Хомск

Хомск
Краіна	Беларусь
Вобласць	Брэсцкая
Раён	Драгічынскі
Сельсавет	Хомскі
Каардынаты	52°20′ пн. ш. 25°13′ у. д.HGЯO
Першая згадка	1518
Насельніцтва	▼1 071 чал. (2009);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 1644
Паштовыя індэксы	225620
Аўтамабільны код	1
	Хомск на Вікісховішчы

Хомск^[1] (трансліт.: Chomsk, руск.: Хомск) — аграгарадок у Драгічынскім раёне Брэсцкай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр Хомскага сельсавета.

Гісторыя

Упершыню згадваецца як вёска Здзітаўскай воласці пад 1518 годам. У 1551—1552 гадах Хомск стаў мястэчкам.

Паводле адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў у складзе Пінскага павета Берасцейскага ваяводства. Належаў Нарушэвічам, Дольскім, Вішнявецкім, Агінскім.

Падчас вайны 1654-1667 гадоў, у сакавіку 1660 года спалены атрадам маскоўскага войска Івана Хаванскага^[2].

З Хомска 30 жніўня (10 верасня) 1771 года вялікі гетман літоўскі М. К. Агінскі заклікаў разрозненыя сілы канфедэратаў злучыцца для абароны «веры, вольнасці і незалежнасці»^[3]. З 1793 года Хомск цэнтр графства.

Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) у складзе Расійскай імперыі, цэнтр воласці Кобрынскага павета Гродзенскай губерні. У 1797 годзе Войцах Пуслоўскі заснаваў у Хомску суконную фабрыку, якая дзейнічала да 1838 года^[4].

У 1872—1875 гадах пабудавана мураваная царква па праекце архітэктара К. Увядзенскага^[5]. З 1879 года дзейнічала паштовая станцыя.

Паводле Рыжскага мірнага дагавора (1921) ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, цэнтр гміны Драгічынскага павета Палескага ваяводства.

З 1939 года ў складзе БССР, з 12 кастрычніка 1940 года цэнтр сельсавета.

Падчас 2-й сусветнай вайны ў ліпені 1943 года акупанты спалілі 470 дамоў, загубілі 1760 чалавек^[6].

У 1988 годзе паблізу Хомска створана аднайменнае вадасховішча^[4].

Эканоміка

У 1997 годзе ў Хомску створана сумеснае беларуска-расійскае прадпрыемства па вытворчасці мінеральных і пітных водаў «Фрост».

Насельніцтва

1941 год — 496 двароў, 2556 жыхароў^[6].
2003 год — 394 двары, 1155 жыхароў^[4].

Памятныя мясціны

Магіла ахвяр фашызму.
Магіла камандзіра партызанскага атрада Я. Г. Макарэвіча^[4].
Свята-Пакроўская царква (1990)

Вядомыя асобы

Самуэль Карэліц (англ.: Samuel Karelitz; 1900—1980, Нью-Ёрк) — амерыканскі вучоны ў галіне педыятрыі.
Дэвід Бернард Стэйнман^[en] (1886—1960) — амерыканскі інжынер-мостабудаўнік.
Серж Таненбаум (фр.: Serge Tannenbaum; 1891—1969) — французскі скрыпач. Бацька Жэрара Уры.
Машэ Цахар^[he] (1905—2000) — ізраільскі дзяржаўны дзеяч. Мэр Тверыі (1950—1965, 1969—1978).

Крыніцы

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. ISBN 978-985-458-198-9. (DJVU)
↑ Волкаў М., Ліневіч С. Гісторыя і ваенны патэнцыял Жаберскага замка паводле пісьмовых і археалагічных крыніц // Архіварыус. 2016. Вып. 15. — С. 127—128.
↑ Анішчанка, Я. Сталавіцкая бітва 1771 / Яўген Анішчанка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая. — Мн.: БелЭн, 2001. — 591 с.: іл. — С. 396. — ISBN 985-11-0214-8.
↑ ^а ^б ^в ^г Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — С. 46.
↑ Барановский Г. В. Юбилейный сборник сведений о деятельности бывших воспитанников Института гражданских инженеров (Строительного училища) 1842—1892. С. 54-55 (руск.)
↑ ^а ^б Хомск (руск.)

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17). — С. 46.