နိရောဓာနုပဿနာ

တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက်
ဗုဒ္ဓဘာသာ
သမိုင်း ဗုဒ္ဓဝင် ဂေါတမဗုဒ္ဓ သင်္ဂါယနာများ
ဓမ္မ\ ဝိနယ သစ္စာလေးပါး ခန္ဓာငါးပါး အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် မဇ္ဈိမပဋိပဒါ သုညတ ကံ သံသရာ ၃၁-ဘုံ
ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျမ်းစာများ တိပိဋက ပိဋကတ် သုံးပုံ ဝိနည်းပိဋကတ် သုတ်ပိဋကတ် အဘိဓမ္မာပိဋကတ်
ကျင့်စဉ်များ ရတနာသုံးပါး ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃာ သီတင်းသီလ ငါးပါးသီလ ရှစ်ပါးသီလ ကိုးပါးသီလ ပါရမီ သမထ ဝိပဿနာ သတိပဋ္ဌာန် ဓုတင် ကမ္မဋ္ဌာန်း ဒုက္ကရစရိယာ
နိဗ္ဗာန် ပုထုဇဉ် ကိုရင် ရဟန်း သောတာပန် သကဒါဂါမ် အနာဂါမ် ရဟန္တာ ဧတဒဂ် ဘုရား
Traditions ထေရဝါဒ မဟာယာန တန္တရ တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာ
နိုင်ငံအလိုက် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကမ္ဘောဒီးယား ကိုရီးယား ဂျပန် တရုတ် တိဗက် ထိုင်း ထိုင်ဝမ် ဗီယက်နမ် ဘူတန် မြန်မာ မွန်ဂိုးလီးယား ရုရှား လာအို သီရိလင်္ကာ အိန္ဒိယ
ရှု ပြော ပြင်

နိရောဓာနုပဿနာ ဟူသော စကားလုံးသည် "နိရောဓ" (ချုပ်ခြင်း၊ ငြိမ်းခြင်း) နှင့် "အနုပဿနာ" (အဖန်ဖန် အထပ်ထပ် ရှုခြင်း၊ ရှုမှတ်ခြင်း) ဟူသော ပုဒ်နှစ်ခုကို ပေါင်းစပ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ပေးထားသော စာသားအရ ဤအနုပဿနာသည် အဓိပ္ပာယ် နှစ်မျိုး သက်ရောက်သည်-

(က) ရာဂကို ချုပ်ငြိမ်းစေတတ်သော၊ အဖန်ဖန်ရှုခြင်းဖြစ်သော ဉာဏ်။ ^[၁]

• ဤအဆိုအရ "ရာဂံ နိရောဓေတီတိ နိရောဓော၊ နိရောဓော စ သော အနုပဿနာ စာတိ နိရောဓာနုပဿနာ။" ဟု ဖွင့်ဆိုထားရာ၊ ရာဂ (တပ်မက်မှု) ကို ချုပ်ငြိမ်းစေသော သဘောသည် "နိရောဓ" ဖြစ်ပြီး၊ ထိုချုပ်ငြိမ်းမှုနှင့် ထိုသို့ရှုခြင်းသည် "နိရောဓာနုပဿနာ" မည်၏။ ဤသည်မှာ ကိလေသာ၏ ချုပ်ငြိမ်းခြင်းကို ရည်ညွှန်းသော ဉာဏ်စဉ် ဖြစ်သည်။
• (ခ) သင်္ခါရတရားတို့၏ ချုပ်ခြင်းကို အဖန်ဖန်ရှုခြင်းဖြစ်သော ဉာဏ်။ ^[၂]
• ဤအဆိုအရ "သင်္ခါရာနံ နိရောဓဿ အနုပဿနာယ" ဟု ဖွင့်ဆိုထားရာ၊ အကြောင်းတရားတို့ကြောင့် ပြုပြင်ဖြစ်ပေါ်လာသော သင်္ခါရတရား (ရုပ်နာမ်တရား) တို့၏ ချုပ်ငြိမ်းပျက်စီးမှုကို အဖန်ဖန် ရှုမှတ်သော ဝိပဿနာဉာဏ်ကို ဆိုလိုသည်။^[၃]

ဝိသုဒ္ဓိမဂ်နှင့် မဟာဋီကာတို့တွင် "နိရောဓာနုပဿီ" (ချုပ်ခြင်းကို အဖန်ဖန်ရှုသော ပုဂ္ဂိုလ်) ကို ရှင်းပြရာ၌ နိရောဓ နှစ်မျိုးကို ခွဲခြား ပြဆိုထားသည်-

(က) ခယနိရောဓ - ကုန်ခြင်း၊ ပျက်စီးခြင်းအားဖြင့် ချုပ်ငြိမ်းမှု။

• ဤသည်မှာ သင်္ခါရတရား (ရုပ်နာမ်တရား) တို့၏ တစ်ခဏမစဲ တသဲသဲ ဖြစ်ပေါ်ပြီးလျှင် ချက်ချင်း ချုပ်ပျက်နေသော သဘော (ခဏဘင် - khaṇa-bhaṅga) ကို ဆိုလိုသည်။
• ထိုသို့ သင်္ခါရတရားတို့၏ ခဏချင်း ချုပ်ပျက်နေမှုကို အာရုံပြု၍ အနိစ္စဟုလည်းကောင်း၊ ဒုက္ခဟုလည်းကောင်း၊ အနတ္တဟုလည်းကောင်း ရှုမြင်သုံးသပ်နေသော ဝိပဿနာဉာဏ်သည် နိရောဓာနုပဿနာ မည်၏။

