N 086°40′W / 68.017°N 86.667°W / 68.017; -86.667 (Велс )
^карта 26 Белчер, 56°20′N 079°30′W / 56.333°N 79.500°W / 56.333; -79.500 (Белчер )
^карта 27 Лонг, 54°52′N 079°25′W / 54.867°N 79.417°W / 54.867; -79.417 (Лонг )
^карта 28 Акимиски, 53°00′N 081°20′W / 53.000°N 81.333°W / 53.000; -81.333 (Акимиски )
^карта 29 Чарлтон, 52°00′N 079°26′W / 52.000°N 79.433°W / 52.000; -79.433 (Чарлтон )
^карта 30 Елсмир, 79°49′N 078°00′W / 79.817°N 78.000°W / 79.817; -78.000 (Елсмир )
^карта 31 Миен, 79°59′N 099°30′W / 79.983°N 99.500°W / 79.983; -99.500 (Миен )
^карта 32 Аксел Хајберг, 79°26′N 090°46′W / 79.433°N 90.767°W / 79.433; -90.767 (Аксел Хајберг )
^карта 33 Елеф Рингнес, 78°37′N 101°56′W / 78.617°N 101.933°W / 78.617; -101.933 (Елеф Рингнес )
^карта 34 Амунд Рингнес, 78°19′N 096°25′W / 78.317°N 96.417°W / 78.317; -96.417 (Амунд Рингнес )
^карта 35 Корнвол, 77°37′N 094°52′W / 77.617°N 94.867°W / 77.617; -94.867 (Корнцвол )
^карта 36 Греам, 77°26′N 090°30′W / 77.433°N 90.500°W / 77.433; -90.500 (Греам )
^карта 37 Северен Кент, 76°40′N 090°15′W / 76.667°N 90.250°W / 76.667; -90.250 (Северен Кент )
^карта 38 Бејли-Хамилтон, 75°53′N 094°35′W / 75.883°N 94.583°W / 75.883; -94.583 (Бејли-Хамилтон )
^карта 39 Мал Корнволис, 75°30′N 096°30′W / 75.500°N 96.500°W / 75.500; -96.500 (Мал Корнволис )
^карта 40 Корнволис, 75°05′N 095°00′W / 75.083°N 95.000°W / 75.083; -95.000 (Корнволис )
^карта 41 Девон, 75°15′N 088°00′W / 75.250°N 88.000°W / 75.250; -88.000 (Девон )
^карта 42 Бајлот, 73°13′N 078°34′W / 73.217°N 78.567°W / 73.217; -78.567 (Бајлот )
^карта 43 Бафинова Земја, 69°00′N 072°00′W / 69.000°N 72.000°W / 69.000; -72.000 (Бафинова Земја )
^карта 44 Јенс Мунк, 69°40′N 079°40′W / 69.667°N 79.667°W / 69.667; -79.667 (Јенс Мунк )
^карта 45 Кох, 69°35′N 078°20′W / 69.583°N 78.333°W / 69.583; -78.333 (Кох )
^карта 46 Бреј, 69°20′N 077°00′W / 69.333°N 77.000°W / 69.333; -77.000 (Бреј )
^карта 47 Роули, 69°05′N 078°52′W / 69.083°N 78.867°W / 69.083; -78.867 (Роули )
^карта 48 Фоли, 68°30′N 075°00′W / 68.500°N 75.000°W / 68.500; -75.000 (Фоли )
^карта 49 Ер Форс, 67°58′N 074°05′W / 67.967°N 74.083°W / 67.967; -74.083 (Ер Форс )
^карта 50 Принц Чарлс, 67°45′N 076°00′W / 67.750°N 76.000°W / 67.750; -76.000 (Принц Чарлс )
^карта 51 Ванситарт, 65°50′N 084°00′W / 65.833°N 84.000°W / 65.833; -84.000 (Ванситарт )
^карта 52 Вајт, 65°46′N 084°53′W / 65.767°N 84.883°W / 65.767; -84.883 (Вајт )
^карта 53 Саутхептон, 64°30′N 084°30′W / 64.500°N 84.500°W / 64.500; -84.500 (Саутхемптон )
^карта 54 Резолушн, 61°35′N 065°00′W / 61.583°N 65.000°W / 61.583; -65.000 (Резолушн )
^карта 55 Локова Земја, 62°26′N 064°38′W / 62.433°N 64.633°W / 62.433; -64.633 (Локова Земја )
^карта 56 Акпаток, 60°25′N 068°08′W / 60.417°N 68.133°W / 60.417; -68.133 (Акпаток )
^карта 57 Биг, 62°43′N 070°43′W / 62.717°N 70.717°W / 62.717; -70.717 (Биг )
^карта 58 Солсбери, 63°35′N 077°00′W / 63.583°N 77.000°W / 63.583; -77.000 (Солсбери )
^карта 59 Нотингем, 63°17′N 077°55′W / 63.283°N 77.917°W / 63.283; -77.917 (Нотингем )
^карта 60 Мансел, 62°00′N 079°50′W / 62.000°N 79.833°W / 62.000; -79.833 (Мансел )
^карта 61 Коутс, 62°35′N 082°45′W / 62.583°N 82.750°W / 62.583; -82.750 (Коутс )
^карта 62 Бичи, 74°43′N 091°51′W / 74.717°N 91.850°W / 74.717; -91.850 (Бичи )
^карта 63 Војвода од Јорк, 68°15′N 112°30′W / 68.250°N 112.500°W / 68.250; -112.500 (Војвода од Јорк )
^карта 64 Гејтсхед, 70°35′N 100°25′W / 70.583°N 100.417°W / 70.583; -100.417 (Гејтсхед )
^карта 65 Хејг-Томас, 78°15′N 094°30′W / 78.250°N 94.500°W / 78.250; -94.500 (Хејг-Томас )
^карта 66 Хансов Остров, 80°49′N 066°27′W / 80.817°N 66.450°W / 80.817; -66.450 (Хансов Остров )
^карта 67 Килиник, 60°22′N 064°37′W / 60.367°N 64.617°W / 60.367; -64.617 (Килиник )
^карта 68 Џени Линд, 68°43′N 101°58′W / 68.717°N 101.967°W / 68.717; -101.967 (Џени Линд )
^карта 69 Отава, 59°34′N 080°16′W / 59.567°N 80.267°W / 59.567; -80.267 (архипелаг Отава )
^карта 70 Принц Леополд, 74°01′N 090°04′W / 74.017°N 90.067°W / 74.017; -90.067 (Принц Леополд )
^карта 71 Скрелинг, 78°55′N 075°40′W / 78.917°N 75.667°W / 78.917; -75.667 (Скрелинг )
^карта 72 Тродли, 52°14′N 079°26′W / 52.233°N 79.433°W / 52.233; -79.433 (Тродли )
^карта 73 Вестон, 52°32′N 079°35′W / 52.533°N 79.583°W / 52.533; -79.583 (Вестон )
Поврзано
Наводи