Шыман Марцін Касакоўскі

Шыман Марцін Касакоўскі
Шыман Марцін Касакоўскі
	польск.: Szymon Marcin Kossakowski
	; Шыман Марцін Касакоўскі
	; «Слепаўрон»
25-ы гетман вялікі літоўскі
	ліпень 1793 — 25 красавіка 1794
Папярэднік	Міхал Казімір Агінскі
26-ы гетман польны літоўскі
	25 чэрвеня 1792 — ліпень 1793
Папярэднік	Людвік Тышкевіч
Пераемнік	Юзаф Забела
падчашы ковенскі[d]
	з 1763
Нараджэнне	1741[…]; Шылы[d], Ковенскі павет, Троцкае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае;
Смерць	25 красавіка 1794; Вільня, Віленскі павет, Віленскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае;
Род	Касакоўскія
Бацька	Дамінік Касакоўскі
Маці	Марыяна з Забелаў
Жонка	Тэрэза з Патоцкіх
Дзеці	Наталля з Касакоўскіх[d]
Член у	Таргавіцкая канфедэрацыя;
Адукацыя	Ковенскі езуіцкі калегіум[d]; Кёнігсбергскі ўніверсітэт;
Прыналежнасць	Расійская імперыя
Званне	генерал-лейтэнант
Ордэн Белага арла	Ордэн Святога Станіслава
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Шыман Марцін Касакоўскі (1741^[1]^[2]^[…], Шылы^[d], Троцкае ваяводства — 25 красавіка 1794(1794-04-25)^[2]^[3], Вільня^[3]) — палітычны дзеяч Рэчы Паспалітай, польны гетман літоўскі (1792—1793), апошні вялікі гетман літоўскі (1793—1794), удзельнік Барскай і Таргавіцкай канфедэрацый.

Біяграфія

Адукацыю атрымаў у езуіцкай калегіі ў Коўна і ў Кёнігсбергскім універсітэце. Спачатку падтрымліваў Станіслава Аўгуста, затым выступіў з рэзкай крытыкай яго на Рапнінскім сойме і далучыўся да Барскай канфедэрацыі. Увосень 1768 г. наступ расійскіх войскаў вымусіў яго выехаць у Прусію. За мяжой праводзіў дзейнасць, накіраваную на звяржэнне Станіслава Аўгуста.

Па вяртанні, камандуючы сіламі канфедэратаў у Вялікім Княстве Літоўскім, атрымаў шэраг перамог над расійскімі войскамі. Яго атрад у 4 тысячы чалавек здзейсніў удалы рэйд па Смаленшчыне, затым пераход праз Курляндыю, Прусію і Мазовію ў Вялікую Польшчу.

У 1775 годзе памірыўся з каралём і стаў адным з кіраўнікоў прарасійскай групоўкі. У 1790 годзе ў чыне генерал-маёра паступіў у расійскае войска і ўдзельнічаў у баявых дзеяннях супраць Турцыі на Балканах. Стаў адным з арганізатараў і кіраўнікоў Таргавіцкай канфедэрацыі. У 1792 годзе расійскі корпус пад яго камандаваннем пачаў наступ на тэрыторыю Рэчы Паспалітай з боку Полацка. Ва ўзятай расійскімі войскамі ў студзені 1792 года Вільні абвясціў сябе польным гетманам літоўскім. У 1793 годзе стаў вялікім гетманам літоўскім.

Падчас паўстання 1794 года 24 красавіка 1794 года быў арыштаваны паўстанцамі і 25 красавіка павешаны на Ратушнай плошчы ў Вільні.