នាងមណ្ឌោលគីរី

	នាងមណ្ឌោលគីរី; ( នាងមន្ទោទរី )
	នាងមណ្ឌោលគីរី និង ក្រុងរាពណ៍ សិល្បៈរតនកោសិន្ទ្រ វត្តព្រះស្រីរតនសាស្ដារាម ទីក្រុងទេពមហានគរ .
ជនជាតិ	ទេពធីតា
ព្រះរាជឥស្សរិយយស	ព្រះអគ្គមហេសីឯកនៃក្រុងរាពណ៍; អគ្គមហេសីឯកព្រះមហាក្សត្រិយានីនៃស្ដេចនគរលង្កា ; មាតាឥន្ទ្រជិត
កិច្ចការ	ឥន្ទ្រជិត
អក្សរសិល្ប៍	រាមាយណៈ; រឿងរាមកេរ្តិ៍; រាមកេរ្ដិ៍; រាមាកៀន
សាសនា	ព្រហ្មញ្ញ សាសនា; ហិណ្ឌូសាសនា; ព្រះវេទ; នាគសាសនា

នាងមន្ទោ
( នាងមណ្ឌោលគីរី )

នាងមណ្ឌោលគីរី និង ក្រុងរាពណ៍ សិល្បៈរតនកោសិន្ទ្រ វត្តព្រះស្រីរតនសាស្ដារាម ទីក្រុងទេពមហានគរ .

នាងមន្ទោទរី-នាងអគ្គី នាគនិង អ្នកម្នាងព្រះស្នំរបស់ ក្រុងរាពណ៍ច័នទិ ព្រហ្មមាន័ណ ឥណ្ឌូនេស៊ី.

នាងមន្ទោទរី ឬ នាងមន្ទោ (អង់គ្លេស: Mandodariហិណ្ឌី: मंदोदरी ) គឺជាមាតានៃនគរលង្កា នាងជាអគ្គមហេសីឯកព្រះមហាក្សត្រិយានីនៃក្រុងរាពណ៍ និងជាម្ដាយរបស់ឥន្ទ្រជិត ។ នៃអក្សរសិល្ប៍រាមាយណៈ - រឿងរាមកេរ្តិ៍ - រាមកេរ្ដិ៍ - រាមាកៀន. ។ ៚

ប្រវត្តិ

ព្រះនាង គឺ អគ្គមហេសីរបស់ក្រុងរាពណ៍ និងមាតារបស់ឥន្ទ្រជិត ដំនើររឿងគឺ ពីអតិតជាតិនាងជាទេពធីតាស្ថានសួគ៌ ។ ^[១]នាងបានគាល់ព្រះឥសូរ ក្នុងពេលនាងឧមារមិននៅ ក្នុងប្រាសាទ។ ពេលនោះព្រះឥសូរបានបង្ខំស្រលាញ់នាង ។ ក្រោយពេលនាងឧមារត្រលប់មកវិញឃើញ លំអងព្រះឥសូរប្រលាក់រូងរាងនាងមន្ទោ ឧមារទេវីបានដាក់បណ្តាសារអោយនាងមន្ទោកើតជាសត្វកង្កែប។ នាងមន្ទោបានរស់នៅជាសត្វកង្កែបជាមួយតាបសបួនអង្គ។ វេលាមួយនោះមាននាងសត្វនាគ បានស្រលាញ់គ្នាជាមួយពស់ តាបសអស់សំណើចក៏សើច ។ នាងនាគកើតចិត្តខឹង ក៏លួច ក្អែរពិសដាក់ទឹកពាងរបស់តាបស នាងមន្ទោ ដែលជាកង្កែបអាស្រ័យក្បែលទឹកពាងនោះដឹង ក៏គិតថាខ្លួនអាស្រ័យដោយសារទឹកពាងដែលតាបសនោះដង ពេលនេះតាបសមានរឿងក្តៅក្រហាយ នាងក៏លោតចូលទឹកពាងនោះ ស្លាប់ទៅ។ តាបសកាលបើឃើញនាងកង្កែបស្លាប់ក៏ ប្រមើលឃើញ ហើយប្រស់ជារូបនារីស្អាត។ ពេលនេះមានយក្ខនិងទេពធីតាយកទៅចិញ្ចឹមជាកូន ក្រុងរាពណ៍ឃើញក៏ស្រាលាញ់នាងមន្ទោនោះ។ ក្រុងរាពណ៍បីនាងមន្ទោ អោបផងថើបផងហេាះកាត់នគរខាស់ខឹមបុរី ពាលីក្តៅក្រហាយធ្វើសង្គ្រាមដណ្តើមនាងមន្ទោ ហើយស្រលាញ់នាងមន្ទោរហូតនាងមានមានផ្ទៃពោះ ចុងក្រោយក្រុងរាពណ៍ដណ្តើមនាងមន្ទោវិញបាន តែពាលីបង្ខំអោយរាពណ៌វះពោះនាងមន្ទោដណ្តើមយកកូនខ្លួនវិញ លុះវះមកដាច់កន្ទុយ ក៏ដាក់ឈ្មោះកូនរបស់ពាលីនោះថា អង្គត់។^[២]