Цёплы вецер (карная аперацыя)

Карная аперацыя «Цёплы вецер»
Асноўны канфлікт: Вялікая Айчынная вайна
Дата	2—23 сакавіка 1943
Месца	Лунінецкі і Ганцавіцкі раёны Пінскай вобласці; Ляхавіцкі і Клецкі раёны Баранавіцкай вобласці
Праціўнікі
Трэці рэйх Савецкія партызанскія атрады і злучэнні

Аперацыя «Цёплы вецер» (ням.: Unternehmen «Föhn») — кодавая назва карнай антыпартызанскай аперацыі германскіх акупацыйных войскаў і калабарацыянісцкіх падраздзяленняў супраць савецкіх партызан і мясцовага насельніцтва ў Лунінецкім і Ганцавіцкім раёнах Пінскай вобласці; Ляхавіцкім і Клецкім раёнах Баранавіцкай вобласці 2—23 сакавіка 1943 года.

Праводзілася баявымі групамі Бінца (23‑ы, 57‑ы, 271‑ы паліцэйскія батальёны, батальён т. зв. 1‑га Рускага нацыянальнага палка СС пад камандаваннем У. У. Гіль-Радзівонава і батальён СС О. Дырлевангера), Грыпа (2‑і паліцэйскі полк), Нікеля (13‑ы паліцэйскі полк) над аб’яднаным камандаваннем обергрупенфюрара СС Э. фон дэм Бах-Зялеўскага і брыгадэфюрара СС К. фон Готберга^[1]. Паводле расійскіх навукоўцаў, у канцы лютага 1943 года спецыяльны батальён «Дырлевангер» быў перадыслакраваны ў раён Лагойска, а 1 сакавіка быў выведзены са складу баявой групы Бінца^[2]. Таксама, паводле навукоўцаў, у аперацыі не мог удзельнічаць 1-ы Рускі нацыянальны полк СС Гіль-Радзівонава, бо 1-ы Рускі нацыянальны атрад СС «Дружына 1» пасля карнай аперацыі «Люты», быў перакінуты ў пачатку сакавіка 1943 года ў вёску Лужкі акруговага камісарыята «Глыбокае». Сюды ж прыбыла з Люблінскай акругі «Дружына 2» Блажэвіча, атрад дыверсантаў з разведвальнай школы ў Волау, а таксама Асаблівы рускі батальён СС з Брэслаў. На аснове названых падраздзяленняў быў створаны 1-ы Рускі нацыянальны полк СС^[3][4].

Знішчыць партызанскія фарміраванні, якія вырваліся з блакады ў час карнай аперацыі «Русалка», не ўдалося, аднак яны загубілі больш за 540 чалавек, 1 226 чалавек схапілі для вывазу на катаржныя работы ў Германію. Карнікі разрабавалі і спалілі дзясяткі вёсак, у т. л. Флярова (23 чалавекі) Лунінецкага pаёна, Залужжа (60 чалавек), Рагачы (15 чалавек), Свяціца (106 чалавек) Ляхавіцкага pаёна, Лактышы (12 чалавек) Ганцавіцкага pаёна і іншыя, забралі ў насельніцтва 2 890 галоў жывёлы, у т. л. 282 кані, 122 павозкі, больш за 7 т ільновалакна, 5 т ільнасемя, 563 т збожжа. Акупантам удалося на кароткі час аднавіць адносна бесперапынны рух на ўчастках чыгункі Лунінец — Баранавічы, Пінск — Мікашэвічы.

• Пасэ, У. С. «Цёплы вецер» // Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941—1945: Энцыкл. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1990. — С. 618. — 680 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-012-2.