Якуб Барт-Чышынскі

Якуб Барт-Чышынскі
Якуб Барт-Чышынскі
	в.-луж.: Jakub Bart-Ćišinski
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Ćišinski
Дата нараджэння	20 жніўня 1856
Месца нараджэння	Кукаў[d], Германія;
Дата смерці	16 кастрычніка 1909 (53 гады)
Месца смерці	Паншвіц[d], Германія;
Пахаванне	Ostro cemetery[d];
Грамадзянства	Каралеўства Саксонія;
Альма-матар	Лужыцкая семінарыя[d];
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	перакладчык, паэт, пісьменнік, каталіцкі святар
Мова твораў	лужыцкія мовы
Грамадская дзейнасць
Член у	Маціца серба-лужыцкая;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Якуб Барт-Чышынскі (сапраўдныя імя і прозвішча — Якуб Барт; в.-луж.: Jakub Bart-Ćišinski; 20 жніўня 1856, Паншвіц-Кукаў — 16 кастрычніка 1909, там жа) — лужыцкі пісьменнік, паэт, драматург, перакладчык, рэдактар, рымска-каталіцкі святар. Адзін з пачынальнікаў рэалістычнай літаратуры лужыцкіх сербаў.

Біяграфія

У паэме «Жаніх» (1876, апубл. у 1926), вершах (зборнікі «Кніга санетаў», 1884, «Формы», 1888), якія ўвабралі вобразы народнай паэзіі, сцвярджаў рэалістычны кірунак у лужыцкай літаратуры. Акрамя таго, аўтар шматлікіх санетаў, балад, лірычных вершаў.

Нацыянальна-патрыятычная праблематыка паднятая ім у рамане «Патрыёт і рэнегат» (1878-1879). Яго мастацтва апявае прыгажосць сваёй радзімы, напоўнена патрыятычнымі пачуццямі.

Якуб Барт-Чышынскі заклаў асновы лужыцкай драмы і тэатра (трагедыя «У крэпасці», 1880).

Літаратурны псеўданім — Чышынскі.

Перакладаў на верхнялужыцкую мову творы чэшскай, італьянскай, польскай і нямецкай літаратуры.

Выбраныя творы

Moje serbske wuznaće
Narodowc a wotrodźenc (1879)
Na hrodźišću (1880)
Slubowanje ze zadźěwkami (1881)
Słowjanam (1884)
Kniha sonetow (1884)
Formy (1888)

Беларускія пераклады

Верш «Карл прапаведуе лужыцкім сербам» пераклаў Аляксей Зарыцкі^[2].

Памяць

Яго імем названа школа ў Паншвіц-Кукаў, у якой вывучаюць верхнялужыцкую мову.
Яго імем названая літаратурная прэмія, якая ў мінулым была дзяржаўнай прэміяй ГДР, у цяперашні час прысуджаецца Фондам сербскага народа.

Зноскі

↑ ^а ^б Jakub Bart-Ćišinski // Brockhaus Enzyklopädie
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.

Літаратура

Гугнин А. А. Введение в историю серболужицкой словесности и литературы от истоков до наших дней, Российская академия наук, Институт славяноведения и балканистики, научный центр славяно-германских отношений. — М., 1997. — С. 106, 113—114, 116—117, 122—125, 128—129, 131, 133, 138—141, 144, 162—164, 176, 193. — ISBN 5-7576-0063-2.