Стэфан Жаромскі

Стэфан Жаромскі
Стэфан Жаромскі
	польск.: Stefan Żeromski
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Maurycy Zych, Józef Katerla і Stefan Iksmoreż
Дата нараджэння	14 кастрычніка 1864[…]
Месца нараджэння	Кельцы, Q24932577?, Радамская губерня, Царства Польскае, Расійская імперыя;
Дата смерці	20 лістапада 1925[…] (61 год)
Месца смерці	Варшава, Польская Рэспубліка;
Пахаванне	Кальвінісцкія могілкі Варшавы[d];
Грамадзянства	Расійская імперыя; Польская Рэспубліка;
Дзеці	Adam Żeromski[d] і Monika Żeromska[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, аўтар дзённіка, драматург, пісьменнік навуковай фантастыкі
Мова твораў	польская
Грамадская дзейнасць
Партыя	Польская сацыялістычная партыя[d];
Член у	Польскі ПЭН-клуб[d]; Прафесійны саюз польскіх літаратараў[d];
Узнагароды
Подпіс
	Творы ў Вікікрыніцах
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Стэфан Жаромскі, таксама сустракаецца Жэромскі (польск.: Stefan Żeromski; 14 кастрычніка 1864, Страўчын, Радамская губерня, Царства Польскае, Расійская імперыя — 20 лістапада 1925, Варшава, Польская Рэспубліка) — польскі пісьменнік і публіцыст, «сумленне польскай літаратуры».

Біяграфія

Працаваў хатнім настаўнікам, у 1892—1904 гадах — бібліятэкарам у Польскім музеі ў Раперсвілі і ў бібліятэцы Замойскіх у Варшаве. У 1909—1912 гадах — у эміграцыі ў Парыжы. Выказваўся супраць дыскрымінацыі і ўціску беларусаў у Заходняй Беларусі ў міжваенныя гады^[7].

Творчасць

Ужо для першых яго твораў характэрна сацыяльная скіраванасць, зварот да тэмы нацыянальна-вызваленчага руху (зборнікі «Апавяданні», «Раздзяўбуць нас крумкачы», абодва 1895). У цэнтры аўтабіяграфічнага рамана «Сізіфава праца» (1897) пратэст супраць прымусовай русіфікацыі польскай школы. Раман «Бяздомныя» (т. 1—2, 1900) прысвечаны тэме духоўных пошукаў польскай інтэлігенцыі. Ідэя барацьбы за незалежнасць і трагічны лёс адданых ёй барацьбітоў аб’ядноўвае раманы «Попел» (т. 1—4, 1904), «Прыгажосць жыцця» (1912), «Верная рака» (1912, пра паўстанне 1863) і трылогію «Барацьба з сатаной» (1916—19). Аўтар драм «Ружа» (1909) і «Сулкоўскі» (1910), раманаў «Гісторыя граху» (т. 1—2, 1908), «Прадвесне» (1925).

Творы

Doktor Piotr
Duma o hetmanie
Dzieje grzechu
Echa leśne
Firlykowe Wzgórze
Ludzie bezdomni
Na probostwie w Wyszkowie
O żołnierzu tułaczu
Popioły
Przedwiośnie
Puszcza Jodłowa
Rozdzióbią nas kruki, wrony
Róża
Sen o szpadzie
Siłaczka
Sułkowski
Syzyfowe prace
Уцякла мая перапёлачка
Uroda życia
Walka z szatanem
Wiatr od morza
Wierna rzeka
Zapomnienie
Zmierzch

Беларускія пераклады

На беларускую мову творы С. Жаромскага перакладалі М. Дубянецкі (зборнік «Верная рака», 1985), А. Сёмуха, Л. Баршчэўскі і інш.

Верная рака / пер. М. Дубянецкі // Прайдзісвет № 4;
Табу Архівавана 10 жніўня 2010. / пер. А. Сёмуха // ARCHE № 11 (62), 2007.
[1] Раздзяўбуць нас крумкачы, вароны… / пер. Л. Баршчэўскі // Літаратурная Беларусь. № 2 (186). 2022.