ဥပုသ်အိမ်

တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက်
ဗုဒ္ဓဘာသာ
သမိုင်း ဗုဒ္ဓဝင် ဂေါတမဗုဒ္ဓ သင်္ဂါယနာများ
ဓမ္မ\ ဝိနယ သစ္စာလေးပါး ခန္ဓာငါးပါး အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် မဇ္ဈိမပဋိပဒါ သုညတ ကံ သံသရာ ၃၁-ဘုံ
ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျမ်းစာများ တိပိဋက ပိဋကတ် သုံးပုံ ဝိနည်းပိဋကတ် သုတ်ပိဋကတ် အဘိဓမ္မာပိဋကတ်
ကျင့်စဉ်များ ရတနာသုံးပါး ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃာ သီတင်းသီလ ငါးပါးသီလ ရှစ်ပါးသီလ ကိုးပါးသီလ ပါရမီ သမထ ဝိပဿနာ သတိပဋ္ဌာန် ဓုတင် ကမ္မဋ္ဌာန်း ဒုက္ကရစရိယာ
နိဗ္ဗာန် ပုထုဇဉ် ကိုရင် ရဟန်း သောတာပန် သကဒါဂါမ် အနာဂါမ် ရဟန္တာ ဧတဒဂ် ဘုရား
Traditions ထေရဝါဒ မဟာယာန တန္တရ တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာ
နိုင်ငံအလိုက် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကမ္ဘောဒီးယား ကိုရီးယား ဂျပန် တရုတ် တိဗက် ထိုင်း ထိုင်ဝမ် ဗီယက်နမ် ဘူတန် မြန်မာ မွန်ဂိုးလီးယား ရုရှား လာအို သီရိလင်္ကာ အိန္ဒိယ
ရှု ပြော ပြင်

ဥပုသ်အိမ်ဆိုသည်မှာ ရဟန်းသံဃာများ ဥပုသ်ပြုခြင်း (ပါတိမောက်ပြခြင်း) ကို ပြုလုပ်ရန်အတွက် သံဃာက သီးခြား သတ်မှတ်ထားသော နေရာဖြစ်သည်။ ရှေးယခင်က ရဟန်းတို့သည် ပရိဝုဏ်အလိုက် ပါတိမောက်ပြရာအရပ်ကို တိတိကျကျ မချိန်းချက်ဘဲ ပြုလုပ်လေ့ရှိရာ၊ ဧည့်သည်ရဟန်းများ မည်သည့်အရပ်၌ ဥပုသ်ပြုရမည်ကို မသိဖြစ်ခဲ့သောကြောင့် မြတ်စွာဘုရားရှင်က ဥပုသ်အိမ် သမုတ်၍ ဥပုသ်ပြုရန် ခွင့်ပြုတော်မူခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ^[၁]

သံဃာအလိုရှိပါက အောက်ပါ နေရာများကို ဥပုသ်အိမ်အဖြစ် သမုတ်နိုင်သည်-

• နှစ်ဖက်စောင်းမိုးကျောင်း
• တစ်ဖက်စောင်းမိုးကျောင်း
• ပြာသာဒ်
• ပြာသာဒ်ဦးပြည်း
• လိုဏ်ဂူ

ဥပုသ်အိမ်ကို သမုတ်လိုလျှင် ကျွမ်းကျင်လိမ္မာ၍ စွမ်းရည်ရှိသော ရဟန်းတစ်ပါးသည် သံဃာ့အစည်းအဝေး၌ အောက်ပါအတိုင်း နှစ်ကြိမ် (ဉတ်နှင့် ကမ္မဝါစာ) သိစေရပါမည်-

၁။ သိစေခြင်း (ဉတ်): "အသျှင်ဘုရားတို့ သံဃာသည် အကျွန်ုပ်၏ (စကားကို) နာတော်မူလော့၊ အကယ်၍ သံဃာအား လျောက်ပတ်သော အခါရှိသော ကံသည် ဖြစ်ငြားအံ့၊ သံဃာသည် ဤမည်သော ကျောင်း (သို့မဟုတ် အခြားနေရာ) ကို ဥပုသ်အိမ်ဟု သမုတ်ရာ၏။"

၂။ အဆို (ကမ္မဝါစာ): "အသျှင်ဘုရားတို့ သံဃာသည် အကျွန်ုပ်၏ (စကားကို) နာတော်မူလော့၊ သံဃာသည် ဤမည်သော ကျောင်းကို ဥပုသ်အိမ်ဟု သမုတ်၏၊ ဤမည်သော ကျောင်းကို ဥပုသ်အိမ်ဟု သမုတ်ခြင်းကို အကြင်အသျှင်အား နှစ်သက်ခြင်း ရှိ၏၊ ထိုအသျှင်သည် ဆိတ်ဆိတ်နေရာ၏၊ အကြင် အသျှင်အား နှစ်သက်ခြင်း မရှိ၊ ထိုအသျှင်သည် ပြောဆိုရာ၏။"

ဤသို့ နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် ဆိုပြီးနောက် သံဃာက ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် သဘောတူကြောင်း သိမှတ်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။

