Юрый Карлавіч Алеша
Юрый Карлавіч Алеша (19 лютага (3 сакавіка) 1899[1][2], Елісаветград, Херсонская губерня — 10 мая 1960[3][4][…], Масква, РСФСР, СССР[3][1]; Псеўданімы: Зубіла) — рускі савецкі пісьменнік-празаік, паэт, драматург, сатырык. БіяграфіяНарадзіўся ў збяднелай шляхецкай сям’і з роду Алешаў. Ягоны дзед, Антон Пётр Алеша, у 1856 годзе набыў у абцяжаранага даўгамі графа М. А. Солтана маёнтак Юнішча ў Пінскім павеце. Антон Пётр ажаніўся з Мальвінай Камарніцкай, і 12 мая 1863 года ў іх нарадзіўся старэйшы сын, Мамерт Усцін, а 2 сакавіка 1871 года — Карл Аляксандр, бацька Юрыя. Абодва з’явіліся на свет у Юнішчы і былі ахрышчаныя ў касцёле ў Асавой, які ўжо стаў сямейным[5]. У пачатку 1895 года Карл, папрасіў рукі 21-гадовай Алімпіі з Герловічаў, дачкі свайго старэйшага стрыечнага брата Уладзіслава Герловіча і ўнучатай пляменніцы маці Карла[5]. Бацька пісьменніка працаваў акцызным служачым, дамашняй мовай у сям’і была польская. Некаторы час сям’я жыла ў Гродне, дзе бацька працаваў кіраўніком гасцініцы. У 1902 годзе сям’я пераехала ў Адэсу. Тут Юрый паступіў у Рышальеўскую гімназію; яшчэ ў гады вучобы пачаў пісаць вершы. Верш «Кларымонда» (1915) быў апублікаваны ў газеце «Паўднёвы веснік». Скончыў у 1917 годзе гімназію і паступіў у Адэскі ўніверсітэт, два гады вывучаў юрыспрудэнцыю. Вядома, што Юрый Алеша добра гуляў у футбол на пазіцыі паўабаронцы, выступаў у адной дружыне з вядомым футбалістам зборнай Расіі Рыгорам Багемскім. У Адэсе ён разам з маладымі літаратарамі Валянцінам Катаевым, Эдуардам Багрыцкім і Іллёй Ільфам стварыў таварыства «Калектыў паэтаў». У гады Грамадзянскай вайны Алеша заставаўся ў Адэсе, у 1921 годзе пераехаў па запрашэнні У. Нарбута на працу ў Харкаў. Працаваў журналістам і друкаваў вершы ў газетах. У 1922 годзе бацькі Алешы эмігравалі ў Польшчу, аднак Юрый застаўся ў СССР. У 1922 годзе Алеша пераехаў у Маскву, пісаў фельетоны і артыкулы, падпісваў іх псеўданімам Зубіла. У 1924 годзе Алеша напісаў свой першы вялікі празаічны твор — раман-казку «Тры таўстуны» (руск.: Три толстяка), пасля аўтар стварыў аднайменную п’есу, якая мела вялікі поспех на сцэне. У 1927 годзе апублікаваны раман «Зайздрасць» (руск.: Зависть), адзін з найлепшых твораў савецкай літаратуры пра месца інтэлігенцыі ў паслярэвалюцыйнай Расіі[6]. У 1929 годзе аўтар напісаў паводле гэтага рамана п’есу «Змова пачуццяў» (руск.: Заговор чувств), па матывах якой быў зняты фільм «Cтрогі юнак». Сітуацыя ў краіне і культуры ў часы сталінскага рэжыму аказвала на Алешу прыкметнае прыгнятальнае ўздзеянне. У 1930-х многія сябры і знаёмыя пісьменніка былі рэпрэсаваны, галоўныя творы самога Алешы з 1936 году не друкаваліся і не ўпаміналіся афіцыйна. Ён распавёў пра сябе ў сваёй апошняй аўтабіяграфічнай кнізе «Ні дня без радка» (апублікавана ў 1961 годзе, пасля смерці пісьменніка). Пахаваны на Новадзявочых могілках у Маскве. Сям'я
Творы
Беларускія перакладыРаман «Зайздрасць» па-беларуску выйшаў у 1931 годзе ў Менску ў перакладзе Лукаша Калюгі. Зноскі
Літаратура
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