(ခ) အစ္စန္တနိရောဓ- အပြီးတိုင်၊ အကြွင်းမဲ့ ချုပ်ငြိမ်းမှု။

• ဤသည်မှာ ရာဂ (တပ်မက်မှု) အစရှိသော ကိလေသာအားလုံးတို့၏ အပြီးတိုင် ချုပ်ငြိမ်းရာ၊ အသင်္ခတဓာတ်ဖြစ်သော နိဗ္ဗာန်တရားတော်မြတ် ကို ဆိုလိုသည်။
• ထို အစ္စန္တနိရောဓ ဖြစ်သော နိဗ္ဗာန်ကို အာရုံပြု၍ သိမြင်သော အရိယမဂ်ဉာဏ်သည်လည်း နိရောဓာနုပဿနာ မည်၏။

ထို့ကြောင့် နိရောဓာနုပဿီ ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုသည်မှာ ဤခယနိရောဓကို ရှုသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊ သို့မဟုတ် အစ္စန္တနိရောဓကို မျက်မှောက်ပြုသော မဂ်ဉာဏ် တစ်မျိုးမျိုး သို့မဟုတ် နှစ်မျိုးလုံးနှင့် ပြည့်စုံသော ယောဂါဝစရပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်သည်။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် ဝင်သက်ထွက်သက်ကို ရှုမှတ်သည်ရှိသော်လည်း နိရောဓသဘောကို အဖန်ဖန် ရှုလျက် အားထုတ်သည်ဟု ဆိုလိုသည်။

နိရောဓာနုပဿနာသည် ဝိသုဒ္ဓိမဂ်၌ ဖော်ပြထားသော မဟာဝိပဿနာ (၁၈) မျိုးတွင် ဆဋ္ဌမမြောက် အနုပဿနာ ဖြစ်သည်။

၎င်း၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာ: "နိရောဓာနုပဿနာကို ပွားစေသော ယောဂီသည် သင်္ခါရတရားတို့၏ အကြောင်းရင်း သမုဒယကို ပယ်ခွာ၏။"

• ဆိုလိုသည်မှာ သင်္ခါရတရားတို့၏ ခဏမစဲ ချုပ်ပျက်နေသော ခဏဘင်ကို အာရုံယူ၍ အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တ လက္ခဏာတင်ကာ ဝိပဿနာ ရှုပွားသောအခါ၊ ထိုသင်္ခါရတရားတို့ကို ဖြစ်စေတတ်သော အကြောင်းရင်း (အဝိဇ္ဇာ၊ တဏှာ အစရှိသော သမုဒယသစ္စာ) ကို ပယ်ခွာနိုင်စွမ်းရှိသည်။ သင်္ခါရတို့၏ အဆုံးကို မြင်ခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့ကို ဖြစ်စေသော အကြောင်းတရားတို့အပေါ်၌ စွဲလမ်းမှု ကင်းစေသည်။

ဝိသုဒ္ဓိမဂ် ရှင်းလင်းချက် (၁၊ ၂၈၂ အရ):

• သင်္ခါရတရားတို့၏ ခဏချင်း ချုပ်ပျက်မှု (ခဏဘင်) ကို အာရုံပြု၍ ဖြစ်သော အနုပဿနာသည်လည်း နိရောဓာနုပဿနာ မည်၏။ ဤသည်မှာ ကိလေသာတို့ကို တဒင်္ဂအားဖြင့် ချုပ်ငြိမ်းစေသော အနုပဿနာ ဖြစ်သည်။
• ရာဂ၏ အပြီးတိုင် ချုပ်ငြိမ်းရာ နိဗ္ဗာန်ကို အာရုံပြု၍ ဖြစ်သော အရိယမဂ်ဉာဏ်သည်လည်း နိရောဓာနုပဿနာပင် မည်၏။

နိရောဓာနုပဿနာသည် အဓိကအားဖြင့် အကြောင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ရုပ်နာမ်သင်္ခါရတရားတို့၏ မမြဲသောသဘော၊ ဆင်းရဲသောသဘော၊ အစိုးမရသောသဘောတို့ကို ထင်ရှားစေသည့် ၎င်းတို့၏ အဆက်မပြတ် ချုပ်ငြိမ်းပျက်စီးနေမှု (ခယနိရောဓ) ကို အဖန်ဖန် ရှုမှတ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤသို့ ရှုမှတ်ခြင်းဖြင့် သင်္ခါရတရားတို့အပေါ်၌ ငြီးငွေ့မှု၊ တပ်မက်မှုကင်းမှု (ဝိရာဂ) တို့ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး၊ သင်္ခါရတရားတို့ကို ဖြစ်စေတတ်သော အကြောင်းရင်း (သမုဒယ) ကို ပယ်ခွာနိုင်ကာ၊ နောက်ဆုံးတွင် အပြီးတိုင် ချုပ်ငြိမ်းရာ အမှန်ဖြစ်သော နိဗ္ဗာန် (အစ္စန္တနိရောဓ) ကို မျက်မှောက်ပြုသော မဂ်ဉာဏ် (အရိယမဂ်ဉာဏ်) သို့လည်း နိရောဓာနုပဿနာဟုပင် ခေါ်ဆိုပါသည်။ ဤသည်မှာ ဝိပဿနာဉာဏ်စဉ်၏ အရေးကြီးသော အပိုင်းတစ်ပိုင်း ဖြစ်ပေသည်။^[၄]

• နိရောဓာနုပဿီ