Стэнабіёнты

Стэнабіёнты^[1] (ад грэч. στενός — «вузкі» і грэч. βίον — «які жыве») — жывыя арганізмы, якія існуюць у адносна пастаянных умовах навакольнага асяроддзя.

Стэнабіёнты вытрымліваюць толькі невялікія ваганні тэмпературы, салёнасці, вільготнасці, гідрастатычнага або атмасфернага ціску, хімічнаму складу глебы і да т. п.^[2] Стэнабіётнасць абмяжоўвае магчымасць рассялення і абумоўлівае лакальнае распаўсюджванне відаў, вядзе да нізкай экалагічнай валентнасці.

У адносінах да тэмпературы вылучаюць стэнатэрмныя арганізмы, да салёнасці — стэнагалінныя арганізмы, да гідрастатычнага ціску — стэнабатныя арганізмы, да корму — стэнафагі, да месца пражывання — стэнатопныя арганізмы і інш.

Да стэнабіёнтаў адносяцца паразіты і сімбіёнты, здольныя існаваць толькі сумесна з прадстаўнікамі аднаго пэўнага віду, многія жывёлы акіянічных глыбінь (напрыклад, скаты, глыбакаводныя рыбы віду Pseudoliparis amblystomopsis), насельнікі вільготных трапічных лясоў (напрыклад, калібры, якія харчуюцца нектарам пэўнага віду раслін^[2]), высакагорных раёнаў, пячор, ізаляваных акіянічных астравоў і кантынента Аўстралія (напрыклад, каала, якая харчуецца лісцем пэўнага віду эўкаліптаў, яхідна, качканосы) і інш.

• Эўрыбіёнты

• Стэнабіёнты // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 231. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Стенобионты / Г. М. Беляев // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
• Стенобионты // Биология: термины и понятия: словарь-справочник для учащихся и абитуриентов / Н. Д. Лисов. — Мн.: Народная асвета, 2008. — С. 284. — 303 с. — 4 000 экз. — ISBN 978-985-12-2115-4.
• Словарь ботанических терминов. / Под общей редакцией д.б.н. И. А. Дудки. — Киев: Наукова Думка, 1984. (руск.)
• Михайлова И. А., Бондаренко О. Б. Общие положения // Палеонтология. — М.: Изд-во МГУ, 2006. — С. 48. — 592 с. — (Классический университетский учебник). — 3 000 экз. — ISBN 5-211-04887-3. (руск.)
• Стенобіонти // Словник-довідник з екології: навч.-метод. посіб. / уклад. О. Г. Лановенко, О. О. Остапішина. — Херсон: ПП Вишемирський В. С., 2013. — С. 164. (укр.)

• Комаров А. С., Зубкова Е. В. О стенобионтности и эврибионтности // Известия Самарского научного центра Российской академии наук (руск.) (Праверана 9 ліпеня 2023)
• § 3. Закономерности воздействия факторов среды на организм. Пределы выносливости (толерантности) (Праверана 9 ліпеня 2023) Электронное приложение для повышенного уровня к учебному пособию «Биология» для 10-го класса учреждений общего среднего образования с русским языком обучения / С. С. Малыш и др.; под ред. С. С. Малыш. — Мн.: Народная асвета, 2020. — ISBN 978-975-03-3258-5. (руск.)