Сакалова (Бярозаўскі раён)

Аграгарадок Сакалова Свята-Іаана-Прадцечанская царква Краіна Беларусь Вобласць Брэсцкая Раён Бярозаўскі Сельсавет Сакалоўскі Каардынаты 52°32′29″ пн. ш. 25°04′30″ у. д.HGЯO Насельніцтва 766 чал. (1999) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1643 Паштовыя індэксы 225212 Аўтамабільны код 1 Сакалова на карце Беларусі ±

Сакалова на Вікісховішчы

Сакало́ва^[1] (трансліт.: Sakalova, руск.: Соколово) — аграгарадок у Бярозаўскім раёне Брэсцкай вобласці. Уваходзіць у склад Сакалоўскага сельсавета. Размешчана за 11 км ад Бярозы, за 11 км ад чыгуначнай станцыі Бронная Гара.

У 1593 годзе маёнтак Сакалова ў Слонімскім павеце, выкуплены Янам Жарноўскім у папярэдняга гаспадара Івана Адрынца. Сярод збудаванняў гаспадарчага двара адзначаліся дом жылы, піўніца, сырніца, пякарня, 3 хлявы, гумно, калодзеж. Маёнтку належалі 14 сялянскіх дамоў, 15 гаспадарак і вольны баярын «Грышко Лебедзь», які не плаціў чынш і не працаваў.

Пасля Трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай з 1795 года ў складзе Расійскай імперыі. У сярэдзіне XIX ст. ў Слонімскім павеце Гродзенскай губерні. У 1820-я г. пабудавана драўляная царква Маці Божай. У 1886 годзе — сяло ў Пескаўскай воласці, дзейнічаў піцейны дом. Паводле перапісу 1897 года дзейнічалі прыпісная царква і хлебазапасны магазін. Побач з вёскай выселак; дзяржаўная лясная варта ва ўрочышчы.

З 1915 года Сакалова акупіравана германскімі войскамі, з 1919 года да ліпеня 1920 года і з жніўня 1920 года — войскамі Польшчы.

З 1921 года ў складзе Палескага ваяводства Польшчы. У 1924 годзе вёска ў Пескаўскай гміне Косаўскага павета, таксама з'явілася вёска Новае Сакалова. Потым вёскі зліліся. У гонар актыўнага удзельніка рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі, потым першага старшыні мясцовага калгаса Сцяпана Аляксеевіча Труцько яго імем у вёсцы названа вуліца.

З 1939 года ў БССР. З 1940 года вёска, цэнтр Сакалоўскага сельсавета, дзейнічалі лесапільны і смалакурны заводы, лазня, хата-чытальня, клуб, чырвоны вугал, магазін, пошта, у сельсавеце працавалі 2 пачатковыя школы. У 1941—1944 гг. акупіравана нямецка-фашысцкімі захопнікамі. У 1941—1942 гг. загублены гітлераўцамі 11 жыхароў вёскі, пахаваны на могілках. У 1952 годзе на магіле ахвяр фашызму пастаўлены абеліск. Акупанты загубілі 14 жыхароў вёскі, на фронце загінулі 27 воінаў-землякоў.

У 1949 годзе пры зліцці трох калгасаў быў арганізаваны калгас «33-я гадавіна Кастрычніка» (у 1990-я г. перайменаваны ў калгас «Журавінна» з цэнтр, сядзібай у Сокалаве). Паводле перапісу 1959 года пазначана як сяло. Паводле перапісу 1970 года дзейнічалі фельч-акушэрскі пункт, ветэрынарны ўчастак, аддзяленне сувязі.

Планіровачна складаецца з крыху дугападобнай (выгнутай на поўнач) вуліцы, арыентаванай з захаду на ўсход, яе ў цэнтры перасякае другая вуліца, арыентаваная з поўначы на поўдзень. Побач участак забудовы, утвораны 2 паралельнымі вуліцамі, які злучаны з заходняй часткай першай вуліцы і з паўночнай часткай — другой.

• XIX стагоддзе:
  • 1886 — 28 двароў, 325 жыхароў.
  • 1897 — 94 двары, 532 жыхары, у выселку — 13 двароў, 80 жыхароў, у лясной варце — 1 дом, З жыхары.
• XX стагоддзе:
  • 1905 — 587 жыхароў, у выселку — 112 жыхароў.
  • 1924 — 115 будынкаў, 582 жыхары, у вёсцы Новае Сакалова — 21 будынак, 95 жыхароў.
  • 1940 — 170 двароў, 780 жыхароў.
  • 1959 — 234 гаспадаркі, 871 жыхар.
  • 1970 — 980 жыхароў.
• XXI стагоддзе:
  • 2001 — 790 жыхароў, 244 двары^[2].
  • 2005 — 286 двароў, 704 жыхары.

• Свята-Іаана-Прадцечанская царква, 1820 г.  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 113Г000147шыфр 113Г000147

• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 3, кн. 1. Брэсцкая вобласць / рэдкал.: Г. П. Пашкоў (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2006. — 528 с.: іл. — 4 000 экз. — ISBN 985-11-0373-X.
• Сакалова // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 85. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сакалова (Бярозаўскі раён)
• Сакалова (Бярозаўскі раён) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
• Сакалова (Бярозаўскі раён) на сайце Radzima.org