Цэркаспарозы

Цэркаспарозы^[1] — група хвароб раслін, выкліканых недасканалымі паразітычнымі грыбамі роду цэркаспора (Cercospora)^[2].

Цэркаспоры выклікаюць у інфікаваных раслін некрозы тканак, якія выяўляюцца ў выглядзе плям на лісці або сцёблах^[3]. Плямы, як правіла, дробныя, круглявыя, шаравата-жоўтыя ці бурыя з чырвона-карычневай аблямоўкай^[2]. Цэркаспоры часта развіваюцца на раслінах, ужо пашкоджаных іншымі грыбамі^[4]. Распаўсюджваюцца з дапамогай канідый, якія могуць захоўвацца ў раслінных рэштках^[2].

Распаўсюджанню спрыяе цёплае вільготнае надвор’е^[1].

Розныя віды паразітуюць на розных раслінах. Найбольш часта сустракаюцца цэркаспарозы:

— буракоў (узбуджальнік цэркаспора бураковая (Cercospora beticola)): развіваецца на лісці і хвосціках у выглядзе круглых або падоўжаных дробных плям; у вільготнае надвор’е з ніжняга боку ліста утвараецца шараваты налёт; пры моцным пашкоджванні пачынаецца адміранне лісця і рэзка падае ўраджайнасць^[5];

— сельдэрэю (узбуджальнік Cercospora apii): лісце і хвосцікі пакрываюцца жаўтлява-бурымі плямамі; з’яўляюцца ўціснутыя плямы на сцеблах; расліны адстаюць у развіцці, жоўкнуць і засыхаюць^[5];

— бульбы (узбуджальнік цэркаспора бульбяная (Cercospora concors)): на лісці ўтвараюцца жаўтлявыя плямы, а з ніжняга боку — шэра-лілаваты налёт; пры моцным пашкоджванні лісце засыхае, аднак у цэлым вялікай шкоды хвароба не наносіць^[6].

Сустракаюцца таксама цэркаспарозы вінаграду (узбуджальнік Cercospora vitis), перцу (узбуджальнік Cercospora capsici), грэчкі (узбуджальнік Cercospora fagopyri), арахісу (узбуджальнік Cercospora personata), інжыру (узбуджальнік Cercospora bolleana), абрыкосу і іншых костачкавых культур (узбуджальнік Cercospora cerasella), ружы (узбуджальнік Cercospora rosicola) і т. д^[7][4][6].

Меры барацьбы — правільны севазварот, выкарыстанне ўстойлівых сартоў, пратручванне пасяўнога матэрыялу, апырскванне фунгіцыдамі, своечасовая ўборка раслінных рэшткаў, на пладовых культурах і вінаградзе — знішчэнне пашкоджаных частак^[2][8], барацьба з пустазеллем, своечасовае ўнясенне ўгнаенняў, захаванне правіл агратэхнікі^[1].

• Справочник по защите сельскохозяйственных растений от вредителей, болезней и сорняков. — 2 изд., — Мн., 1983
• Ахатов А. К., Джалилов Ф. С., Белошапкина О. О., Стройков Ю. М., Чижов В. Н. Защита растений от болезней в теплицах. Справочник / Под ред. А. К. Ахатова. — М: Товарищество научных изданий КМК, 2002. — 465 с.
• Вянгеляускайте А. П., Жуклене Р. М., Жуклис Л. П. Вредители и болезни овощных культур. — М: Агропромиздат, 1989. — 462 с.
• Церкоспора // Биологический энциклопедический словарь / Гиляров М. С. — Советская энциклопедия, 1986. — С. 701—702.
• Церкоспорозы // Сельскохозяйственный энциклопедический словарь. — Советская энциклопедия, 1989. — С. 586.
• Словарь-справочник фитопатолога. — Гос. изд-во сельхоз. лит-ры, 1959. — С. 378—381.
• Справочник агронома по защите растений / Нурмуратов Т. Н., Шек Г. Х. — Алма-Ата: Кайнар, 1983. — 184 с.