Нігяр Ханым

Нігяр Ханым
Нігяр Ханым
Род дзейнасці	паэтка, пісьменніца, журналістка
Дата нараджэння	1856[…] ці 1862
Месца нараджэння	Стамбул, Асманская імперыя;
Дата смерці	1918
Месца смерці	Стамбул, Асманская імперыя;
Месца пахавання	Aşiyan Asri Cemetery[d];
Грамадзянства	Асманская імперыя;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Нігяр Ханым (турэцк.: Nigâr Hanım, асман. نگار خانم‎; нар. 1856, Стамбул, Асманская імперыя — 1 красавіка 1918, Стамбул, Асманская імперыя) — асманская паэтэса і пісьменніца.

Біяграфія

Нігяр Ханым мела венгерскае паходжанне, яе бацька Макар Асман-паша збег у Асманскую імперыю з Венгрыі ў 1848 годзе, калі пачалася рэвалюцыя (1848—1849). Нігяр нарадзілася ў 1856 годзе ў Стамбуле. Яна атрымала адукацыю ў французскай школе ў Кадыкёй, навучылася граць на фартэпіяна ў вельмі раннім узросце, акрамя таго вывучала турэцкую, арабскую і фарсі з рэпетытарам. Выдатна ведала французскую, грэчаскую, нямецкую; на італьянскай, армянскай, фарсі і венгерскай чытала і пісала дастаткова добра, у агульнай складанасці ведала восем моў^[4]. Яна добра разбіралася ў культуры Усходу і Захаду, ведала французскую літаратуру і неўзабаве пачала пісаць вершы на французскай мове. Яе ранняя Паэзія напісана ў традыцыйным канапавым стылі, але пазней пад уплывам творчасці Махмуда Экрэма Рэджаізадэ і іншых аўтараў яна заняла больш мадэрнісцкую пазіцыю. Нігяр Ханым укараняла заходнія стылі ў турэцкай літаратуры і стала вядучай паэтэсай Асманскай імперыі ў перыяд пасля Танзімата. Яе стыль і выбар тэм маюць ярка выражаны жаночы характар. Яе вершы часта публікавалі ў турэцкіх газетах таго часу^[5].

За сваю гуманітарную дзейнасць яна атрымала ад султана Абдул Хаміда II Ордэн Міласэрнасці^[6].

У апошнія гады яе жыцця з-за хвароб яна рэдка з’яўлялася на людзях і вяла затворніцкі лад жыцця. Нігяр Ханым памерла ў Стамбуле 1 красавіка 1918 года^[7].

Асабістае жыццё

Бацька выдаў яе замуж у чатырнаццаць год, але праз некалькі гадоў шлюб распаўся і яна развялася. Вядома, што ў Нігяр быў сын Саліх Керамет, які навучаў дзяцей апошняга Халіфа Асманскай імперыі Абдул-Меджыда II. Пасля таго, як 3 сакавіка 1924 года быў выдадзены закон № 431, згодна з якім усе прамыя члены дынастыі Асманаў выганяліся з краіны, Саліх Керамет пакінуў Турцыю разам з Абдул-Меджыдам.

Яна была важнай і вядомай фігурай у грамадстве свайго часу. Акрамя сваёй кар’еры ў якасці паэта, яе лад жыцця меў вялікі ўплыў на грамадства і перспектывы для жанчын у Асманскай імперыі ў канцы XIX — пачатку XX стагоддзя^[8]. Хоць яна і не была феміністкай, яе ўяўленне аб правах жанчыны нашмат апярэджвалі свой час.

Бібліяграфія

Акрамя вершаў яна пісала прозу і зрабіла некалькі перакладаў.

Няпоўны спіс яе асноўных работ:

Паэзія:

Efsus I (1877)
Efsus II (1891)
Nîrân (1896)
Aks-i Sada (1900)
Safahat-ı Kalb (1901)
Elhan-ı Vatan (1916)

П’еса:

Tesir-i Aşk

Мемуары:

Hayatımın Hikâyesi (апублікаваныя 1959)

Зноскі

↑ ^а ^б Nigar Hanim // WomenWriters Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q22811588"></a>
↑ ^а ^б Nigâr bint Osman // Faceted Application of Subject Terminology Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3294867"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q846596"></a>
↑ ^а ^б https://islamansiklopedisi.org.tr/nigar-hanim
↑ Nazan Bekiroğlu, Şair Nigar Hanım, İstanbul, 2008 sf 241 {{{загаловак}}}.
↑ Nazan Bekiroğlu, Şair Nigar Hanım, İstanbul 2008 sf. 267. {{{загаловак}}}.
↑ ARTS - Ottoman medal for 'compassionate' British lady to go under the hammer (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 7 верасня 2017. Праверана 18 красавіка 2016.
↑ Nazan Bekiroğlu (нявызн.). www.nazanbekiroglu.com. Архівавана з першакрыніцы 15 сакавіка 2016. Праверана 18 красавіка 2016.
↑ {{{загаловак}}}.

Літаратура

Şair Nigar Hanım (İnceleme; İletişim Yayınları, 1998)
Cosman, Carol, and Joan Keefe, and Kathleen Weaver, The Penguin Book of Women Poets, Allen Lane London 1978