Ганна Уладзіміраўна Дыбо

Ганна Уладзіміраўна Дыбо
Дата нараджэння	4 чэрвеня 1959(1959-06-04) (66 гадоў)
Месца нараджэння	Масква, РСФСР, СССР
Грамадзянства	Расія
Бацька	Уладзімір Антонавіч Дыбо
Род дзейнасці	мовазнаўца, цюрколаг, даследчыца
Навуковая сфера	мовазнаўства і параўнальнае мовазнаўства[d]
Месца працы	Інстытут мовазнаўства РАН[d] Расійскі дзяржаўны гуманітарны ўніверсітэт[d] Centre for Comparative Linguistics[d]
Навуковая ступень	доктар філалагічных навук (1991)
Альма-матар	філалагічны факультэт МДУ[d] (1981) МДУ[1]
Навуковы кіраўнік	Андрэй Анатолевіч Залізняк і Edkhyam Tenishev[d]
Вядомыя вучні	Kirill Babaev[d] і Kirill Reshetnikov[d]
Член у	Moscow historical linguistics school[d]

Га́нна Уладзі́міраўна Дыбо́ (4 чэрвеня 1959, Масква, РСФСР, СССР) — савецкі і расійскі лінгвіст, кампаратывіст, спецыяліст па цюркскіх, мангольскіх і тунгуса-маньчжурскіх мовах, якія аб'ядноўваюцца ў гіпатэтычную алтайскую моўную сям'ю. Доктар філалагічных навук (1992), член-карэспандэнт РАН з 29 мая 2008 года па Аддзяленні гісторыка-філалагічных навук (мовазнаўства), член Камісіі па барацьбе з ілжэнавукай^[2]. Прадстаўніца Маскоўскай школы кампаратывістыкі^[3]. Дачка лінгвістаў У. А. Дыбо і В. Р. Чурганавай.

Скончыла аддзяленне тэарэтычнай і прыкладной лінгвістыкі філалагічнага факультэта МДУ (1981; дыпломная праца «Деклинационные различия в новгородских диалектах XIII-ХIV вв. и проблема локализации письменных памятников»). Праходзіла завочную аспірантуру ў ІРМ АН СССР. Загадчыца Аддзела ўрала-алтайскіх моў Інстытута мовазнаўства РАН. Вядучы навуковы супрацоўнік Цэнтра кампаратывістыкі Інстытута ўсходніх культур РДГУ. Ганне Дыбо належаць уплывовыя працы ў галіне семантычнай рэканструкцыі прамовы і протакультуры (на алтайскім матэрыяле).

Ступень доктара філалагічных навук прысуджана пры абароне кандыдацкай дысертацыі «Семантическая реконструкция в алтайской этимологии» (1991)^[4]. Член экспертнага савета ВАК РФ па філалогіі і мастацтвазнаўстве (2013—2018), з 2019 года — член ВАК.

Аўтар шэрагу раздзелаў у шасцітомнай «Сравнительно-исторической грамматике тюркских языков» (М., 1984—2006) і артыкулаў у дагэтуль выдаваным шматтомным «Этимологическом словаре тюркских языков». Удзельнічае ў Лінгвістычным атласе Еўропы.

Член журы Міжнароднага конкурса перакладаў цюркамоўнай паэзіі «Ак Торна» (2012). Уваходзіць у склад рэдкалегіі часопіса «Известия РАН. Серия литературы и языка». Уваходзіла ў склад праўлення створанага ў 2019 годзе і ліквідаванага ў 2022 годзе Фонда захавання і вывучэння родных моў народаў Расійскай Федэрацыі.

1. Семантическая реконструкция в алтайской этимологии. Соматические термины (плечевой пояс). — М. : Гнозис, 1995. — 385 стр.
2. An Etymological dictionary of the Altaic languages (сумесна з С. А. Старасціным і А. А. Мудраком). — Vol. 1-3. — Leiden, 2003. — 2096 p.
3. Лингвистические контакты ранних тюрков : лексический фонд : пратюркский период. — М., Вост. лит., 2007. — 223 стр.

1. Деклинационные различия новгородских диалектов XIII—XIV вв. и их локализация // Балтославянские исследования. 1986—1987. — М., 1987—1988. — Ч. 1-2.
2. Инлаутные гуттуральные в тунгусо-маньчжурском и праалтайском // Сравнительно-историческое языкознание на современном этапе. — М., 1990. — С. 51-53.
3. Иранские названия пядей // Вопросы иранистики и алановедения. — Владикавказ, 1990. — С. 13-15.
4. Тюрк. *t-, *d- // Славистика. Индоевропеистика. Ностратика. — М., 1991. — С. 50-65.
5. Die Namen des Zeigefingers in den turk- und den altaischen Sprachen // Turkologica. 26. Laut- und Wortgeschichichte der Turksprachen. — Wiesbaden, 1995. — S. 17-41.
6. Мир поздних пратюрков (Wörter und Sachen) // Гуманитарная наука в России : Соросовские лауреаты. (Т. 3) : Филология. Литературоведение. Культурология. Лингвистика. Искусствознание: Материалы Всерос. конкурса науч.-исслед. проектов в области гуманит. наук 1994 г. — М., 1996. — С. 196—204.
7. К культурной лексике праалтайского языка // Балтославянские исследования, 1988—1996 : Сб. науч. тр. — М., 1997. — С. 164—177.
8. Место сравнительно-исторического языкознания среди исторических наук // Размышления о современной педагогике : Материалы семинара. — М., 1997. — С. 79-98.
9. Дентальные взрывные в пратюркском // Аспекты компаративистики 1. — М., РГГУ. 2005. — С. 49-82.

• Старонка на сайце Інстытута мовазнаўства РАН
• Старонка на сайце ІУКА РДГУ
• Артыкул на сайце «Летопись Московского университета»
• Гістарычная даведка на сайце Архіва РАН
• Дыбо, А. В., Крылов, С. А. Наукометрия в лингвистике : попытка критериев
• Сюнну-гунны. Кто же они? (з цыкла «Публичные лекции «Полит.ру»»)
• Главное — не побояться (інтэрв'ю газеце «Троицкий вариант — Наука»)
• «На людей моего возраста никто не давил в смысле научного творчества» (інтэрв'ю да 70-годдзя ІМ РАН)