• တစ်ကျောင်းတည်း၌ ဥပုသ်အိမ် နှစ်အိမ် မသမုတ်အပ်: သမုတ်လျှင် ဒုက္ကဋ်အာပတ် သင့်၏။ တစ်ကျောင်းတည်း (သို့မဟုတ် သိမ်တူနေရာတစ်ခုအတွင်း) ဥပုသ်အိမ်တစ်ခုသာ သမုတ်ခွင့်ရှိသည်။
• ဥပုသ်အိမ်ကို နုတ်ပယ်ခြင်း: လိုအပ်ပါက သမုတ်ထားသော ဥပုသ်အိမ်ကို သံဃာ့သဘောတူညီချက်ဖြင့် နုတ်ပယ်နိုင်ပါသည်။ နုတ်ပယ်လိုလျှင်လည်း ကျွမ်းကျင်လိမ္မာသော ရဟန်းက သံဃာ့အစည်းအဝေး၌ ဉတ်နှင့် ကမ္မဝါစာဖြင့် အထက်ပါအတိုင်းပင် နုတ်ပယ်ကြောင်း ကြေညာရပါမည်။
• ဝဇိရဗုဒ္ဓိဋီကာ၌-သိမ်နုတ်သောအခါ ဥပုသ်အိမ်ကို နုတ်ပြီးမှ သိမ်ကိုနုတ်ခြင်းကို ဧကဆရာတို့ အလိုရှိကြောင်း၊ အဗဒ္ဓသိမ်၌လည်း ဥပေါသထာဂါရသမုတ်မှု ပြီးစီး ရရှိနိုင်သောကြောင့် ထိုဧကေဝါဒမသင့်ဟု ဆရာတို့ဆိုကြောင်း ပြဆိုထားသည်။ ^[၂] ထိုဥပုသ်အိမ်သည် နေထိုင်ခြင်းအကျိုးငှါ ပြုလုပ်ထားသော ဝါသာဂါရ ကျောင်းမဟုတ်ချေ။ ^[၃]

ဥပုသ်အိမ်သည် သေးငယ်ပြီး ရဟန်းများစွာ စုဝေးသောအခါ ဥပုသ်အိမ်အတွင်း မဆံ့နိုင်ဘဲ မသမုတ်အပ်သော မြေ၌ နေလျက် ပါတိမောက် နာယူရမှုများ ရှိလာခဲ့ပါသည်။ သို့ရာတွင် သမုတ်အပ်သော မြေ၌ဖြစ်စေ၊ မသမုတ်အပ်သော မြေ၌ဖြစ်စေ နေသော ရဟန်းတို့သည် ပါတိမောက်ကို ကြားနာလျှင် ဥပုသ်ပြုသည်မည်ကြောင်း မြတ်စွာဘုရားက မိန့်ကြားတော်မူခဲ့ပါသည်။ သို့သော် များစွာသော ရဟန်းများအတွက် အဆင်ပြေစေရန် သံဃာသည် အလိုရှိသလောက် ကြီးသော ဥပုသ်အိမ်ဦး ဥပစာ(ဥပစာရသိမ်) ကိုလည်း သမုတ်ခွင့် ပြုတော်မူခဲ့ပါသည်။ ဥပုသ်အိမ်ဦး ဥပစာ သမုတ်ရာ၌လည်း ရှေးဦးစွာ နိမိတ် (နယ်နိမိတ်) များကို ကြားရမည်ဖြစ်ပြီး၊ နိမိတ်ကြားပြီးမှ ကျွမ်းကျင်လိမ္မာသော ရဟန်းက သံဃာ့အစည်းအဝေး၌ ဉတ်နှင့် ကမ္မဝါစာဖြင့် သမုတ်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ဤဥပစာအတွင်း ပါဝင်သော နေရာသည်လည်း ဥပုသ်ပြုရန်အတွက် အကျုံးဝင်ပါသည်။^[၄]

• ဥပုသ်နေ့၌ မထေရ်ကြီး (ဝါကြီးသော) ရဟန်းတို့သည် ရှေးဦးစွာ စည်းဝေးရန် ခွင့်ပြုတော်မူသည်။
• သိမ်တူသော ကျောင်းတိုက်များတွင် "ငါတို့ကျောင်း၌ ဥပုသ်ပြုမည်" ဟု ငြင်းခုံခြင်း မပြုရ။
• သိမ်တူ ကျောင်းတိုက်များ၌ ရဟန်းအားလုံး တစ်ပေါင်းတည်း စည်းဝေး၍ ဥပုသ်ပြုရမည် သို့မဟုတ် မထေရ်ကြီးနေသည့် ကျောင်း၌ စည်းဝေး၍ ဥပုသ်ပြုရမည်။
• ဝဂ်ဖြစ်သော (အစုကွဲသော) သံဃာသည် ဥပုသ်မပြုအပ်။ ပြုလျှင် ဒုက္ကဋ်အာပတ် သင့်၏။ (ဥပုသ်ပြုရာ၌ သံဃာ ညီညွတ်ရန် အလွန်အရေးကြီးသည်ကို ပြဆိုသည်)

အချုပ်အားဖြင့် ဥပုသ်အိမ်ဟူသည်မှာ ရဟန်းသံဃာများ ဥပုသ်ကံဆောင်ရာ၌ ညီညွတ်စွာ စည်းဝေးနိုင်ရန်နှင့် စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် သံဃာ့သဘောတူညီချက်ဖြင့် သတ်မှတ်ထားသော သီးခြားနေရာဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။