စက္ခုပသာဒသည် ရုပ် (၂၈) ပါးတွင် တစ်ပါးအပါအဝင် ဖြစ်ပြီး၊ မျက်စိအကြည်ဓာတ်ဟုလည်း ခေါ်သည်။ ၎င်း၏ သဘောသဘာဝ၊ အလုပ်ကိစ္စ၊ ထင်ရှားပုံ နှင့် အကြောင်းတရားတို့ကို အောက်ပါအတိုင်း လေးမျိုးခွဲခြား၍ နားလည်နိုင်ပါသည်-
၁။ လက္ခဏာ
စက္ခုပသာဒ၏ ပင်ကိုသဘောလက္ခဏာကို နှစ်မျိုးဖြင့် ဖွင့်ဆိုပါသည်-
- (က) ရူပါရုံ၌ ထိခိုက်ခြင်းငှာ ထိုက်သော မဟာဘုတ်တို့၏ ကြည်လင်ခြင်းသဘော: ရူပါရုံ (အဆင်းအာရုံ) နှင့် တွေ့ထိရန်၊ ရိုက်ခတ်ရန် သင့်လျော်သော (ရူပါဘိဃာတာရဟ)၊ မိမိနှင့်အတူဖြစ်သော မဟာဘုတ်ဓာတ်ကြီးလေးပါးကို ကြည်လင်စေသော (ဘူတပ္ပသာဒ) သဘော ဖြစ်သည်။
ရှင်းလင်းချက်: ဤ၌ "ထိခိုက်ခြင်း" (အဘိဃာတ) ဆိုသည်မှာ တုတ်နှစ်ချောင်း ရိုက်ခတ်သကဲ့သို့ တကယ်ထိခြင်းမဟုတ်။ ရူပါရုံနှင့် စက္ခုပသာဒတို့ အချင်းချင်း ရှေးရှုတည့်တည့်ဖြစ်ခြင်း၊ သင့်လျော်သောနေရာ၌ တည်ရှိခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ထိုသို့ အာရုံနှင့် ဒွါရတို့ သင့်လျော်စွာ တွေ့ဆုံနိုင်မှု သတ္တိသည် စက္ခုပသာဒ၏ လက္ခဏာဖြစ်သည်။
- (ခ) မြင်လိုသောတဏှာလျှင် အကြောင်းရှိသော ကံကြောင့်ဖြစ်သော မဟာဘုတ်တို့၏ ကြည်လင်ခြင်းသဘော: အတိတ်ဘဝက ရူပါရုံကို မြင်တွေ့လိုသော တဏှာ (ဒဋ္ဌုကာမတာ = ရူပတဏှာ) ကို အရင်းခံ၍ ပြုခဲ့သော ကံကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် (ကမ္မသမုဋ္ဌာန)၊ မိမိနှင့်အတူဖြစ်သော မဟာဘုတ်ဓာတ်ကြီးလေးပါးကို ကြည်လင်စေတတ်သော (ဘူတပ္ပသာဒ) သဘော ဖြစ်သည်။
ရှင်းလင်းချက်: ဤလက္ခဏာသည် စက္ခုပသာဒ ဖြစ်ပေါ်လာရသည့် အတိတ်ကံနှင့် တဏှာအကြောင်းကိုပါ ထည့်သွင်းဖွင့်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုတဏှာသည် ကံမပြုမီ အမှန်တကယ် ထင်ရှားဖြစ်ခဲ့ခြင်း (ဥပ္ပန္နတာ) သို့မဟုတ် အနုသယအဖြစ် ကိန်းနေခြင်း (အတ္ထိတာ) ကြောင့် ကံကို ဖြစ်စေပြီး၊ ထိုကံက စက္ခုပသာဒကို ဖြစ်စေသည်။ ဤလက္ခဏာကို ရှုရန် ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ် (အကြောင်းအကျိုး သိသောဉာဏ်) လိုအပ်သည်။
၂။ ရသ
- ရူပါရုံဘက်သို့ ဆွဲဆောင်ခြင်း: စက္ခုပသာဒသည် ဝီထိစိတ်အစဉ်ကို၎င်း၊ ထိုစိတ်ရှိရာ ပုဂ္ဂိုလ်ကို၎င်း ရူပါရုံများဘက်သို့ ဆွဲဆောင်ခြင်း (အာဝိဉ္ဆန) ကိစ္စကို ပြုလုပ်သည်။
ရှင်းလင်းချက်: ဤသို့ ဆွဲဆောင်နိုင်ခြင်းမှာ အာရုံကို ခံစားလိုသော တဏှာကို အရင်းခံသည့် ကံကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အကျိုးတရားဖြစ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ဤသို့ အဆွဲဆောင်ခံရမှုကို အကြောင်းပြု၍ ဝိပဿနာမရှုနိုင်ပါက တဏှာ၊ ကံများ ထပ်မံဖြစ်ပွားကာ သံသရာလည်စေသည်။
၃။ ပစ္စုပဋ္ဌာန်
- စက္ခုဝိညာဏ်၏ တည်ရာဖြစ်ခြင်း: စက္ခုပသာဒသည် ၎င်းကိုမှီ၍ ဖြစ်သော စက္ခုဝိညာဏ်စိတ်အတွက် တည်ရာ (အာဓာရဘာဝ = ဝတ္ထုရုပ်) အဖြစ် ယောဂီ၏ ဉာဏ်တွင် ရှေးရှုထင်လာသည်။ ထို့ပြင် စက္ခုဒွါရဝီထိစိတ်များ (အာဝဇ္ဇန်း၊ သမ္ပဋိစ္ဆိုင်း စသည်) ဖြစ်ပေါ်ရန်အတွက် တံခါးပေါက် (ဒွါရ) အဖြစ်လည်း ရှေးရှုထင်လာသည်။
၄။ ပဒဋ္ဌာန်
- ကံကြောင့်ဖြစ်သော ကလာပ်တူ မဟာဘုတ်: စက္ခုပသာဒသည် ရူပါရုံကို မြင်တွေ့လိုသော တဏှာလျှင် အကြောင်းရင်းခံရှိသော ကံကြောင့်ဖြစ်သည့် (ဒဋ္ဌုကာမတာနိဒါနကမ္မဇ)၊ မိမိနှင့်အတူ တစ်ကလာပ်တည်း၌ ဖြစ်သော မဟာဘုတ်ဓာတ်ကြီးလေးပါး (ဘူတ) ကို အနီးကပ်ဆုံးသော အကြောင်းအဖြစ် မှီ၍ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။
ရှင်းလင်းချက်: ဤအချက်သည် ဒုတိယလက္ခဏာနှင့် ဆက်စပ်နေပြီး ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ်ဖြင့်သာ ထိုးထွင်းသိနိုင်သော အချက်ဖြစ်သည်။
တည်နေရာ နှင့် ရှုမှတ်ပုံ
- တည်နေရာ: စက္ခုပသာဒသည် မျက်လုံး (စက္ခုဒွါရ) ရှိ စက္ခုဒသကကလာပ် (ရုပ် ၁၀ ခု စုစည်းနေသော အလွန်သေးငယ်သည့် အမှုန်) အတွင်း၌ ပါဝင်သည်။ (မျက်လုံး၌ စက္ခုဒသကကလာပ် အများအပြားအပြင် ကာယပသာဒ ပါဝင်သော ကာယဒသကကလာပ် စသည်တို့လည်း ရှိသည်)။
ရှုမှတ်ပုံ:
- စက္ခုဒသကကလာပ် တစ်ခုကို အာရုံယူ၍ ဉာဏ်ဖြင့် ဓာတ်ခွဲကာ အတွင်းရှိ ပရမတ်ရုပ် (၁၀) မျိုးကို ပိုင်းခြားသိပါ။
- ထို (၁၀) မျိုးမှ စက္ခုပသာဒကို ရွေးထုတ်ပါ။
- ထိုစက္ခုပသာဒကို အထက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သော လက္ခဏာ၊ ရသ၊ ပစ္စုပဋ္ဌာန်၊ ပဒဋ္ဌာန် (လ-ရ-ပ-ပ) လေးမျိုးဖြင့် ရှုမှတ်ပါ။
- (ရုပ် ၂၈ ပါးလုံး၏ လ-ရ-ပ-ပ ကို ကျေညက်စွာ သိရှိထားရန် လိုအပ်ပါသည်။)
သသမ္ဘာရစက္ခု နှင့် ပသာဒစက္ခု
- သသမ္ဘာရစက္ခု: မျက်လုံးတစ်ခုလုံး၏ တည်ဆောက်ပုံ၊ အထောက်အပံ့ပေးသော ရုပ်အားလုံး (ကမ္မဇ၊ စိတ္တဇ၊ ဥတုဇ၊ အာဟာရဇ) အပါအဝင် အစိတ်အပိုင်းအားလုံးကို ဆိုလိုသည်။ (ပညတ်အားဖြင့် မျက်လုံးအိမ်)။
- ပသာဒစက္ခု: သသမ္ဘာရစက္ခု အတွင်း၌ တည်ရှိသော အမှန်တကယ် အဆင်းအာရုံကို ထိခိုက်နိုင်သည့် အကြည်ဓာတ်၊ စက္ခုပသာဒရုပ် အစစ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မျက်လွှာ (၇) ထပ်၌ ပျံ့နှံ့တည်ရှိပြီး သန်းဦးခေါင်းမျှသာ ပမာဏရှိသည်ဟု ဆိုသည်။
မည်သည့် စက္ခုပသာဒကို မှီ၍ စက္ခုဝိညာဏ်ဖြစ်သနည်း?
မျက်လုံးတစ်လုံး၌ စက္ခုဒသကကလာပ်များစွာ ရှိသောကြောင့် စက္ခုပသာဒများစွာ ရှိသော်လည်း၊ စိတ်တစ်ခဏ၌ စက္ခုဝိညာဏ်သည် တစ်ခုတည်းသော စက္ခုပသာဒ ကိုသာ မှီ၍ ဖြစ်သည်ဟု မဟာဋီကာက ဆိုပါသည်။ ထိုစက္ခုပသာဒမှာ ထိုခဏ၌ အထူးကြည်လင်၍ ရူပါရုံကို ထိခိုက်ခြင်းငှာ အသင့်တော်ဆုံး ဖြစ်သော စက္ခုပသာဒ ဖြစ်သည်။ (ကိုယ်ခန္ဓာရှိ ကာယပသာဒများစွာထဲမှ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံ ထိခိုက်သည့်နေရာရှိ ကာယပသာဒကိုသာ မှီ၍ ကာယဝိညာဏ်ဖြစ်သကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။)[၁]
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
ကိုးကား
- ↑ နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ - စတုတ္ထတွဲ - ဖားအောက်တောရဆရာတော်
